بهمن    1391
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست

عنوان                                                                                                 صفحه

 

چکیده-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——

فصل اول : اهداف و روند تحقیق

1-1-مقدمه. 3

1-2-بیان مسئله و اهداف تحقیق: 7

1-3-فصول تشکیل دهنده‌ی پایان‌نامه 8

فصل دوم : بررسی سیستم سازه‌ای قاب خمشی

2-1-مقدمه. ..11

2-2-رفتار قاب‌های خمشی در برابر بار جانبی- 12

2-2-1-تغییر شکل ناشی از خمش طره‌ای- 13

2-2-2-تغییر شکل ناشی از خمش تیرها و ستون‌ها 13

2-3-رابطه‌ی بار- تغییر مکان در قاب‌های خمشی- 14

2-4-رفتار چرخه‌ای قاب‌ها 14

2-5-شکل‌پذیری قاب‌های خمشی- 15

2-6-مفاصل پلاستیک در قاب‌های خمشی- 16

2-7-ظرفیت دوران پلاستیک– 17

2-8-تعیین موقعیت مفاصل پلاستیک– 18

2-9-مشخص کردن لنگر پلاستیک محتمل در مفصل پلاستیک– 19

2-10-کنترل ضابطه‌ی تیر ضعیف – ستون قوی- 19

2-11-چشمه‌ی اتصال- 21

2-12-اتصالات در قاب‌های خمشی: 24

2-12-1-اتصالات غیر مسلح: 25

2-12-2-اتصالات مسلح شده: 29

2-13-عوامل موثر بر عملکرد لرزه‌ای اتصالات: 31

2-13-1-نامعینی (Redundancy) در قاب‌های خمشی و اثر آن بر اتصالات: 32

2-13-2-اثرات نسبت دهانه به عمق بر رفتار اتصالات : 32

2-13-3-اثر ضخامت بال اتصال بر عملکرد اتصال: 34

2-13-4-اثرات تسلیم چشمه اتصال در عملکرد اتصال: 35

2-13-5-اثرات خاصیت فولاد در عملکرد اتصال: 35

2-13-6-اثرات نوع جوش و پروسه جوش کاری بر رفتار اتصال: 35

 

فصل سوم : تحلیل دینامیکی افزایشی

3-1-مقدمه. 38

3-2-تعاریف بنیادی در تحلیل دینامیکی افزایشی تک رکورده[10] 43

3-3-تحلیل دینامیکی افزایشی چند رکورده 46

3-4-انتخاب IM و روش صحیح مقیاس کردن[10] 49

3-5-الگوریتم کلی روش IDA- 51

3-6-مقایسه روش IDA با روش تحلیل بار فزاینده 53

3-7-برآورد ظرفیت سازه‌ای و شرایط حدی بر اساس تحلیل IDA تک رکورده 55

فصل چهارم : ارزیابی احتمالاتی عملکرد لرزه ای

4-1-مقدمه……. 59

4-2-مهندسی زلزله بر مبنای عملکرد (PBEE) 59

4-3-روش‌های مختلف ارزیابی عملکرد 62

4-3-1-تخمین مستقیم  و – 64

4-3-2-تخمین  و – 65

4-3-3-کفایت IM : تخمین  و – 67

4-4-چارچوب پیشنهادی PEER برای ارزیابی عملکرد 68

4-5-تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه‌ای بر مبنای پارامتر (IM) 70

4-5-1-ویژگی‌های یک شاخص شدت مطلوب]13[. 71

4-5-2-کلیات و مفاهیم پایه 72

4-5-3-عدم قطعیت (Uncertainty) 73

4-5-4-روش برخورد احتمالاتی با عدم قطعیت‌ها: 77

4-5-5-مدل کردن عدم قطعیت‌های تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه ای- 78

4-5-6-چارچوب تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه‌ای بر مبنای IM : 81

4-5-7-رویکرد FEMA350- 85

فصل پنجم : مدل سازی رفتار قاب‌های خمشی تحت بارهای لرزه ای

5-1-مقدمه……. 98

5-2-مدل سازی بدون در نظر گرفتن زوال سختی و مقاومت- 99

5-2-1-مدل‌های خطی مرکز به مرکز (بدون در نظر گرفتن چشمه اتصال) 99

5-2-2-مدل‌های خطی با در نظر گرفتن چشمه اتصال- 99

5-2-3-مدل غیرخطی مرکز به مرکز 100

5-2-4-مدل غیر خطی با در نظر گرفتن چشمه اتصال- 101

5-3-مدل‌هایی که زوال سختی و مقاومت در بار سیکلی را لحاظ می‌کنند- 103

5-3-1-مدل ایبارا- کراوینکلر (Ibarra – Krawinkler ) : 105

5-3-2-مدل اصلاح شده ایبارا-کراوینکلر (Modified Ibarra – Krawinkler Model) 110

فصل ششم : مشخصات سازه های مورد استفاده و نحوه مدل سازی

6-1-مشخصات سازه های مورد استفاده 118

6-2-معرفی نرم افزار و نحوه مدل سازی- 124

6-3-انتخاب شتاب نگاشت‌ها: 127

6-4-آنالیز دینامیکی غیرخطی افزایشی- 128

6-5-پردازش آماری بر روی اطلاعات منحنی‌های چند رکورده IDA- 130

فصل هفتم : بررسی و مقایسه نتایج

7-1-مقایسه نمودارهای بدست آمده از تحلیل دینامیکی فزاینده و تحلیل استاتیکی غیر خطی- 132

7-2-سازه 3 طبقه 132

7-2-1-بررسی منحنی‌های ظرفیت سازه 132

7-3-سازه 9 طبقه 134

7-4-سازه 20 طبقه 136

7-5-نتیجه گیری: 137

7-6-منحنی‌های آسیب پذیری (Fragility Curves) 139

7-7-تعیین سطوح اطمینان سازه ها به وسیله رویكرد  FEMA350- 145

فصل هشتم : نتایج

8-1-مقدمه 148

8-2-نتیجه گیری- 149

8-3-پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده 150

مراجع-بلافاصله پس از پرداخت لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار می گیرد——- 162

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                                 صفحه

 

جدول 2- 1- اتصالات از پیش پذیرفته شده [5] 25

جدول 2- 2- الزامات اتصال RBSاز پیش پذیرفته شده[5] 29

جدول 3- 1-انواع تحلیل در سازه ها و فرایند آن‌ها]8[ 39

جدول 4- 1- کلیات روش ارزیابی عملکردی]8[ 68

جدول 4- 2- ضریب اعتماد λ، تابعی از سطح اعتماد، ضریب خطر، عدم قطعیت]16[. 86

جدول 4- 3- مقادیر قراردادی برای شیب منحنی لگاریتمی خطر ]16[. 87

جدول 4- 4- ضریب بایاس]16[. 88

 

جدول 4- 5- ظرفیت تغییر مکان نسبی بین طبقات کلی و ضریب مقاومت برای ساختمان‌های  منظم]16[. 89

جدول 4- 6- ظرفیت محلی و ضریب ظرفیت محلی و حد کاهش مقاومت برای اتصالات نوع 1 (اتصال شکل‌پذیر) ]16[. 91

جدول 4- 7- ظرفیت محلی و ضریب ظرفیت محلی و حد کاهش مقاومت برای اتصالات نوع 2 (اتصال ترد ) ]16[. 91

جدول 4- 8-ضریب تقاضا]5[. 93

جدول 4- 9-ضریب عدم قطعیت تحلیل در تقاضا]16[. 94

جدول 4- 10– ضریب عدم قطعیت برای ارزیابی تغییر مکان نسبی داخلی محلی]16[. 95

جدول 4- 11-برای ارزیابی تغییر مکان نسبی داخلی کلی]16[. 96

جدول 5- 1- خلاصه ای از قابلیت‌های مدل‌های هیسترزیس معرفی شده  ]20[ . 105

جدول 5- 2- مقادیر پیشنهادی برای نسبت مقاومت خمشی مورد انتظار به موثر و نسبت بعد از تسلیم ]20[ . 113

جدول 5- 3- مقادیر پارامترهای مدلسازی برای تیرهای طبقه دوم سازه سه طبقه (W33X118) 116

جدول 5- 4- مقادیر مربوط به پانل اتصالات تیر به ستون در طبقه دوم سازه سه طبقه 116

جدول 6- 1مشخصات مقاطع سازه 3 طبقه با قاب خمشی- 122

جدول 6- 2-مشخصات مقاطع سازه 9 طبقه با قاب خمشی- 122

جدول 6- 3- مشخصات مقاطع سازه 20 طبقه با قاب خمشی- 123

جدول 6- 4- مشخصات لرزه‌ای رکورد های انتخاب شده 128

 

 

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                 صفحه

 

 

شکل 2- 1- ساختمان Davis Wing با سیستم قاب خمشی ویژه، ستون‌های W36 و تیرهایW30 [1]. 12

شکل 2- 2- تغییر شکل قاب‌های خمشی[2] 13

شکل 2- 3- روابط بار- تغییر مکان برای قاب خمشی تحت بار ثقلی[3] 14

شکل 2- 4- روابط بار- تغییر مکان قاب‌های خمشی پرتال[2] 15

شکل 2- 5- روابط شکل‌پذیری برای قاب خمشی پرتال[2]. 16

شکل 2- 6- ظرفیت دوران پلاستیک مورد نیاز قاب‌های خمشی[2] 17

شکل 2- 7- محل تشکیل مفاصل پلاستیک[2]. 18

شکل 2- 8- تلاش‌های وارده در محل تشکیل مفاصل پلاستیک[2]. 18

شکل 2- 9- مود گسیختگی و تشکیل طبقه‌ی نرم [2]. 20

شکل 2- 10- چشمه‌ی اتصال[2]. 21

شکل 2- 11- تغییر شکل چشمه‌ی اتصال ]2[ 23

شکل 2- 12- شکست ترد در چشمه‌ی اتصال و شکل 2- 13- تقویت چشمه‌ی اتصال،تشکیل مفصل در تیر [1]. 23

شکل 2- 14- اتصالات جوشی با گیرداری کامل (FR) [5]. 26

شکل 2- 15- اتصالات پیچی با گیرداری کامل (FR) [5]. 27

شکل 2- 16- اتصال با گیرداری نسبی(PR) [5]. 27

شکل 2- 17- نمونه‌هایی از اتصالات صلب ماهیچه ای مسلح[6]. 30

شکل 2- 18- نمونه‌هایی از اتصالات صلب با ورق تقویتی مسلح[6]. 31

شکل 2- 19- توزیع کرنش الاستیک و پلاستیک در تیرهای با عمق متفاوت[6]. 34

شکل 2- 20- اثر طول دهانۀ تیر[6] 34

شکل 3- 1- نتایج حاصل از منحنی‌های IDA برای ساختمانی 20 طبقه با قاب فولادی ممان گیر تحت رکورد زلزله 1940 السنترو… 42

شکل 3- 2- نمودارهای IDA تک رکورده برای یک ساختمان 5 طبقه بادبندی تحت چهار رکورد زلزله مختلف [10] 47

شکل 3- 3- منحنی‌های IDA برای ساختمانی 5 طبقه و بادبندی و پریود 8/1 ثانیه در برابر 30 رکورد [10] 48

شکل 3- 4- پاسخ شکل پذیر قابی با چند درجه آزادی و پریود 1 ثانیه در برابر 20رکورد [10] 50

شکل 3- 5- منحنی‌های IDA برای ساختمانی 9 طبقه با قاب ممان گیر و پریود 2/2 ثانیه [10] 51

شکل 3- 6- الف و ب- منحنی میانه IDA در مقابل منحنی SPA در 2 ساختمان متفاوت [10] 54

شکل 3- 7- قوانین پایه ای متفاوت در ساختمانی 3 طبقه با قاب ممان گیر و پریود 3/1 ثانیه [10]. 56

شکل 4- 1- مدل رگرسیون اعمال شده به جفت داده های شتاب طیفی و تقاضا ]14[ 79

شکل 4- 2- تقریب توانی تقاضا بر حسب شتاب طیفی]14[ 80

شکل 4- 3- نقش عدم قطعیت مدل در تعیین تقاضای لرزه ای]14[ 81

شکل 4- 4- تقریب خطی منحنی خطر لرزه‌ای بر حسب شتاب طیفی در مقیاس دو لگاریتمی]15[ 83

شکل 4- 5- منحنی ممان- انحناء برای اتصال شکل‌پذیر و شکل 4- 6- منحنی ممان- انحناء برای اتصال ترد]16[. 90

شکل 5- 1- مدل قیچی برای در نظر گرفتن چشمه اتصال]17[ 100

شکل 5- 2- مدل غیر خطی بدون در نظر گرفتن چشمه اتصال]17[ 101

شکل 5- 3- مدل سازی چشمه اتصال با بهره گرفتن از المان متوازی‌الاضلاع]18[ 102

شکل 5- 4- رفتار نیرو تغییر مکان چشمه اتصال]18[ 102

شکل 5- 5- مقادیر تسلیم در رفتار سه خطی اختصاص داده شده به دو عضو به وسیله فوتچ و یان (Foutch، Yun) ]17[ 103

شکل 5- 6-منحنی نیرو تغییر مکان بدست آمده از بارگذاری مونوتونیک و سیکلی ]19[ . 104

شکل 5- 7-منحنی پوش هیسترزیس (back-bone) برای مدل‌های هیسترزیس ]19[ . 106

شکل 5- 8- منحنی bilinear با تعریف حد مقاومت ]19[ . 107

شکل 5- 9- قوانین پایه مدل هیسترزیس رأس گرا (Peak – Oriented ) ]19[ . 108

شکل 5- 10- قوانین پایه مدل هیسترزیس چلانده (Pinching ) ]19[ . 108

شکل 5- 11- نمایش چهار مود کاهندگی به صورت جداگانه بر روی مدل رأس گرا (Peak – Oriented ):الف) زوال مقاومت پایه، ب) زوال مقاومت پس از تسلیم، ج) زوال سختی بار برداری د) زوال سختی بارگذاری دوباره ]19[ . 109

شکل 5- 12- مدل اصلاح شده ایبارا-کراوینکلر ( Modified Ibarra – Krawinkler Model) ]20[ . 112

شکل 5- 13- کالیبره کردن مدل اصلاح شده بر روی دو نمونه از منحنی‌های ممان-انحنا آزمایشگاهی بدست آمده توسط الف) پوپوف ب) انگل هارت ]22[ . 114

شکل 6- 1- مشخصات سازه های 9،3 و 20 طبقه با سیستم قاب خمشی [2]. 119

شکل 6- 2- دستگاه مختصات محلی و کلی برای المان‌ها [23] 125

شکل 6- 3-نمودار بیشینه تغییر مکان نسبی برای مقیاس‌های مختلف یک رکورد جهت تعیین ناپایداری سازه 130

شکل 7- 1- مقایسه منحنی حاصل از تحلیل استاتیکی با منحنی پوش آور مرجع [33]. سازه 3 طبقه با قاب خمشی  133

شکل 7- 2 -منحنی drift- برش پایه سازه 3 طبقه با قاب خمشی برای مجموعه 55 رکورد زلزله. 133

شکل 7- 3 -منحنی‌های IDA،16%، 50% و 84% برای مجموعه 55 رکورد زلزله به همراه منحنی پوش آور سازه 3 طبقه با قاب خمشی. 134

شکل 7- 4- مقایسه منحنی حاصل از تحلیل با منحنی پوش آور مرجع [33]. سازه 9 طبقه با قاب خمشی  135

شکل 7- 5- منحنی drift- برش پایه سازه 9 طبقه با قاب خمشی برای مجموعه 55 رکورد زلزله. 135

شکل 7- 6- منحنی‌های IDA، 16%، 50% و 84% برای مجموعه 55 رکورد زلزله به همراه منحنی پوش آور سازه 9 طبقه با قاب خمشی. 136

شکل 7- 7- منحنی drift- برش پایه سازه 20 طبقه با قاب خمشی برای مجموعه 55 رکورد زلزله. 136

شکل 7- 8-منحنی‌های IDA، 16%، 50% و 84%  برای مجموعه 55 رکورد زلزله به همراه منحنی پوش آور سازه 20 طبقه با قاب خمشی. 137

شکل 7- 9-منحنی ظرفیت سازه های مورد مطالعه 138

شکل 7- 10-منحنی آسیب پذیری فرو پاشی کلی قاب خمشی سه طبقه با در نظر گرفتن تصادف. 144

شکل 7- 11-منحنی آسیب پذیری فرو پاشی کلی قاب خمشی نه طبقه با در نظر گرفتن تصادف. 144

شکل 7- 12-منحنی آسیب پذیری فرو پاشی کلی قاب خمشی بیست طبقه با در نظر گرفتن تصاد 145

 

فصل 1 –          اهداف و روند تحقیق
 

1-1- مقدمه
سالیان متمادی هدف آیین نامه‌ها و دستورالعمل‌های لرزه ای، معرفی سیستم‌های سازه ای با قابلیت مقاومت در برابر زلزله بدون ویرانی و یا آسیب‌های سازه‌ای عمده بود. برای رسیدن به این هدف یکی از اصول اساسی دست یافتن به مصالح و سیستم سازه ای شکل‌پذیر می‌باشد. منظور از شکل پذیر بودن سازه، قابلیت تحمل تغییر شکل‌های غیرخطی بزرگ، بدون هرگونه کاهش در مقاومت و یا ناپایداری و ویرانی می‌باشد؛ لذا انتظار می‌رود سیستم‌های سازه‌ای با شکل‌پذیری بالا قابلیت مقاومت در برابر تقاضایی بسیار بزرگ‌تر از حد الاستیک خود را داشته باشند.

از اوایل سال 1960، به لحاظ تصوری که از رفتار مناسب و شکل پذیر سیستم قاب خمشی در برابر بارهای جانبی می‌شد، با اقبال عمومی خیره کننده ای روبرو گردید و در اغلب سازه های فولادی بکار برده می‌شد و بسیاری از مهندسان بر این باور بودند که آسیب سازه‌ای عمده ای در هنگام زلزله متوجه قاب‌های خمشی فولادی نخواهد بود و در صورت بروز آسیب، این موضوع به خرابی در سطح اعضاء و اتصالات محدود خواهد ماند.

ضعف عمده قاب‌های خمشی فولادی در زلزله های سال 1994 نورثریچ[1] و 1995 کوبه[2] این تصور را به چالش کشید. بعد از زلزله مشاهده شد که تعدادی از ساختمان‌های قاب خمشی فولادی متحمل شکست ترد در اتصالات به ویژه در ناحیه جوش شده بال پایین تیر به ستون شده‌اند. دامنه خرابی‌ها بسیار فراگیر بود تا آنجا که ساختمان‌های 1 تا 26 طبقه، ساختمان‌های با عمر ساخت کوتاه و حتی در حال ساخت را شامل می‌شد. نکته قابل توجه این بود که اکثر ساختمان‌های آسیب دیده بر طبق ضوابط آیین نامه‌های معتبر قبل از این زلزله ها طراحی شده بودند و علاوه بر آن در مناطقی با سطح خطر زلزله متوسط قرار داشتند.

پیدایش این قبیل خرابی‌های وسیع و شکست‌های ترد غیر منتظره در اتصالات، منجر به تحقیقات و بررسی‌های بسیاری به منظور بهبود عملکرد لرزه‌ای قاب‌های خمشی فولادی گردید که از نتایج آن‌ها می‌توان به معرفی اتصالات جدیدتر و مقاوم‌تر در برابر بارهای لرزه‌ای اشاره کرد.

اما معرفی اتصالات جدید، تنها رویکرد در پیش گرفته برای جلوگیری از تکرار چنین حوادث تلخی نبود چرا که آسیب‌های سازه‌ای مشاهده شده بعد از زلزله های نورثریچ و کوبه، ضعف روش‌های طراحی و ارزیابی قاب‌های خمشی فولادی را هم آشکار نمود و بر ضرورت ارائه روش‌های جدید در طراحی و ارزیابی ساختمان‌ها با توجه به عملکرد مورد انتظار تاکید نمود. در این راستا فلسفه و مبنای آیین نامه ها مورد بازنگری و دگرگونی کلی قرار گرفت و منجر به پیدایش نسل جدیدی از دستورالعمل‌های طراحی بر اساس عملکرد گردید که در آن‌ها از روش طراحی بر اساس عملکرد[3] استفاده شده است، که هدف اصلی آن‌ها – و اغلب تنها هدفشان- این است که مانع فروریزش کلی سازه شوند، اصلاحات قابل توجهی داشته‌اند، اما کاستی‌هایی نیز دارند: این دستورالعمل‌ها بر مبنای سطوح خطر و عملکردی مجزا می‌باشند و وضعیت کمّی عملکرد را برای خطر لرزه‌ای پیوسته مشخص نمی‌کنند. علاوه بر آن تایید کفایت عملکرد در سطح اجزا صورت می‌گیرد نه در سطح کل سیستم و در نتیجه یک تراز عملکردی خاص در صورتی که معیار پذیرش تنها در یک جزء واحد رد شود، ارضا نخواهد شد و در نهایت اینکه ارزیابی عملکرد در این دستورالعمل‌ها، تعیینی است (به استثنای تعیین طیف خطر یکنواخت) و امکان بررسی صریح عوامل عدم قطعیت (ذاتی و دانش) که باید در ارزیابی عملکرد بر مبنای قابلیت اطمینان بررسی شوند، وجود ندارد.

برای رفع کاستی‌های فوق‌الذکر، در روش‌های طراحی بر اساس عملکرد، تحقیقات با هدف توسعه مهندسی زلزله بر اساس عملکرد (PBEE)[4] در حال انجام است تا روشی جامع جهت جایگزینی نسل اول روش‌های مهندسی زلزله که در بالا به آن‌ها اشاره شد، پیشنهاد شود. چشم انداز این روش توسط مؤسسه [5]PEER در قالب چارچوب زیر ترسیم شده است[8]:

*(کلیه پارامتر های معادله فوق در فصل 4 بخش 4 به طور کامل شرح داده خواهد شد)

اهداف نهایی در این چهار چوب تخمین احتمالاتی خسارت، هزینه ها و مدت زمان توقف کاربری می‌باشند. معادله بالا یک ساختار کلی برای هماهنگ سازی و ترکیب تحقیقات متنوع تحلیل خطر لرزه ای، مهندسی زلزله و تحلیل ریسک است و بدین وسیله، مسئله ابتدا به چهار جزء پایه ای تحلیل خطر، پیش بینی تقاضا، مدل سازی حالت‌های آسیب و گسیختگی و تخمین خسارت از طریق معرفی سه متغیر میانی، [6]IM  ،[7]EDP  و [8]DM  تفکیک می‌شود و سپس این اجزا مجدداً از طریق انتگرال گیری روی تمام سطوح متغیرهای میانی به هم مرتبط می‌شوند.

هدف این پایان نامه و یا تحقیقات مشابه یعنی ارزیابی عملکرد با بهره گرفتن از تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه‌ای بر مبنای پارامتر IM، جزیی از چشم انداز جامع و کلی پیشنهادی برای ارزیابی اهداف عملکردی توسط PEER است که می‌تواند در چارچوب زیر تعریف شود:

*(کلیه پارامتر های معادله فوق در فصل 4 بخش 4 به طور کامل شرح داده خواهد شد)

آگاهی از میزان تقاضای لرزه‌ای در یک سیستم سازه ای یکی از اجزای مهم ارزیابی عملکرد لرزه‌ای است که به شدت تحت تأثیر عدم قطعیت‌ها در حرکات زمین و پاسخ سازه است و تنها راه در نظر گرفتن این عدم قطعیت‌ها مدل کردن دقیق آن‌ها با توجه به تئوری‌های آمار و احتمالات است. در تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه‌ای بر مبنای پارامتر IM، برای سادگی در برخورد با مسئله عدم قطعیت‌ها، با بهره گرفتن از یک پارامتر واسطه IM، هر یک از عدم قطعیت‌های موجود در حرکت زمین و پاسخ سازه به صورت جداگانه مدل می‌شود و یا به عبارت دیگر، با توجه به کفایت پارامتر واسطه فرض می‌شود که این عدم قطعیت‌ها از هم مستقل باشند. بدین ترتیب مسئله به دو ریز مسئله مجزای تحلیل خطر لرزه‌ای و تعیین توزیع تقاضای لرزه‌ای به وسیله تحلیل غیر خطی سازه تبدیل می‌شود و سپس نتایج نهایی با هم ترکیب می‌شود .

برای محاسبه توزیع تقاضا و ظرفیت لرزه ای، یکی از جدیدترین روش‌ها، روش تحلیل دینامیکی غیر خطی افزایشی (IDA)[9] می‌باشد که توانایی پوشش تقاضای لرزه‌ای سازه ای از حالت الاستیک تا ناپایداری کلی را دارا است. در این روش از مفهوم دیرینه مقیاس کردن رکورد ها اما به صورت هدفمند استفاده شده و مدل سازه را تحت یک یا چند رکورد در سطوح متفاوت شدت حرکات زمین قرار می‌دهند.

از آنجا که یکی از اهداف ارزیابی بر اساس عملکرد، درک صحیح از رفتار غیرخطی سازه در سطوح عملکرد نزدیک به فروپاشی سازه می‌باشد، در این راستا ایجاد مدل‌های هیسترزیس که بتواند تمام پدیده های تأثیر گذار روی تعیین تقاضای لرزه‌ای تا فروپاشی سازه را در برگیرد، یکی از چالش‌های ارزیابی بر اساس عملکرد به حساب می‌آید و مدل‌هایی که زوال سختی و مقاومت در بار سیکلی را لحاظ می‌کنند در مدل سازی رفتار غیرخطی سازه از اهمیت فوق‌العاده ای برخوردار می‌باشند که از جدیدترین این مدل‌ها می‌توان به مدل اصلاح شده‌ی ایبارا- کراوینکلر (2008) ‌[20]  اشاره کرد.

نتایج تحلیل احتمالاتی تقاضای لرزه‌ای بر مبنای پارامتر IM می‌تواند به دو صورت بیان شود که یکی از آن‌ها منحنی‌های آسیب پذیری احتمال وقوع ظرفیت یا حالت حدی بوده و دیگری برآورد احتمال میانگین فراگذشت سالیانه حالت حدی می‌باشد که در میان انواع مختلف حالت حدی، فروپاشی کلی سازه از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد و در

فصل اول: کلیات و مفاهیم. 2

1. کلیات… 3

1- 1- 1.  بیان مسئله. 3

1- 1- 2. پرسش‌های اصلی پژوهش… 3

1- 1- 3. فرضیه‌ها 3

1- 1- 4. روش انجام کار و منابع پژوهش… 4

1- 1-  5. ضرورت و هدف پژوهش… 4

1- 1-  6. سابقه و پیشینه پژوهش… 5

1- 2. مفاهیم. 6

1-2-1 . اخلاق.. 6

1- 2-2. انسان‌شناسی.. 7

1- 2-3. انواع پژوهش‌های اخلاقی.. 8

1- 2-3-1.  اخلاق توصیفی.. 8

1- 2-3-2. فلسفه اخلاق.. 9

1- 2-3-2-1. فرا اخلاق.. 9

1- 2-3-2-2. اخلاق هنجاری.. 9

1- 2-3-2-2-1. مکاتب اخلاقی.. 10

1- 2-3-2-2-1-1. اخلاق فضیلت… 10

1- 2-3-2-2-1-2. اخلاق سودگرا 11

1- 2-3-2-2-1-3. اخلاق وظیفه‌گرا 11

1-2-3-3. علم اخلاق.. 12

1-2-4. انواع انسان‌شناسی.. 12

1- 2-4-1. انسان‌شناسی تجربی.. 12

1- 2-4-2. انسان‌شناسی فلسفی.. 13

1- 2-4-3. انسان‌شناسی عرفانی.. 13

1-2-4-4. انسان‌شناسی دینی.. 14

1-2-5. حقیقت انسان در رویکردهای مختلف… 14

1-2-5-1. حقیقت انسان در عرفان. 14

1-2-5-2. حقیقت انسان در فلسفه. 16

1-2-5-2-1. نفس و مراتب آن. 17

1-2-5-2-1-1. عقل.. 18

1-2-5-2-1-1-1. مراتب عقل نظری.. 19

1-2-5-2-1-1-2. مراتب عقل عملی.. 21

الف. اراده 21

ب. اختیار. 22

1-2-5-2-1- 2. تخیل.. 23

1-2-5-2-1- 3. احساس… 26

1- 2- 6.  خصوصیات و گرایش‌های انسان. 27

1-2-6- 1. فطرت… 28

1-2-6- 2. غریزه 29

1-2-6- 3. عواطف… 29

1-2-6- 4. طبیعت و سرشت و طینت… 31

1-2-6- 5. استعداد بی‌نهایت انسان. 31

1- 2- 7. مسائل اخلاق.. 32

1- 2- 7- 1. منشأ اخلاق.. 32

2- 7- 2. منشأ مفاهیم اخلاقی.. 33

1- 2- 7- 3. سعادت و شقاوت… 34

1- 2- 7- 4.  لذت و الم. 36

1- 2- 7- 5. فضیلت و رذیلت… 37

1- 2- 8. معیار فعل اخلاقی.. 39

1- 2- 8- 1. آگاهی.. 39

1- 2- 8- 2.  نیت… 39

1- 2- 8- 3. قرب به خدا 41

1- 2- 9.  رابطه انسان‌شناسی و اخلاق.. 41

1- 2- 9- 1. تغییرپذیری انسان. 41

1- 2- 9- 2. عقل و وجدان دراخلاق.. 42

1- 2- 9- 3. آزادی انسان. 43

1- 2- 9- 4. عدالت و اعتدال در اخلاق.. 44

فصل دوم: بررسی مبانی نظری مسئله تأثیر انسان‌شناسی بر اخلاق در اندیشه امام خمینی(ره) 45

2-1. اخلاق در نظر امام خمینی(ره) 46

2-2. انسان‌شناسی در نظر امام خمینی(ره) 46

2-2-1. انسان‌شناسی فلسفی.. 47

2-2-1-1. ساحت نفس… 48

2-2-1-2. مراتب و قوای نفس… 51

2-2-1-2-1. عقل.. 53

2-2-1-2-2. اختیار و اراده 55

2-2-1-3. رابطه مراتب و شؤون نفس… 56

2-2-1-4. رابطه نفس و بدن. 57

 

2-2-1-5. بدن تابع نفس… 58

2-2-2. انسان‌شناسی عرفانی.. 60

2- 2- 2- 1. قلب و مراتب آن. 60

2-2-2-1-1. اقسام قلب… 62

2-2-2-1-2. رابطه قلب و بدن. 63

2-3. خصوصیات و گرایشهای انسان. 64

2-3-1. فطرت… 64

2-3-1-1. ویژگی‌های امور فطری.. 65

2-3-2. طینت… 66

2-3-3. استعداد. 67

2-4. بررسی اندیشه اخلاقی امام خمینی(ره) 68

2-4-1. رویکرد فلسفی سعادت‌گرا 68

2-4-2. سعادت و شقاوت… 69

2-4-2-1. سعادت و شقاوت وجودی.. 71

2-4-2-2. سعادت و شقاوت اخلاقی.. 71

2-4-2-3. ملاک سعادت و شقاوت… 72

2-4-2-3-1. علم و معرفت و اقسام آن. 74

2-4-3. عدالت و اعتدال. 75

2-4-3-1.رابطه اعتدال و فضیلت و رذیلت… 76

2-5. رویکرد عرفانی به اخلاق.. 77

2-5-1. مراتب سلوک عرفانی.. 78

2-5-2. راه‌های تهذیب اخلاق و اصلاح نفس… 78

2-5-2-1. تفکر. 79

2-5-2-2. عزم. 80

2-5-2-3. مشارطه، مراقبه، محاسبه. 81

2-5-2-4. تذکر مداوم. 82

نتایج.. 84

فصل سوم: تأثیر انسان‌شناسی بر اخلاق.. 86

3-1. فطرت انسانی منشأ اخلاق.. 87

3-1-1.دین عامل شکوفایی فطرت… 88

3-1-2.عوامل احتجاب فطرت… 89

3-2. حبّ ذات و حب دنیا مانع و عاملی برای رشد اخلاقی.. 90

3-3. تغییرپذیری و اخلاق.. 91

3-3-1. اصلاح نفس و اخلاق.. 92

3-3-2. تربیت دینی و اخلاق.. 93

3-3-2-1. ایمان به خدا 96

3-3-2 -1-1. فقدان ایمان اساس فساد اخلاقی.. 98

3-3-2-1-2. رابطه ایمان و عمل.. 98

3-3-2-1-3. عبادت وتکامل اخلاقی.. 100

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………   151

چکیده

اثر ادبی به ویژه شعر ازنظر به کارگیری زبان و روش  بیان از اثر غیر ادبی متمایز می شود. ادبی کردن وهنری کردن یک اثر از طریق به کاربردن شگردهاوتمهیداتی صورت می گیرد که شکل گرایان روسی آن را آشنایی زدایی می نامند..به کاربردن لوازمی مانند وزن وقافیه وآهنگین کردن سخن ، مجازهای بیانی شاعرانه مانند تشبیه، استعاره، پارادوکس، کنایه و… همچنین تغییر در ساخت اجزای جمله وساختن ترکیبات جدید شگردهایی است که زبان یک اثر را ادبی وهنری می کند.

پژوهش حاضر بررسی ساخت هنری شعرشهریار است که در آن شعر شهریار ازنظر اصول زیبایی شناسی وبه کارگیری موسیقی ،صورخیال ،نحوۀ اجزای جمله وواژگان مورد تحلیل وبررسی قرارگرفته است.

همچنین طنزپردازی ورمانتیسم که درشعر شاعرجایگاه خاصی دارد،ازمباحث مطرح شده دراین پژوهش است.

بابررسی ساخت هنری شعر شاعر مشخص شدکه موسیقی،صورخیال وزبان شعری شهریار در غالب موارد بازتاب عاطفه واحساس شاعر هستند وعاطفه عنصر غالب ومسلط شعروی به شمار می رود.همچنین

 

شهریار،شاعری طنزپردازاست.

مقدمه

تفاوت متون ادبی بامتون دیگر درشیوۀ به کارگیری زبان درآن است .در متون ادبی زبان معمول ومتداول با شگردها وترفندهایی که هنرمند به کارمی برد شکل دیگری به خود

فهرست مطالب
عنوان    صفحه
چکیده:    1

فصل اول:کلیات تحقیق
مقدمه    3
1- 1 بیان مسأله:    4
1- 2 اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق:    5
1-3 اهداف تحقیق:    5
1-4 چارچوب نظری:    6
1-5-  سؤالات تحقیق:    7
1-6-  فرضیه‏های تحقیق:    8
1-7 روش تحقیق :    8
1-8 قلمرو تحقیق :    9
1-9  محدودیتهای تحقیق :    9
1-10 واژگان کلیدی :    9

فصل دوم:ادبیات تحقیق
مقدمه:    12
2-1 تعریف بازاریابی :    12
2-2 ابعاد بازاریابی :    12
2-3 فلسفه های مدیریت بازاریابی:    15
2-3-1 گرایش تولید:    16
2-3-2 گرایش محصول:    16
3-3-3 گرایش فروش:    16
2-3-4 گرایش بازریابی :    16
2-3-5 گرایش بازاریابی اجتماعی    18
2-4 ماهیت و اهمیت ترفیعات و تشویقات    18
2-5 روشهای ترفیع:    18
فهرست مطالب
عنوان    صفحه
2-6 تعیین ترکیب فعالیت های تشویقی:    19
2-7 عوامل موثر بر ترکیب ترفیع:    19
2-8 اجزای آمیخته ترفیع و تشویق عبارتند از:    20
2-9 انواع بازاریابی    21
2-9-1 بازاریابی خود (شخصی)    21
2-9-2 بازاریابی سازمان    21
2-9-3 بازاریابی مکان    22
2-9-4 بازاریابی ایده    22
2-9-5 بازاریابی خدماتی    22
2-10مفهوم تبلیغات    23
2-11 طبقه بندی تبلیغات:    24
2-12 انواع تبلیغ تجاری    25
2-13عناصر تبلیغ    27
2-14ویژگی های تبلیغ    28
2-15 تمهیدات تبلیغ    28
2-16روش های تبلیغ    30
2-17زبان تبلیغ    31
2- 18 تصمیمات عمده در تبلیغ    32
2-8-1 تعیین هدف:    33
2-8-2 تعیین بودجه تبلیغ    34
2-8-3 تصمیمات در مورد پیام:    35
2-8-4 تصمیمات در مورد رسانه آگهی:    35
2-8-5 ارزیابی عملیات آگهی:    36
2-19 ده اشتباه رایج در تبلیغات:    36
2-20 اهداف تبلیغات    40
2-21 اهداف ترغیب مشتریان:    40
فهرست مطالب
عنوان    صفحه
2-22ویژگی های تبلیغات نوین    40
2-22-1 اشکال تبلیغات نوین    41
2-23 مخاطب از دیدگاه اندیشمندان مکتب انتقادی فرانکفورت    44
2-23-1 دسته بندی مخاطبان    45
2-23-1-1 دسته بندی مخاطبان بر اساس ویژگی های جمعیت شناختی    46
2-23-1-2 دسته بندی بر حسب باورها    46
2-23-1-3 دسته بندی بر اساس نگرش ها    46
2-23-1-4 دسته بندی بر مبنای شیوه زندگی    47
2-23-1-5 دسته بندی بر اساس اصل دسترسی    47
2-23-1-6 دسته بندی بر اساس منابع اقتصادی مخاطبان    48
2-23-1-7 دسته بندی بر مبنای مراحل فراگرد    48
2-23-1-8 دسته بندی بر اساس استفاده از رسانه ها    49
2-23-1-9 دسته بندی بر اساس مجرا و پیام    49
2-23-2 هفت نقش کارگزار تبلیغ در ارتباط با مخاطبان هدف    49
2-24 رفتار مصرف کننده:    52
2-24-1 مهم بودن مطالعه رفتار مصرف کننده:    52
2-24-2 فرآیندهای مبادله و رفتار مصرف کننده    55
2-24-3عناصر مبادله    55
2-24-4 شخصیت و رفتار مصرف کننده    58
2-25 تصویر محصول:    58
2-25-1 تصویر محصول و باورهای مصرف کننده:    61
2-26 انواع دیدگاهها در مورد تصمیم گیری مصرف

 

کنندگان    62
2-27 الگوی رفتار مصرف کننده    66
2-28 فرآیند تصمیم گیری خریدار    67
2-29 تفاوت افراد در مورد محصولات جدید (نوآوری)    72
2-30 رفتارهای گوناگون به هنگام تصمیم گیری برای خرید    73
فهرست مطالب
عنوان    صفحه
2-31 عوامل مؤثر در تصمیمات خرید مصرف کنندگان    75
2-32 مصرف در نمایش    78
2-32- 1 ایجاد رضایت و نارضایتی پس از اکتساب    80
2-33 رفتار مصرف کنندگان در برابر آگهی های تبلیغاتی:    82
2-34 پیش بینی رفتار خریداران با استفاده از مدل مازلو    83
2-35 تاثیر ارتباطات:    86
2-35-1 هرم تأثیرات ارتباطات    86
2-36 روش داگمار    88
2-37 تاریخچه تبلیغات بازرگانی در جهان    90
2-37- 1 تاریخچه  تبلیغات بازرگانی در ایران    93
2-38 پیشینه تحقیق :    97

فصل سوم:روش تحقیق
3-1 مقدمه    105
3-2 روش تحقیق:    105
3-2-1 قلمرو تحقیق    106
3-3 جامعه آماری:    106
3-4 روش نمونه گیری و تعیین حجم    107
3-5 ابزار گرد آوری داده های پژوهشی    108
3-5-1 مطالعات کتابخانهای :    108
3-5-2 پرسشنامه :    108
3-6 مقیاس و طیف ابزار اندازه گیری تحقیق :    109
3-7 روایی ابزار اندازه گیری :    109
3-8 اعتبار پایایی :    110
3-9 روش تجزیه و تحلیل داده ها:    110

3- اهداف کلی تحقیق کاربردهای آن……………………………………………………………………………..5

4- سوال های اصلی تحقیق……………………………………………………………………………………….7

5- فرضیه های تحقیق………………………………………………………………………………………………7

6- روش تحقیق………………………………………………………………………………………………………8

7- سازماندهی تحقیق……………………………………………………………………………………………..8

فصل اول…………………………………………………………………………………………………………….10

کلیات………………………………………………………………………………………………………………..10

1-1- مبحث اول: واژه شناسی…………………………………………………………………………………..11

1-1-1- تبیین مفهوم دیه………………………………………………………………………………………….11

1-1-1-1- معنای دیه در لغت……………………………………………………………………………………..11

2-1-1-1- معنای دیه در اصطلاح فقهای امامیه…………………………………………………………………12

3-1-1-1- معنای دیه در اصطلاح فقهای اهل سنت……………………………………………………………13

4-1-1-1- معنای دیه در لسان روایات……………………………………………………………………………14

5-1-1- تعریف مسئولیت در لغت…………………………………………………………………………………14

تعریف مسئولیت در اصطلاح………………………………………………………………………………………15

1-5-1-1- انواع مسئولیت در فقه و حقوق………………………………………………………………………15

6-1-1- معنای لغوی و اصطلاحی بیت المال……………………………………………………………………17

1-6-1-1- بررسی پیشینه تاریخی مسئولیت دولت……………………………………………………………18

2-6-1-1- پیشینه مسئولیت بین المال (دولت) در دوران گذشته…………………………………………….19

3-6-1-1- پیشینه مسئولیت دولت در دوران معاصر…………………………………………………………….21

7-1-1- مفهوم بیگانه………………………………………………………………………………………………22

1-7-1-1- مفهوم بیگانه و انواع آن در حقوق موضوعه…………………………………………………………23

2-7-1-1- مفهوم بیگانه و اقسام آن در فقه اسلامی…………………………………………………………23

8-1-1- غیرمسلمان از دیدگاه اهل لغت و فقه و حقوق اسلامی…………………………………………..24

1-8-1-1- گروه های غیرمسلمان از نظر اسلام……………………………………………………………….26

2-8-1-1- اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران…………………..28

1-2- مبحث دوم: بررسی پیشینه تاریخی دیه………………………………………………………………..29

1-1-2- دیه در دوران باستان……………………………………………………………………………………..30

2-1-2- دیه در شرایع آسمانی…………………………………………………………………………………..32

3-1-2- دیه در نظام حقوقی غرب……………………………………………………………………………….36

4-1-2- دیه در نظام حقوقی ایران……………………………………………………………………………….38

1-4-1-2- پیشینه دیه قبل از انقلاب اسلامی ایران…………………………………………………………..38

2-4-1-2- پیشینه دیه بعد از انقلاب اسلامی ایران……………………………………………………………39

1-3- مبحث سوم: جایگاه دیه در حقوق کیفری ایران…………………………………………………………41

1-1-3- جایگاه دیه در حقوق کیفری ماهوی……………………………………………………………………41

2-1-3- جایگاه دیه در حقوق کیفری شکلی……………………………………………………………………42

2-2- مبحث اول: مفهوم مبانی………………………………………………………………………………….43

1-2-2- مفهوم مبانی در لغت……………………………………………………………………………………44

2-2-2- مفهوم مبانی در اصطلاح حقوقی………………………………………………………………………45

3-2-2- مفهوم مبانی در اصطلاح فقهی………………………………………………………………………..46

فصل دوم…………………………………………………………………………………………………………..48

مبانی نظری، فقهی و قانونی توجیه کننده مسئولیت……………………………………………………….48

بیت المال مسلمین در قبال دیه غیرمسلمانان و بیگانگان…………………………………………………..48

1-2- طرح بحث……………………………………………………………………………………………………49

2-2- مبحث دوم: مبانی نظری و فقهی تعهد و مسئولیت بیت المال نسبت به پرداخت دیه غیرمسلمانان

و بیگانگان………………………………………………………………………………………………………….50

1-3-2- پایمال نشدن خون مسلمان……………………………………………………………………………51

2-3-2- قصور حکومت در ایجاد نظم……………………………………………………………………………..59

3-3-2- قاعده الضمان بالخراج……………………………………………………………………………………62

4-3-2- جنبه های عاطفی و سیاسی………………………………………………………………………….65

1-4-2- حقوق کیفری داخلی…………………………………………………………………………………….66

2-4-2- حقوق بین الملل………………………………………………………………………………………….67

5-2- مبحث چهارم: طرح دیدگاه ها……………………………………………………………………………..70

1-5-2- ادله فقهی موافقان مسئولیت بیت المال……………………………………………………………..71

2-5-2- دیدگاه دوم: ادله مخالفان مسئولیت بیت المال………………………………………………………77

3-5-2- دیدگاه سوم: ادله قائلین به تفصیل میان کافر ذمی و حربی……………………………………….80

4-5-2- دیدگاه منتخب (نظریه مختار)…………………………………………………………………………..83

فصل سوم…………………………………………………………………………………………………………85

دیه غیرمسلمانان و بیگانگان…………………………………………………………………………………….85

از منظر دین اسلام و روایات……………………………………………………………………………………..85

1-3- ضرورت و اهمیت بحث……………………………………………………………………………………..86

2-3- مبحث اول: دیه غیرمسلمان و بیگانه از نگاه دین اسلام و روایات…………………………………….87

1-2-3- مقادیر و شرایط دیه غیرمسلمان و بیگانه…………………………………………………………….87

2-2-3- دیه اهل ذمه در روایات………………………………………………………………………………….90

نتایج و پیشنهادها………………………………………………………………………………………………110

الملخص………………………………………………………………………………………………………….112

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………..113

چکیده:

در مورد مسئولیت بیت المال مسلمین نسبت به جنایتی که شخص غیر مسلمان در قلمرو کشورجمهوری اسلامی ایران مرتکب می‏شود‏یا جنایتی که به او وارد می‏گردد، تصریح فقهی و قانونی وجود ندارد و در کتاب‏های حقوقی نیز مسأله بر سکوت برگزار شده است. در این پایان نامه با توجه به قواعد فقهی مرتبط   همچون حاکم وارث کسی است که وارثی ندارد و قاعده‏ی هر کس نفعی برای اوست خسارت هم بر عهده‏ی اوست و قاعده‏ی استیمان و قاعده‏ی ارزشمندی خون مطلق انسان قطع نظر از وابستگی‏های قومی، نژادی، دینی، مذهبی، عقیدتی و… و ادله‏ی فقهی و شرعی سه دیدگاه به دست آمده است. دیدگاه منتخب این تحقیق:

دیدگاه اول آن است که تفاوتی بین کافر و مسلمان وجود ندارد و همانطور که بیت المال نسبت به مسلمان مسئولیت دارد. نسبت به غیرمسملمان و بیگانه نیز مسئولیت داشته باشد. دیدگاه دوم آن است که بیت المال مسلمین مسئولیتی در قبال کفار و غیرمسلمانان و بیگانگان نداشته باشد. بالاخره دیدگاه سوم آن است که بیت المال به واسطه‌ی قرارداد ذمه فقط در مورد کفار ذمی مسئولیت داشته باشد.

نتیجه به دست آمده براساس دلایل فقهی و حقوقی دیدگاه اول موجه‌تر است. در مواردی که در قانون مجازات اسلامی و حقوق کیفری ایران پرداخت دیه از بیت المال تجویز شده است و شامل بیگانگان هم می‌شود.

مقدمه:

حمد و سپاس خدایی را سزاست كه انسان را در بهترین حالات آفریده و او را مسجود ملایك ساخت. جانشین خویش در روی زمین قرار داد و او را بر تمام مخلوقات، ‌كرامت و برتری داد. از روح خویش در كالبد جان او دمیده و انسان‏ها را از تعرض به نفوس یكدیگر منع نمود. نه تنها متعرضین به نفوس را به عذاب اخروی وعده داد و مجازات دنیوی را برای آنان مقرر نمود، بلكه راضی شدن و بی تفاوت ماندن نسبت به كشته شدن افراد را نیز برابر شرك قلمداد نمود. به خون انسان‏ها به طور عموم احترام خاصی قایل شده و از هدر رفتن و ضایع شدن خون آنان نهی نمود. از این رو حاكمان را نیز مكلّف به جبران خون به زمین ریخته شده‏ای دانست كه جبران كننده‏ای نداشته و یا قدرت پرداخت خون بهای مقتول را ندارد و چنین تكلیفی بر دوش حاكمان از آن جهت نهاده شده است تا مبادا خونی به هدر رود. یكی از اصول مسلم و اساسی در دین مقدّس اسلام احترام به ارزش و كرامت ذاتی انسان است. مهمترین جلوه و جنبه‏ی كرامت انسان نیز جان آدمی است و بقیه‏ی امور تابع و بدان وابسته است. بر اساس این اصل است كه جان، ‌عرض و آبرو، مال و ثروت، عقیده و رأی او، ‌محترم شمرده شده است. در آیات نورانی قرآن كریم و روایات ائمه‏ی معصومین (ع) به حرمت جان آدمیان جدای از همه‏ی امتیازهای عرضی و فرعی از قبیل جنس، ‌نژاد، ‌رنگ، مذهب، عقیده و… تأكید شده است. چنان حرمتی كه در هیچ یك از مكاتب حقوقی یافت نمی‏شود. طبیعی است این عطیه‏ی الهی كه در مرحله‏ی تكوین و خلق بشر از سوی خداوند منان به انسان اعطا گردیده است، ‌زمانی پاس داشته می‏شود كه تساوی قانونی و حقوقی و برابری انسان‏ها و نبود ظلم و تبعیض در همه‏ی حقوق اجتماعی، ‌مدنی، سیاسی، ‌اقتصادی، فرهنگی و… از سوی حاكمان و دولتمردان و آحاد جوامع انسانی در ارتباط و همزیستی با یكدیگر مراعات گردد.

امروزه چه بخواهیم و یا نخواهیم پیشرفت صنعت ارتباطات و از بین مرزها و حصارها انسان‏ها را به یكدیگر نزدیك نموده و می‏رود كه تمامی انسان‏های كره زمین در یك دهكده‏ی جهانی گردهم آیند و این فقه و حقوق اسلامی است كه باید مسایل مستحدثه و مبتلا به جهانی فرا روی مسلمانان و حكومت اسلامی را در

 

قرن معاصر حل و فصل نماید.

فقه اسلامی – كه داعیه‏دار اداره‏ی جوامع انسانی در اقصی نقاط این گیتی پهناور می‏باشد – مكلف است با اجتهادی پویا و دخالت دادن دو عامل تعیین كننده زمان و مكان در آن و در عین حال با حفظ اصول و سنّت‏ها و مرزهای اعتقادی خالص كه لازمه‏ی قوام و پایداری هر آیین و مرام و مسلكی است و با منظور نمودن قاعده‏ی كرامت ذاتی انسان و با توجه به اندیشه‏های نوین جهانی شدن حقوق بشر در ابعاد مختلف اجتماعی، ‌سیاسی، حقوقی و… و با د رنظر گرفتن اصل استصلاح عقلی و مصالح ملزمه‏ی بشری و ضرورت‏های بایسته‏ی جهانی به تعارضات و چالشهای داخلی و بین المللی موجود در زمینه ارتباط و هم زیستی با كفار و غیر مسلمانان و بیگانگان و در یك كلمه حقوق مطلق انسان‏ها پاسخ دهد.

پر واضح است كه اگر فقه و حقوق اسلامی با ارائه راهكارهای انسانی و منطقی و براساس مصالح عقلی و با در نظر گرفتن عناصر اجتهادی زمان و مكان و به موضوع همزیستی با كفار و ارتباط با آنان و حقوق آنها در قلمرو و نظام جمهوری اسلامی ایران كه امّ القرای جهان اسلام است نگاه كند، می‏تواند انتظار جذب غیر مسلمانان به تعالیم عالیه‏ی اسلام و گرایش مثبت آنان را به دین توحیدی داشته باشد‏؛ چنان که در تاریخ اسلام نمونه‏های فراوانی از این نوع برخوردهای صحیح و سالم و مألاً جذب غیر مسلمانان به دین اسلام را می‏توان مشاهده كرد‏.

1- طرح موضوع

در منابع شرعی و فقهی و حقوق كیفری ایران و قوانین موضوعه مواردی از مسئولیت بیت المال در پرداخت دیه بیان گردیده است. مانند موردی كه شخصی در اثر ازدحام جمعیت كشته شود و یا جسد مقتولی در شارع عام پیدا شود و قاضی قرائتی برای نسبت قتل به شخص یا جماعتی نداشته باشد (ماده‏ی 255، ‌قانون مجازات اسلامی).

یا در قتل خطای محض جانی دارای عاقله نباشد یا عاقله‏اش نتواند دیه را بپردازد (ماده‏ی 312، قانون مجازات اسلامی) یا در قتل عمد و شبه عمد جانی فرار كند و مال یا بستگانی نداشته باشد (ماده‏ی 313، ‌قانون مجازات اسلامی) یا موردی كه مأمور نظامی یا انتظامی در اجرای دستور آمر قانونی بدون هیچ گونه تخلفی از مقررات تیراندازی كرده باشد و در نتیجه‏ی آن فردی كشته یا مجروح شده باشد كه مهدورالدم نباشد (ماده‏ی 332، قانون مجازات اسلامی و مواد 12 و 13 از قانون به كارگیری سلاح توسط مأمورین نظامی و انتظامی ). سوالی كه در اینجا مطرح می‏گردد آن است كه آیا حمایت بیت المال یا حكومت اسلامی و یا امام مسلمین در فقه اسلامی هر سه واژه تقریبا به یك معنا استعمال گردیده است؟ مراد از جانی، جانی مسلمان است یا اگر جانی، غیر مسلمان نیز باشد دیه‏ی جنایت او در موارد مذكور در فقه جزایی و قوانین موضوعه از بیت المال مسلمین پرداخت می‏شود؟ همچنین اگر مجنی علیه غیر مسلمان باشد وضعیت چگونه است ؟برای تنقیح موضوع فرض كنیم كه شخصی غیر مسلمان به عنوان مهاجرت یا گردشگری و… وارد قلمرو كشور جمهوری اسلامی ایران می‏گردد و یا بیگانه‏ای غیر مسلمان و یا حتی مسلمان كه تابیعت بیگانه را دارد در حوزه‏ی قلمرو كشور مرتكب جنایتی می‏شود یا علیه او جنایتی واقع می‏گردد كه اگر جانی یا مجنی علیه شخصی مسلمان می‏بود براساس قوانین موضوعه و فقه جزایی بیت المال مسئولیت پرداخت دیه‏ی وی را بر عهده می‏گرفت (در موارد مسئولیت بیت المال مقرر در قانون و فقه جزایی ). حال سوال این است كه آیا در چنین مواردی بیت المال مسئولیت و وظیفه‏ای در پرداخت دیه‏ی شخص غیر مسلمان یا بیگانه را همچون فرد مسلمان و شهروند درجه‏ی یك خود دارد یا خیر ؟

در فقه اسلامی و حقوق كیفری ایران و قوانین موضوعه تصریحی در این زمینه وجود ندارد و در كتابهای حقوقی نیز مساله به سكوت واگذار شده است. تحقیق حاضر تلاش دارد تا به بررسی مسئولیت بیت المال مسلمین در قبال دیه‏ی غیر مسلمانان و بیگانگان از دیدگاه فقه جزایی و حقوق كیفری ایران بپردازد. اهمیت مشكل از آن جهت اساسی است كه محاكم و دادگاه‏های كیفری در مقام رسیدگی به پرونده‏های مربوط به اتباع بیگانه و غیر مسلمان دچار سردرگمی می‏شوند و بر اساس قانون نیز مكلف به رسیدگی به پرونده و صدور حكم می‏باشند (اصل یكصد و شصت و هفتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ).

اگر چه قانون گذار پس از سالها قیل و قال و بحث‏های جنجال برانگیز حقوقی و فقهی سرانجام در تبصره‏ی ماده 297 قانون مجازات اسلامی براساس نظر حكومتی ولی امر تكلیف دیه‏ی اقلیت‏های دینی شناخته شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را مشخص و نظر به تساوی و برابری دیده‏ی اقلیت‏های دینی با مسلمانان داد، اما هیچ اشاره‏ای به مسئولیت دولت و بیت المال نسبت به آنان در شرایط مشابه با دیگر مسلمانان و شهروندان كشور ننمود. متاسفانه تداوم این مشكل موجب انزوای كشور در عرصه‏ی بین المللی گردیده و حقوق كیفری ایران را از دو منظر داخلی و بین المللی با چالش جدی مواجه نموده است‏؛ اولاً اینكه حقوق كیفری ایران باید از نظر داخلی تكلیف حقوق بیگانگان اعم از مسلمان و غیر مسلمان كه به صورت دایم یا موقت در قلمرو كشور اقامت دارند را روشن نماید و اصولاً باید مشخص كند كه آیا آنان همانند مسلمانان و شهروندان درجه یك كشور از حقوق مقرر در قوانین موضوعه بهره مند می‏باشند یا خیر؟ ثانیاً از نظر بین المللی مطابق با اعلامیه‏ی جهانی حقوق بشر و میثاقین بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و حقوق مدنی و اجتماعی كه به تصویب قوه‏ی مقننه‏ی ایران نیز رسیده است تساوی در برابر قانون بدون هیچ گونه محدودیتی از جهت جنس، نژاد، مذهب و… جزء تعهدات رسمی بین المللی است و باید در قوانین داخلی نیز رعایت گردد.

عدم اتخاذ سیاست جنایی، تقنینی و قضایی معقول و منطقی نظام عدالت كیفری ایران را مواجه با مشكلاتی فراگیر و حتی محكومیت در عرصه‏ی مجامع جهانی و بین المللی نموده است. به نظر می‏رسد كه از مهمترین عوامل موثر در وقوع این مشكلات وجود نوعی تعارض و تضاد در دیدگاه‏های فقیهان اسلامی ‏باشد‏؛ زیرا از آنجایی كه پایه و اساس و منبع حقوق كیفری ایران را فقه اسلامی تشكیل می‏دهد و قواعد فقه تاثیر زیادی در حقوق ایران نموده است، متاسفانه برخورد‏های متعارض دوگانه و یا چندگانه با مقوله‏ی حقوق غیرمسلمانان موجب ظهور و بروز مشكلات داخلی و خارجی گردیده است. قانون گذار اسلامی از یك طرف با آموزه‏های فقهی در ارتباط با كفّار و غیر مسلمانان از جهت تعلق دیه به آنان مواجه است، و از طرفی دیگر با موازین، مواثیق، اسناد و كنوانسیون‏های بین المللی كه گاه تضاد موجود 180 درجه در جهت مخالف با یكدیگر می‏باشند. به نظر نگارنده راهكار و راه حلی كه در این مقام در خصوص برخورد با این مشكلات و رفع آن می‏توان ارائه داد، این است كه فقهای عظام باید مبانی خویش را با در نظر گرفتن مصلحت و ضرورت‏های ثانوی و دخالت دادن دو عنصر تعیین كننده‏ی زمان و مكان تصمیم‌گیری نمایند‏؛ زیرا اصولا دیات از احكام امضایی در شرع اسلام بوده و احكام امضایی برخلاف احكام تأسیسی بر حسب ضرورت‏های زمان و مكان قابل تغییر و تطّور می‏باشد و تعدیل و با تلطیف در مبانی فقهی در این زمینه هیچ منافاتی با اصول و ضرورت فقه ندارد