فهرست مطالب

عنوان                                                                                                             صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول :  کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………2

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-1- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………… 6

1-3- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 7

1-4- فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………. 8

1-5- قلمرو های پژوهش(موضوعی،مکانی و زمانی)………………………………………………………… 8

1-6- تعاریف مفاهیم و متغیر های پژوهش ……………………………………………………………………. 9

1-7- ساختار تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم : ادبیات و پشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………..12

بخش اول : خلاقیت کارکنان…………………………………………………………………………………………………………13

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1- مفهوم شناسی واژه خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2- تعریف خلاقیت از دیدگاه های مختلف………………………………………………………………………………………… 18

2-3- تفاوت خلاقیت و نوآوری……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-4- خلاقیت و اساس وجودی آن در انسان و سازمان………………………………………………………………………… 22

2-5- اهمیت خلاقیت در سازمان ها……………………………………………………………………………………………………….. 24

2-6- دیدگاه های پیرامون  سنجش خلاقیت………………………………………………………………………………………….. 25

2-7- نظریه های مختلف درباره خلاقیت……………………………………………………………………………………………….. 33

2-8- ویژگی‌های افراد اخلاق…………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-9- فرصت‌های خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-10- موانع خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-11- نقش مدیر در پرورش خلاقیت……………………………………………………………………………………………………. .40

بخش دوم : مدیریت خیر خواهانه………………………………………………………………………………………………….42

2-12- مدیریت و رهبری در سازمان………………………………………………………………………………………………………. 43

2-13- مهارت های مدیریت و رهبری……………………………………………………………………………………………………. 44
2-14- سبک مدیریتی چیست؟……………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-15- بررسی سبک های مدیریت………………………………………………………………………………………………………….. 44

2-16- بررسی نظریه های موقعیتی و اقتضایی در سبک های مدیریتی…………………………………………………. 51

2-17- تئوری های جدید در حوزه رهبری……………………………………………………………………………………………. 59

2-18- رهبران فره مند و وجه تمایز آن ها……………………………………………………………………………………………… 61

2-19- جهانی شدن و خلاقیت…………………………………………………………………………………………………….62

بخش سوم: پیشینه مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………………………..65

2-20- تحقیقات پیشین انجام شده در داخل و خارج از کشور…………………………………………………………….. 65

2-21- چارچوب نظری و مدل تحقیق………………………………………………………………………………………….70

فصل سوم : روش اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………..74

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….75

3-1- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..76

3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………..77

3-3- نمونه ی آماری و روش برآورد حجم آن………………………………………………………………………………..78

3-4- روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانه ای وغیره)…………………………………………………………….79

3-5- ابزار گرد آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..80

3-6- پرسشنامه (ارتباط سوالات با متغیر های تحقیق)…………………………………………………………………….81

3-7- مقیاس درجه بندی سوالات پرسشنامه …………………………………………………………………………………83

3-8- روایی ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………….84

3-9- پایایی ابزار اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………..85

3-10- روش های آماری در جزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………..87

3-11- نرم افزار مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………..89

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………….90

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………91

4-1- توصیف داده ها ………………………………………………………………………………………………………………..92

4-2-آزمون کلموگروف –اسمیرنف جهت نرمال سنجی داده ها ……………………………………………………….97

4-3- آمار استنباط………………………………………………………………………………………………………………………98

4-4-آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………98

4-4-5-آزمون فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………….103

4-5-رگرسیون………………………………………………………………………………………………………………………….105

4-6-تشخیص مدل رگرسیون……………………………………………………………………………………………………..106

فصل پنجم : نتیجه گیری و پشنهادها ……………………………………………………………………………………………108

5-1-خلاصه تحقیق                      …………………………………………………………………………………………………………………..109

5-2-نتایج آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………110

5-3- موانع ومحدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 114

5-4- پیشنهادهای  تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..115

پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………… ………………………….123

منابع فارسی و لاتین………………………………………………………………………………………………………………129

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………130

منابع خارجی………………………………………………………………………………………………………………………..134

چکیده

شرکتهای بیمه برای محیطی که خلاقیت و نوآوری را ترغیب و استعدادهای افراد را در این سو متبلور کند اهمیت قابل ملاحظه­ای قائل شده­اند. یکی از مهمترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت در این شرکتها، برخورداری از سبک مدیریتی هم سو با راهکارهای افزایش خلاقیت از سوی مدیران می باشد. در این تحقیق به بررسی ارتباط سیستم مدیریت خیرخواهانه با خلاقیت کارکنان پرداخته ایم.

این تحقیق که از لحاظ هدف کاربردی از نوع همبستگی می­باشد جامعه آماری خود را کلیه کارکنان شعب شرکتهای بیمه استان لرستان قرار داده که با بهره گرفتن از فرمول کوکران برای جامعه 150نفری در نظرگرفته شده؛ تعداد 110 کارمندبه عنوان نمونه انتخاب شده­اند.

جمع آوری اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام گرفته است. بر این اساس در این تحقیق از پرسشنامه کاراکاس(2009) برای سنجش متغیر مدیریت خیر خواهانه در قالب4 گویه حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت  در مجموع20 سوال و پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ(1979) برای سنجش متغیر خلاقیت کارکنان در مجموع30سوال استفاده گردیده که به روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه ها بین اعضای جامعه آماری توزیع گردیده است.

تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. به دلیل غیر نرمال بودن داده ها ازضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است، که پس از انجام آزمون­های تحقیق تنها بین پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با خلاقیت کارکنان رابطه­ معنادار آماری در سطح 0.05 پذیرفته شد. در انتها به دلیل رد شدن سه فرضیه از چهار فرضیه تحقیق پیش بینی میشد که فرضیه اصلی تحقیق نیز مورد تایید قرار نگیرد که نتیجه این آزمون نیز چنین شد. بدلیل تایید رابطه بین متغیر پاسخگویی ارتباطی با خلاقیت کارکنان مدل رگرسیونی بصورت زیر برازش شده است.

Y= 122.167-845X

که در آن y متغیر وابسته یعنی خلاقیت کارکنان و X متغیر مستقل یعنی پاسخگویی ارتباطی است.

واژگان کلیدی :مدیریت خیرخواهانه، حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت، پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت، خلاقیت کارکنان

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه:

وضعیت فعلی جامعه با تاکید بر تداوم حیات حرفه­ای­ و سازمانی نهادها، شرکت ها و بنگاه ها، با ضرورت جهانی شدن بازارها و پیشرفت فنآوری روبروست. ضرورتی انکارناپذیر که با توجه به فزاینده شدن موضوع رقابت،­­ زمینه ­های لازم برای دگرگونی روش های زندگی به صورت واحد را فراهم آورده است.
در فضای رقابت آشکار است، شرکت و سازمانی گوی سبقت را می رباید که گام اساسی در جهت نهادینه کردن خلاقیت برداشته است. و در این میان نقش مدیران از عوامل اصلی در ایجاد فضای مناسب جهت ظهور و بروز آن در بین گارکنان و یا بعکس موجب سرکوب و در نتیجه بستن راه ایده­های تازه می گردد.  صنعت بیمه نیز به منظور دستیابی سهامداران به دستاوردهای جدید و انطباق با نیازها و الزامات روز،  نیازمند راهی است برای پویایی نیروی انسانی در خلق ایده های نو که تحولات و دگرگونیهای آینده را پیش بینی کرده و تهدیها را به فرصت تبدیل میکند. این در حالیست که، اغلب راه این ایده­ها نادانسته توسط مدیران ناکارآمد بسته و در نتیجه شرکت از دستیابی به توسعه باز می ماند.

از اینرو، عدم درک و شناخت صحیح مدیران از عوامل مؤثر بر خلاقیت موجب عدم تصمیم گیری های درست و به موقع بوده و فرصت ها و امکان توسعه را از بین برده و مانع نهادینه شدن خلاقیت                      می گردد(مال امیری و رئیسی،98،1389).

لیکن این پژوهش با هدف اصلی بررسی نقش سبک رهبری با تاکید ویژه بر سبک رهبری نوین مدیریت خیرخواهانه در خلاقیت کارکنان، در پی آنست نمایان سازد مدیریت خیرخواهانه و ابعاد 4 گانه در نظر گرفته شده برای آن (حساسیت اخلاقی،تاثیرمعنوی،تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان) چه نقشی در سنجش خلاقیت بصورت خود گزارشی از دیدگاه کارکنان دارد.

بیان مسئله
یکی از مسائلی که  از دیرباز ذهن اندیشمندان، روانشناسان، دانشمندان علوم انسانی و سازمانی را به خود مشغول نموده و همه معتقدند که می ­تواند تاثیر عمده­ای در روند فعالیتی سازمانها به سمت توسعه و پیشرفت داشته باشد، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت و ابتکار عمل در بین افراد می باشد. جوامعی که بتوانند خلاقیت را در سازمانها احیاء و شکوفا سازند، می­توان رشد و شکوفایی را برای آنها انتظار داشت و برعکس بر هر میزان که خلاقیت، پرورش نیابد رکود علمی، صنعتی و فرهنگی را باید برای آنها متصور شد (سیادت و همکاران،55،1386).

در شرکتهای بیمه با وجود دلایلی از جمله، حرکت به سمت خصوصی­سازی با توجه به سیاست­های اصل 44 قانون اساسی، دستیابی به ابزار پیشرفته الکترونیکی، افزایش مواجهه شرکتهای بیمه با تقاضای گوناگون بیمه­ای، عدم تناسب رشد و توسعه بیمه در میان بخشهای سه گانه اقتصاد ( کشاورزی ، صنعت و خدمات) پایین بودن پشتوانه مالی صنعت بیمه ، عدم تنوع در محصولات بیمه­ای به ویژه از نوع برون مرزی آن، ضعف در امور کارشناسی و امور اتکایی، نسبت به بیمه گران کشورهای توسعه یافته و حتی در مقایسه با کشورهای هم تراز و… لزوم ایجاد تغییر و تحول و نوآوری در تمامی سطح های صنعت بیمه چه در بخش ساختاری (ساختار بنگاه و ساختار صنعت) و چه در سطح های دیگر مانند شبکه فروش، بخش مالی، حقوقی، اداری، اتکایی و… به وضوح احساس شده است. که پرداختن به موضوع نوآوری در صنعت بیمه اقدامی در جهت دستیابی به اهداف فوق و رفع موانع موجود است.

   سبک رهبری خیرخواهانه که در تعبیر جدید مدیریت از آن بعنوان سبکی انعطاف پذیر، با تعهد بالا، تعاملات و ارتباط گسترده با کارکنان و مسئولیت پذیری و رعایت جنبه­ های اخلاقی در روابط کار تعریف می شود (سلاجقه و احسانی ،28،1391) مبنای پژوهش حاضر برای سنجش سبک مدیریتی می باشد.

   بدین منظور سیستم مدیریت خیرخواهانه بر مبنای 4 بعد پیشنهادی (کاراکاس1،51،2009) که شامل حساسیت اخلاقی، تاثیر معنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان از دیدگاه کارکنان می باشد به عنوان متغیر مستقل پژوهش حاضر مورد ارزیابی قرار می گیرد.

از طرفی، خلاقیت کارکنان به این صورت به بقای سازمان کمک میکند که وقتی کارکنان در کارشان خلاق باشند، قادر خواهند بود ایده های تازه و مفیدی درمورد محصولات، عملکرد، خدمات یا رویه های سازمان ارائه و به کار گیرند (گیلسون و شلی2،2008).

   لذا یکی از متغیرهای تاثیرگذار در بهبود عملکرد و بقای شرکتهای بیمه خلاقیت است. با این فرض که خلاقیت کارکنان برای پیامدهای شرکتها سودمند و ضروری است، محققان به شناسایی عوامل اثرگذار فردی و ساختاری در سطح فردی و سازمانی بر خلاقیت پرداخته­اند. و از آنجایکه بسیاری از صاحب-

Karakas- 1

Gilson & Shalley – 2

نظران علت موفقیت و شکست شرکتها و سازمان­ها را تفاوت در شیوه مدیریتی آنها می­دانند، بر این اساس؛ در این مطالعه به این موضوع پرداخته می شود که نقش سیستم مدیریت خیرخواهانه، با مبنای کار خارج از سبکهای متعارف موجود مانند سبک رهبری لیکرت و… ، بر میزان خلاقیت افراد زیر دست چگونه می­باشد. از سوی دیگر در این پژوهش رفتارهای موجود در زمینه خلق ایده­های جدید و اجرای این ایده­ها به عنوان عناصر مهم رفتارهای خلاقانه بر اساس سنجش میزان خلاقیت از دیدگاه رندسیپ3 (1976) مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش

در دهه اخیر، شاهد ظهور و گسترش بی سابقه تحقیقات علمی درباره­ی خلاقیت ، نوآوری و تاثیرات آن در ارتقای عملکرد شرکتهای بیمه بوده­ایم. علت این تمرکز ویژه را شاید بتوان بیش از هر چیز، حساسیت و اهمیت نگران کننده این موضوع در سالهای اخیر دانست.

از آنجاکه خلاقیت یک اصل خدشه ناپذیر در پیشرفت جامعه بشری و همچنین پیشبرد اهداف سازمان ها به نحو احسن می­باشد، لذا می­بایست در زمینه ایجاد آن، زمینه کوشش و تلاش همه جانبه­ای از طرف مقامات بالای سازمان ها صورت گیرد. که اولاً زمینه لازم برای شکوفایی استعدادها و افکار خلاق به وجود آید، ثانیاً از اینگونه افراد حمایت همه جانبه­ای صورت گیرد تا در تمامی مراحل عمل خویش احساس دلسردی و شکست ننماید(مجله راهکار مدیریت،1389).

شرکتهای بیمه برای محیطی که خلاقیت و نوآوری را ترغیب و استعدادهای افراد را در این سو متبلور

Randsyp- 3

کند اهمیت قابل ملاحظه­ای قائل شده­اند. یکی از مهمترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت در این شرکتها ، برخورداری از سبک مدیریتی هم سو با راهکارهای افزایش

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

فهرست مطالب
فصل اول: کلیاتی در مورد مارها

مقدمه 2

1-1 خاستگاه خزندگان. 4

1-2طبقه بندی خزندگان. 6

1-3مشخصات کلی خزندگان. 7

1-4 سابقه مطالعاتی مارها در ایران. 8

1-5طبقه بندی مارها 9

1-6مشخصات ظاهری مارها 10

1-7آناتومی مارها 12

1-8نقش مارها در زندگی انسان. 13

1-9 حواس در مارها 15

1-10رفتار شناسی در مارها 17

1-11رژیم غذایی در مارها 17

1-12شیوه های شکار در مارها 18

1-13 نقش مارها در طبیعت و زنجیره های غذایی. 20

1-14 انواع سم مارها 20

1-15ترکیبات موجود در سم مار و فرآورده های تولیدی آن. 21

1-16مکانیسم عملکرد سم در ایجاد ورم، تاول و نکروز بافتی. 23

1-17مکانیسم عملکرد سم در ایجاد فلج. 23

1-18مکانیسم عملکرد سم در ایجاد خونریزی. 23

1-19تولید مثل در مارها 24

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1منطقه مطالعاتی. 26

2-2خاك منطقه 26

2-3پوشش گیاهی. 26

2-4 آب و هوا 26

2-5نمونه برداری. 27

2-6زمان نمونه برداری. 27

2-7وسایل مورد نیاز 27

2-8 روش های جمع آوری نمونه 27

2-9روش نگهداری و مطالعه نمونه ها 28

2-10روش مطالعه نمونه در زیستگاه 28

2-11 بررسی بیومتریك و مریستیك.. 28

فصل سوم: نتایج

3-1خانواده کلوبریده 32

3-2شتر مار شیرازی. 32

3-3خانواده ویپریده(افعی ها) 36

3-4 مار شاخدار 36

3-5افعی با گرزه مار 41

   1-2 بیان و طرح مسأله‏

  ارزیابی عملکرد واحد های کسب و کار یکی از اصلی ترین دغدغه های مدیران و مسئولان  واحد ها در طول تاریخ بوده است (کاپلان و نورتون ،1996). ارزیابی عملکرد به مدیران سازمان دید کافی می دهد که بتوانند عارضه ها و کاستی هایی که سازمان در عملکردش با آن ها مواجه است را شناسایی کنند، اما فقط شناسایی کاستی ها و عارضه های عملکردی در یک سازمان کافی نیست، بلکه ارائه راهکار هایی برای رفع یا بهبود این کاستی ها حلقه مکمل بهبود عملکرد سازمان است. در گذشته موفقیت سازمان ها تنها براساس سنجه های مالی ارزیابی می شد اما با افزایش رقابت در بازار، باید علاوه بر سنجه های مالی سایر جنبه های عملکرد سازمان نیز مد نظر قرار میگرفتند (کاپلان و نورتون، 1384). به این منظور چارچوب ها و مدل های مختلفی برای سنجش و عارضه یابی عملکرد مطرح شده اند که مدل جایزه کیفیت اروپایی، جایزه مالکوم بالدریج و چار چوب هایی از قبیل هرم عملکرد و کارت امتیازی متوازن از این جمله اند (آربان و بوگیلنو،2003). مدل کارت امتیاز متوازن که  این پژوهش  بر مبنای آن صورت گرفته شامل چهار زمینه و سنجه عملکردی مشتری، فرآیند های داخلی ، رشد و یادگیری و مالی است. نتایج بدست آمده از اندازه گیری این سنجه ها موجب شناسایی نقاط قوت و ضعف سازمان می شود و فرصت های بهبود مناسبی را فراهم می آورد (آربان و بوگلینو،2003). این روش کلیه جنبه های مالی و غیر مالی عملکرد یک سازمان را تحت پوشش قرارداده و توازنی بین اندازه های مربوط به خروجی عملکرد مربوط به گذشته و محرک های عملکرد آینده ایجاد میکند (کاپلان و نورتون،1996). در واقع کارت امتیازی متوازن یک معیار سنجش مدیریتی و یک سیستم مدیریت استراتژیک است (چان و هو،1997) که جانشین شاخص های ارزیابی مالی نگردیده ، بلکه در جهت تکمیل آن مطرح شده است. تاکید اغلب شرکت ها بر شاخص های کوتاه مدت مالی بین تدوین و اجرای استراتژی فاصله ایجاد می کند (وانگراسام و همکاران،2003)،  این در حالی است که رقابت جهانی امروز نیاز مند آن است که اندازه گیری های غیر مالی، از جمله کیفیت ، بهره وری و انعطاف پذیری هم مدنظر قرار گیرند. رویکرد ارزیابی متوازن در ارزیابی عملکرد سازمان ها، از طریق تفسیر و تبدیل استراتژی ها به اهداف و معیار های عملکرد به عملیاتی شدن استراتژی ها می انجامد که در سازمان یکپارچگی ایجاد کرده و به عنوان عاملی است برای حمایت از پیاده سازی همزمان برنامه هایی چون بهبود کیفیت ، مهندسی مجدد، طراحی نحوه و میزان فعالیت افراد در راستای دستیابی سازمان به اهداف تصریح شده و استراتژی ها و ماموریت های آن را مشخص می کند (جانسون،2002). لازم به ذکر است که عدم توجه به ارزیابی عملکرد و عارضه یابی سازمان باعث ایجاد دور باطلی می شود که سازمان فقط استراتژی های آرمان گرایانه و یا کوته بینانه ای را در نظر می گیرد اما این استراتژی ها همواره تحقق پیدا نمی کنند و بر روی کاغذ باقی می مانند.

1-3 ضرورت و اهمیت پژوهش

 همه سازمان ها به نوعی خواستار رشد، ترقی و تعالی هستند. در این مسیر سازمان ها ناگزیر با چالش هایی برخورد می کنند که قسمتی از توان و پتانسیل سازمان را صرف خود می کنند. در برخورد با چالش ها، سازمان هایی موفق ترند که آمادگی رادر سازمان بررسی و ارزیابی نمایند. در محیط رقابتی امروز، بقای بنگاه های اقتصادی در گرو بهبود مستمر عملکرد به منظور حفظ و افزایش توان رقابتی و کسب منافع بیشتر است که این مهم از طریق تعیین اهداف برنامه ریزی شده و به تبع آن ارزیابی عملکرد برای آگاهی از میزان موفقیت و رفع مشکلات و کاستی ها با بهره گرفتن از ابزار های مناسب به دست می آید. بانک ها بخشی از زندگی روزمره انسان ها به حساب می آیند و به نوعی هیچ نظام اقتصادی و اجتماعی بدون صنعت بانکداری قابل تصور نیست. با گسترش روز افزون بانک ها رقابت در این صنعت روز به روز در حال گسترش است و افراد جامعه آزادانه حق انتخاب بانک های مختلف را پیداکرده اند، اینجاست که اهمیت سنجش عملکرد چندین برابر میشود و بقا و رشد بانک ها مستلزم اندازه گیری دوره ای کارایی و شناسایی نقاط ضعف و قوت و رفع نواقص است.در این پژوهش به بررسی و مطالعه عملکرد بانک پاسارگاد می پردازد و عملکرد بانک پاسارگاد را مورد بررسی قرار میدهیم و با میانگین صنعت بانکداری مقایسه میکنیم. این که عملکرد دارای چه اجزا و یا ابعاد و شاخص هایی می باشد از دیگر بحث های مورد بررسی در این پژوهش میباشد. در این پژوهش همچنین شاخص های عملکردی از نظر مدل کارت امتیاز متوازن (BSC) مورد ارزیابی قرار می گیرد، همچنین وضعیت عملکردی بانک پاسارگاد در طی یک سال مورد بررسی قرار میگیرد و عارضه های عملکردی آن شناسایی می شود، اما باید توجه داشت که از طریق این نشانگر ها باید بتوان توانایی سازمان را افزایش داد، یعنی سازمان از درون متحول شود. این که سازمان در چه زمینه یا حوزه ای باید تقویت شود در این تحقیق مورد بررسی قرار میگیرد و هرکدام از حوزه ها به طور جداگانه بررسی می شود، بنابراین پس از بررسی عملکرد با بهره گرفتن از معیار های وزن دار شده و شناسایی نقاط ضعف و قوت سازمان راهکارهایی جهت بهبود عملکرد ارائه میشود و توسط ابزار ماتریس خانه کیفیت الویت بندی می شوند، بنابر این می توان ادعا کرد که خروجی این پژوهش راهکار هایی است که با اجرای آنان می توان کاستی های عملکردی  سازمان را تا حدود زیادی جبران و در جهت رفع آنها بر آمد.

1-4 اهداف پژوهش

1) شناسایی عارضه ها و مشکلاتی که سازمان به آنها مبتلا است با توجه به وزن و اهمیت آنها

2) تعیین حوزه های کلیدی بهبود عملکرد سازمان

3) ارائه راهکار های لازم برای رفع علت های ریشه ای

4) الویت بندی راهکارها و انتخاب بهترین راه برای رفع هریک از علت های ریشه ای

1-4-1 اهداف فرعی

1) دقت در بررسی کلیه جوانب اصلی موثر بر عملکرد سازمان

2) کسب اطمینان از درک و شناخت عارضه های واقعی با توجه به ادبیات حاکم بر آن عارضه و اثرات سوء آن بر کارکرد بهینه سازمان برای رسیدن به تعریف دقیق ساختاری از عارضه

3) استفاده از مدل QFD جهت تصمیم گیری جمعی به منظور رتبه بندی و طبقه بندی درست از عارضه ها و راه حل ها

4) بهره بردن از یک متدولوژی سیستماتیک عارضه یابی

  1-5 سوالات یا فرضیه­ های پژوهش

1)سنجه ها و شاخص هایی ارزیابی عملکرد بانک پاسارگاد در چهارچوب BSC چیست؟

2) الویت و وزن هریک از سنجه های عملکرد چقدر است؟

3) با توجه به میزان انحراف هریک از شاخص های عملکردی عارضه ها و مشکلاتی که بانک پاسارگاد به آنها مبتلا میباشد چه هستند؟

4) با توجه به مشکلات الویت بندی شده، حوزه های کلیدی بهبود عملکرد سازمان کدامند؟

5) با توجه به میزان تاثیر مثبت هر راهکار بر عملکرد سازمان الویت اجرای راهکارهای انتخاب شده چگونه می باشد؟

1-6روش انجام پژوهش: (از نظر هدف، نوع و مراحل انجام)

این پژوهش از آن جهت که سعی در توصیف ، ارزیابی و تفسیر شرایط و وضع موجود در سازمان مورد  بررسی دارد تحقیق توصیفی و از منظر آن که در شرایط واقعی سازمان اجرا می شود و موقعیت جاری سازمان را بدون دستکاری مورد نظر قرار می دهد میدانی است و همچنین از آن جهت که راهکارهایی جهت بهبود و توسعه ارائه می دهد کاربردی- توسعه ای  است. به علت محدود بودن نسبت جامعه آماری به مدیران ارشد سازمان مرکزی، حجم نمونه پرسشنامه برابر با کل جامعه آماری است، همچنین با توجه به موضوع، برای گردآوری اطلاعات در زمینه تکنیک ها و مفاهیم اصلی تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده می گردد و جهت غربال گری شاخص ها از مصاحبه سازما ن نیافته  با مدیران سطح استراتژیک سازمان مرکزی بانک پاسارگاداستفاده شده است. علت استفاده از مصاحبه سازمان نیافته، آزادی عمل در بیان بحث های مربوطه جهت شناسایی عوامل و شاخص های کلیدی قابل اندازه گیری طبق نظر مدیران استراتژیک سازمان است. جهت الویت بندی و وزن دهی شاخص ها از پرسشنامه مقایسات زوجی استفاده شده است، همچنین اعداد استفاده شده در مورد هریک از شاخص ها ی موجود در چهار منظر BSC از مستندات سازمان استخراج گردیده است. داده های مربوط به پرسشنامه را با مقایسات زوجی و با بهره گرفتن از روش چانگ مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نهایتاً وزن هریک از شاخص ها به تفکیک مشخص خواهد شد، همچنین پس از عارضه یابی عملکرد جهت رفع ایرادات راهکار هایی ارائه خواهد شد که با بهره گرفتن از  QFDاولویت بندی شده و در نهایت بهترین راهکار ارائه خواهد شد.

7 تعریف واژگان کلیدی تحقیق
  به منظور برخورد کارآمد سازمان با موضوع عارضه یابی سازمانی، در این بخش تعریف مفاهیم و واژه های کلیدی مورد استفاده ارائه می گردد تا پایه ای برای درک و برداشت یکسان و متفاهم از آنها فراهم شود.

1-7-1- عارضه یابی

عارضه یابی سازمانی (organizational diagnosing) فرآیندی است که شما را قادر می سازد تا با شناخت کافی از محیط داخلی و خارجی سازمان خود عوارض علت ها و نهایتاً راهکارهای مناسب را به خوبی درک نمایید.

1-7-2 کارت امتیازی متوازن

نظامی برای مدیریت عملکرد است که ایده اولیه آن سال ۱۹۹۰، در خلال تحقیقات رابرت کاپلان و دیوید نورتون، در زمینه روش‌های نوین سنجش عملکرد سازمان‌ها شکل

مجموع خود می پذیریم»[1]

یعنی همه ی امضاءکنندگان قرارداد دارای حقوق مساوی می باشند ودر ضمن متعهد به رعایت قرارداد می باشند.پس از اخذ این تصمیم,وظیفه ی حقوق جزا حفظ آن ارزش ها وتضمین حداکثر رعایت آن ها توسط مردم خواهد بود.

پس از تثبیت ارزش ها,غالب مردم حتی فکر ارتکاب جرم را به خود راه نم

مجموع خود می پذیریم»[1]

یعنی همه ی امضاءکنندگان قرارداد دارای حقوق مساوی می باشند ودر ضمن متعهد به رعایت قرارداد می باشند.پس از اخذ این تصمیم,وظیفه ی حقوق جزا حفظ آن ارزش ها وتضمین حداکثر رعایت آن ها توسط مردم خواهد بود.

پس از تثبیت ارزش ها,غالب مردم حتی فکر ارتکاب جرم را به خود راه نمی دهند در مورد بقیه مردم حقوق جزا از ضمانت اجرایی کیفری(مجازات)به عنوان مکانیزمی برای ممانعت از وقوع اعمال مجرمانه و یا به حداقل رسانیدن آن ها استفاده می کنند که این ضمانت اجرا ها عبارت انداز:مجازات های بدنی(شلاق ,اعدام,قطع عضوو…)طرد ازاجتماع,محرومیت از آزادی وحقوق اجتماعی ,ضبط ومصادره اموال و…بطورخلاصه چهار هدف عمده مجازات ها عبارتند از:تلافی,ارعاب,سلب صلاحیت واصلاح.[2]  

 امروزه غالباً هدف کیفری را اصلاح جامعه وتنبیه مجرم وتسکین زیان دیدگان ازجرم می دانند. مجازات از سویی به اصلاح بزهکار وبازگشت او به جامعه می انجامد واز سویی دیگر هشداری است برای جامعه تا گرد خطا نگردد وترس از کیفر مانع وقوع جرم در جامعه گردد.وزیان دیدگان از جرم نیز آرام گیرند.به عبارتی پیشگیری خاص وعام با مجازات امکان پذیر خواهد بود.[3]

موضوع این تحقیق به عنوان  یكی ازگونه های سلب مالكیت  به بررسی ضبطومصادره اموال که از قدیم الایام به عنوان یکی ازضمانت اجراهای کیفری در قبال تخلّفات وجرایم مقرر گردیده است,اختصاص دارد.ما در این تحقیق برآنیم که ضمن کنکاش وتفحّص در تألیفات ومنابع حقوقی وقوانین جاریه پاسخ سوالات وفرضیات مشروحه ذیل را بدست آوریم ودر قسمت پایانی تحقیق در بخش نتیجه گیری ماحصل ونتیجه تحقیق که در واقع پاسخ به همین فرضیات وسوالات می باشد,ذکر خواهد شد.

سوالاتی از قبیل:

1-مفاهیم وتعاریف ضبط اموال ووجوه تشابه وتمایز آنها؟

2-ماهیت ضبط ومصادره اموال چیست؟آیا دارای ماهیت جزایی(کیفری)هستند یا خیر؟دارای ماهیت حقوقی ومدنی هستند؟آیا حقوقدانان در این خصوص اتفاق نظر دارند یا خیر بلکه عقاید مختلفی ابراز نموده اند.

3-در صورتی که ضبط اموال مجازات محسوب شود آیا به عنوان مجازات محسوب شود آیا به عنوان,اصلی هست یا مجازات تکمیلی؟

4-پرسش بعدی اینکه مرجع تجدید نظر از احکام ضبط ومصادره اموال به چه صورت می باشد آیا نحوه ی تجدید نظر ازاحکام ضبط یا مصادره یکی یا است یا مختلف است وآیا ضبط دائم که به نظر اغلب حقوقدانان مترادف مصادره اموال می باشد نیز مرجع تجدید نظر آن دیوان عالی کشور است یا خیر آیا با توجه به تصویب واجرای قانون آئین دادرسی کیفری اخیرالتصویب,رای وحدت رویه شماره 625مورخه 8/2/77که در خصوص مرجع تجدیدنظر از احکام ضبط ومصادره اموال می باشد کماکان به قوت خود باقی است یا خیر؟

 الف)علّت انتخاب موضوع

انگیزه انتخاب موضوع در هر رساله وتحقیق,بیش از هر چیز به علاقه وسلیقه نویسنده آن بستگی دارد.از این جهت بیان تمام عوامل انتخاب موضوع در واقع دشوار می باشد.با این وجود می توان علل وجهات زیر را از عوامل موثر این انتخاب نام برد:

        1- ضمانت اجرای ارتکاب جرم که به صورت واکنش اجتماعی در مقابل پدیده مجرمانه تحقق می یابد,از قدیم الایام بصور مختلفی اعمال می شد.از جمله این مجازات ها می توان از مجازاتهای بدنی ومالی نام برد.بطور کلی بحث مجازات ها در کنار جرائم از مباحث مهم حقوق کیفری عمومی است که در واقع فلسفه واهداف مجازات ها را بیان می کند.ولی بررسی آن در جرائم خاص,از موضوعات حقوق کیفری اختصاصی  می­باشد لذا علاقه به این بخش از حقوق جنائی مرا به سوی بررسی مبحث مجازات­ها سوق داد.

       2- راجع به جرائم یا پدیده مجرمانه کارهای تحقیقی بسیاری انجام گرفته است بطوری که رساله های زیادی در دوره های کارشناسی ارشد ودکتری در این رابطه نگارش یافته اند ولی در مورد ضمانت اجرا های اعمال مجرمانه کمتر تحقیق وبحث شده است لذا ضرورت بحث وتحقیق در این رابطه احساس می شد.

      3- انتخاب موضوع«ضبط اموال» از بین انواع واکنش های اجتماعی در قبال پدیده مجرمانه هم به این دلیل می باشد که با نگاهی اجمالی به سیر قانون گذاری در ایران مشاهده می شود که ضبط اموال در کنار مصادره وحبس جریمه نقدی وامثال آن به عنوان یکی از ضمانت اجراهای کیفری همواره مورد استناد بوده ومرتکبین برخی ازجرائم به آن تهدید شده اند.

بطوری که می توان گفت در اکثر پرونده های کیفری,مراجع قضائی وانتظامی به نوعی با این ضمانت اجراء سر وکار دارند.ازاین رو ضبط اموال از مباحث مهمی است نیازمند بررسی,تفحّص ودقّت است.به علاوه نکات مبهمی ازجمله تفاوت ضبط ومصادره اموال ,مجازات اقدامات تأمینی آنها, تجدیدنظر ازآراء مربوط وصلاحیت مرجع تجدیدنظربنده و دانشجویان حقوق وقضات وجود نداشته است که می بایست بررسی ومورد تحقیق قرار گیرد.     

       4- تصویب قوانین جدیدازجمله قانون تعزیرات حکومتی مصوب 1375,قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور کیفری مصوب 1378 ,قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر والحاق مواد بعدی به آن مصوب 1376که در برخی از مواد خود معترض این نوع کیفر برای اعمال مجرمانه گردیده است ودر واقع نشانگر آخرین نگرش قانون گذار نسبت به اعمال این نوع مجازات در جرائم می باشد,بررسی وتحقیق در این ارتباط را ضروری می نمود.

ب)فایده وهدف موضوع تحقیق

       به طور خلاصه می توان اهداف وفایده این تحقیق را به صورت ذیل نام برد:

بررسی وتبیین نکات مبهم ضبط ومصادره اموال در قوانین جزایی.
تشریح این نوع ضمانت اجرا ی کیفری با استناد به مواد قانونی.
بررسی مراجع ومقامات صالح برای اعمال این نوع از مجازات.
          علاوه بر اهداف علمی فوق الذکر,این تحقیق دارای مقاصد کاربردی می باشد که در ذیل به چند نمونه از آن اشاره می گردد:

– توجه دادن مراجع قانون گذاری وقضائی به مسایل گسترده تری در خصوص کیفر ضبط و مصادره اموال.

– استفاده مؤسسات پژوهشی و آموزشی وادارات از این تحقیق.

ج)روش تحقیق

روش تحقیق در این رساله,روش توصیفی می باشد.پس از انتخاب موضوع پایان نامه وتصویب آن در گروه حقوق جزا وجرم شناسی ,جهت تهیه فیش از کتب مختلف به کتابخانه ها ی دانشکده های حقوق مراجعه شد که پس از اتمام فیش برداری از موضوعات مربوطه نهایتآ به تجزیه وتحلیل آن پرداخته وبا استفاده از روش توصیفی و یافتن پاسخ نکات مبهم ومجمل پرداخته شد.

د)مشکلات تحقیق

در خصوص مشکلات تحقیق می توان از عدم توجه خاص اساتید,صاحب نظران ونویسندگان کتب حقوقی به بررسی دقیق وتحقیق پیرامون ضبط اموال نام برد که بالتبع نگارنده را از دسترسی به منابع بیشتر وجدیدترین نظریات علماء وصاحب نظران حقوق کیفری در ارتباط با موضوع محروم ساخت.

ه)سوابق تحقیق

همانطور که گفته شد,به طورکلی راجع به مبحث مجازات ها وبررسی انواع واکنش اختصاصی در قبال پدیده ی مجرمانه,در مقایسه با مبحث جرائم در حقوق جنایی کمتر تحقیق نگاشته شده.به خصوص راجع به ضبط اموال به عنوان یکی از انواع ضمانت اجرا های کیفری کمتر کار شده است وچنانچه تحقیقی هم انجام شده باشد بر مبنای قوانین جزائی قدیم بوده است.

رساله حاضر با نظر داشتن آخرین تحولات حقوق کیفری ونگرش مقنّن به موضوع ضبط اموال با استناد به قوانین جدید واخیرالتصویب نگاشته شده که آن را از موارد مشابه آن متمایز می سازد.

و)خلاصه مطلب

این تحقیق در چهار فصل ارائه می گردد,فصل اول به کلیات اختصاص یافته که در آن به قوانین و سابقه تاریخی ضبط ومصادره اموال پرداخته می شود.

در فصل بعدی جایگاه ضبط اموال در طبقه بندی مجازات یا اقدام تأمینی بودن,روابط آنها با یکدیگر,هدف اختصاصی عینی آنهابحث میگردد در ادامه از انواع مجازاتهای مالی و همچنین جایگاه ضبط اموال درماده 12قانون مجازات اسلامی سخن به میان می­آید.درفصل سوّم پایان نامه,ضبط ومصادره اموال درقوانین جزائی ایران ازجمله قانون مجازات اسلامی, قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور کیفری مصوب 1378وقوانین مربوط به قاچاق بحث می گردد وسپس از مراجع صالح برای ضبط ومصادره اموال وپاره ای از امور مربوط به ضبط اموال بحث می گردد.در فصل چهارم هم بعد از اینکه راجع به ضبط اموال به طور مفصل بحث شد به جواب چند سوال میپردازیم که آیا ضبط اموال قابل تعلیق و تخفیف می باشد یاخیر؟واینکه آیا رعایت مستثنیات دین در این رابطه الزامی است یا نه؟!و در کل به رفع ابهاماتی در رابطه با ضبط و همچنین در رابطه با نظریه های حقوقی صحبت خواهد شد وموادی در قوانین مختلف دیگر که به ضبط اموال اشاره دارد و همچنین نحوه ی ضبط سپرده خارجیان و آراء محاکم قضائی دادگاه شهرستان ها وآراء وحدت رویه در رابطه با ضبط اموال مورد بررسی وبحث واقع خواهد شد.بخش پایانی این تحقیق هم به نتیجه گیری وپیشنهادات اختصاص دارد.

 در این بخش ابتدا تعریف ومفهوم جایگاه وهدف ضبط اموال وهمچنین ضبط ومصادره اموال از نظر

لغوی ودر اصطلاح حقوقی با استفاده از نظرات علما واندیشمندان فرهنگ ولغت حقوق دانان بیان می گردد که در این میان معانی مختلف ضبط ومصادره اموال به طور مجزا وموارد استفاده آنها در قوانین جزائی ایران با استناد به مواد قانونی آورده می شود.

بعلاوه وجه تمایز ضبط ومصادره اموال وسابقه تاریخی این نوع ضمانت اجراء در این بخش مورد بحث وبررسی قرار می گیرد.

مبحث اول:تعریف ومفهوم وجایگاه ضبط اموال

 گفتار اول ضبط اموال از لحاظ هدف وجایگاه

همانگونه که در ماده 17 قانون مجازات اسلامی تصریح شده است،هدف از مجازات‌های بازدارنده، حفظ نظم ومراعات مصلحت اجتماع است.ازاینروحکومت اسلامی بنا به مصالحی انجام یا ترک افعالی را جرم محسوب نموده و برای ضمانت اجرای این تکالیف و الزامات، مجازات مقرر داشته است و زمانی هم که احساس کند نظم و مصلحت جامعه بدون الزام قانونی تأمین می‌گردد،مجاز به حذف عـنـاویـن جـزایـی تـقـنـینی خود مـی‌بـاشـد؛مـانـنـد زایـل نمودن وصف کیفری ازچک بلامحل، درحالیکــه مـجــازاتهــای تعزیری واجدچنین خصیصه ای نبوده و جرم‌انگاری یا جرم‌زدایی آنها از صلاحیت و اختیار حاکم خارج است و تابع مقتضیات و مصالح نمی‌باشند.

آنچه مسلم می‌باشد این است که مجازات‌های بازدارنده از حیث ماهیت و هدف با تعزیرات شرعی متفاوت می‌باشد وازاین ‌رو نمی‌توان آن را به عنوان قسمی از تعزیرات شرعی معرفی نمود.واضح است که هدف از تعزیرات شرعی، جلوگیری از ارتکاب محرّمات و ترک واجبات الهی است،در حالی که هدف از تدوین مجازات‌های بازدارنده،حفظ نظم و مصلحت اجتماع می‌باشد.از سوی دیگر، وصف مجرمانه در جرایم مستوجب تعزیر شرعی، وصف ابدی و زایل ‌نشدنی است؛چه آن که حرام الهی همواره حرام تلقی می‌شود؛امّا مجازات‌ های بازدارنده و جرایم موضوع آن براساس مصالح جامعه در تغییر بوده و چه بسا با زوال مصلحت، وصف مجرمانه آن نیز زایل شود.

حال جهت روشن شدن جایگاه ضبط اموال مقتضی است كه انواع تقسیم بندی مجازات ها رابیان كنیم كه به شرح ذیل میباشد

مجازاتهای سالب و محدود کننده آزادی

ی دهند در مورد بقیه مردم حقوق جزا از ضمانت اجرایی کیفری(مجازات)به عنوان مکانیزمی برای ممانعت از وقوع اعمال مجرمانه و یا به حداقل رسانیدن آن ها استفاده می کنند که این ضمانت اجرا ها عبارت انداز:مجازات های بدنی(شلاق ,اعدام,قطع عضوو…)طرد ازاجتماع,محرومیت از آزادی وحقوق اجتماعی ,ضبط ومصادره اموال و…بطورخلاصه چهار هدف عمده مجازات ها عبارتند از:تلافی,ارعاب,سلب صلاحیت واصلاح.[2]  

 امروزه غالباً هدف کیفری را اصلاح جامعه وتنبیه مجرم وتسکین زیان دیدگان ازجرم می دانند. مجازات از سویی به اصلاح بزهکار وبازگشت او به جامعه می انجامد واز سویی دیگر هشداری است برای جامعه تا گرد خطا نگردد وترس از کیفر مانع وقوع جرم در جامعه گردد.وزیان دیدگان از جرم نیز آرام گیرند.به عبارتی پیشگیری خاص وعام با مجازات امکان پذیر خواهد بود.[3]

موضوع این تحقیق به عنوان  یكی ازگونه های سلب مالكیت  به بررسی ضبطومصادره اموال که از قدیم الایام به عنوان یکی ازضمانت اجراهای کیفری در قبال تخلّفات وجرایم مقرر گردیده است,اختصاص دارد.ما در این تحقیق برآنیم که ضمن کنکاش وتفحّص در تألیفات ومنابع حقوقی وقوانین جاریه پاسخ سوالات وفرضیات مشروحه ذیل را بدست آوریم ودر قسمت پایانی تحقیق در بخش نتیجه گیری ماحصل ونتیجه تحقیق که در واقع پاسخ به همین فرضیات وسوالات می باشد,ذکر خواهد شد.

سوالاتی از قبیل:

1-مفاهیم وتعاریف ضبط اموال ووجوه تشابه وتمایز آنها؟

2-ماهیت ضبط ومصادره اموال چیست؟آیا دارای ماهیت جزایی(کیفری)هستند یا خیر؟دارای ماهیت حقوقی ومدنی هستند؟آیا حقوقدانان در این خصوص اتفاق نظر دارند یا خیر بلکه عقاید مختلفی ابراز نموده اند.

3-در صورتی که ضبط اموال مجازات محسوب شود آیا به عنوان مجازات محسوب شود آیا به عنوان,اصلی هست یا مجازات تکمیلی؟

4-پرسش بعدی اینکه مرجع تجدید نظر از احکام ضبط ومصادره اموال به چه صورت می باشد آیا نحوه ی تجدید نظر ازاحکام ضبط یا مصادره یکی یا است یا مختلف است وآیا ضبط دائم که به نظر اغلب حقوقدانان مترادف مصادره اموال می باشد نیز مرجع تجدید نظر آن دیوان عالی کشور است یا خیر آیا با توجه به تصویب واجرای قانون آئین دادرسی کیفری اخیرالتصویب,رای وحدت رویه شماره 625مورخه 8/2/77که در خصوص مرجع تجدیدنظر از احکام ضبط ومصادره اموال می باشد کماکان به قوت خود باقی است یا خیر؟

 الف)علّت انتخاب موضوع

انگیزه انتخاب موضوع در هر رساله وتحقیق,بیش از هر چیز به علاقه وسلیقه نویسنده آن بستگی دارد.از این جهت بیان تمام عوامل انتخاب موضوع در واقع دشوار می باشد.با این وجود می توان علل وجهات زیر را از عوامل موثر این انتخاب نام برد:

        1- ضمانت اجرای ارتکاب جرم که به صورت واکنش اجتماعی در مقابل پدیده مجرمانه تحقق می یابد,از قدیم الایام بصور مختلفی اعمال می شد.از جمله این مجازات ها می توان از مجازاتهای بدنی ومالی نام برد.بطور کلی بحث مجازات ها در کنار جرائم از مباحث مهم حقوق کیفری عمومی است که در واقع فلسفه واهداف مجازات ها را بیان می کند.ولی بررسی آن در جرائم خاص,از موضوعات حقوق کیفری اختصاصی  می­باشد لذا علاقه به این بخش از حقوق جنائی مرا به سوی بررسی مبحث مجازات­ها سوق داد.

       2- راجع به جرائم یا پدیده مجرمانه کارهای تحقیقی بسیاری انجام گرفته است بطوری که رساله های زیادی در دوره های کارشناسی ارشد ودکتری در این رابطه نگارش یافته اند ولی در مورد ضمانت اجرا های اعمال مجرمانه کمتر تحقیق وبحث شده است لذا ضرورت بحث وتحقیق در این رابطه احساس می شد.

      3- انتخاب موضوع«ضبط اموال» از بین انواع واکنش های اجتماعی در قبال پدیده مجرمانه هم به این دلیل می باشد که با نگاهی اجمالی به سیر قانون گذاری در ایران مشاهده می شود که ضبط اموال در کنار مصادره وحبس جریمه نقدی وامثال آن به عنوان یکی از ضمانت اجراهای کیفری همواره مورد استناد بوده ومرتکبین برخی ازجرائم به آن تهدید شده اند.

بطوری که می توان گفت در اکثر پرونده های کیفری,مراجع قضائی وانتظامی به نوعی با این ضمانت اجراء سر وکار دارند.ازاین رو ضبط اموال از مباحث مهمی است نیازمند بررسی,تفحّص ودقّت است.به علاوه نکات مبهمی ازجمله تفاوت ضبط ومصادره اموال ,مجازات اقدامات تأمینی آنها, تجدیدنظر ازآراء مربوط وصلاحیت مرجع تجدیدنظربنده و دانشجویان حقوق وقضات وجود نداشته است که می بایست بررسی ومورد تحقیق قرار گیرد.     

       4- تصویب قوانین جدیدازجمله قانون تعزیرات حکومتی مصوب 1375,قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور کیفری مصوب 1378 ,قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر والحاق مواد بعدی به آن مصوب 1376که در برخی از مواد خود معترض این نوع کیفر برای اعمال مجرمانه گردیده است ودر واقع نشانگر آخرین نگرش قانون گذار نسبت به اعمال این نوع مجازات در جرائم می باشد,بررسی وتحقیق در این ارتباط را ضروری می نمود.

ب)فایده وهدف موضوع تحقیق

       به طور خلاصه می توان اهداف وفایده این تحقیق را به صورت ذیل نام برد:

بررسی وتبیین نکات مبهم ضبط ومصادره اموال در قوانین جزایی.
تشریح این نوع ضمانت اجرا ی کیفری با استناد به مواد قانونی.
بررسی مراجع ومقامات صالح برای اعمال این نوع از مجازات.
          علاوه بر اهداف علمی فوق الذکر,این تحقیق دارای مقاصد کاربردی می باشد که در ذیل به چند نمونه از آن اشاره می گردد:

– توجه دادن مراجع قانون گذاری وقضائی به مسایل گسترده تری در خصوص کیفر ضبط و مصادره اموال.

– استفاده مؤسسات پژوهشی و آموزشی وادارات از این تحقیق.

ج)روش تحقیق

روش تحقیق در این رساله,روش توصیفی می باشد.پس از انتخاب موضوع پایان نامه وتصویب آن در گروه حقوق جزا وجرم شناسی ,جهت تهیه فیش از کتب مختلف به کتابخانه ها ی دانشکده های حقوق مراجعه شد که پس از اتمام فیش برداری از موضوعات مربوطه نهایتآ به تجزیه وتحلیل آن پرداخته وبا استفاده از روش توصیفی و یافتن پاسخ نکات مبهم ومجمل پرداخته شد.

د)مشکلات تحقیق

در خصوص مشکلات تحقیق می توان از عدم توجه خاص اساتید,صاحب نظران ونویسندگان کتب حقوقی به بررسی دقیق وتحقیق پیرامون ضبط اموال نام برد که بالتبع نگارنده را از دسترسی به منابع بیشتر وجدیدترین نظریات علماء وصاحب نظران حقوق کیفری در ارتباط با موضوع محروم ساخت.

ه)سوابق تحقیق

همانطور که گفته شد,به طورکلی راجع به مبحث مجازات ها وبررسی انواع واکنش اختصاصی در قبال پدیده ی مجرمانه,در مقایسه با مبحث جرائم در حقوق جنایی کمتر تحقیق نگاشته شده.به خصوص راجع به ضبط اموال به عنوان یکی از انواع ضمانت اجرا های کیفری کمتر کار شده است وچنانچه تحقیقی هم انجام شده باشد بر مبنای قوانین جزائی قدیم بوده است.

رساله حاضر با نظر داشتن آخرین تحولات حقوق کیفری ونگرش مقنّن به موضوع ضبط اموال با استناد به قوانین جدید واخیرالتصویب نگاشته شده که آن را از موارد مشابه آن متمایز می سازد.

و)خلاصه مطلب

این تحقیق در چهار فصل ارائه می گردد,فصل اول به کلیات اختصاص یافته که در آن به قوانین و سابقه تاریخی ضبط ومصادره اموال پرداخته می شود.

در فصل بعدی جایگاه ضبط اموال در طبقه بندی مجازات یا اقدام تأمینی بودن,روابط آنها با یکدیگر,هدف اختصاصی عینی آنهابحث میگردد در ادامه از انواع مجازاتهای مالی و همچنین جایگاه ضبط اموال درماده 12قانون مجازات اسلامی سخن به میان می­آید.درفصل سوّم پایان نامه,ضبط ومصادره اموال درقوانین جزائی ایران ازجمله قانون مجازات اسلامی, قانون آئین دادرسی دادگاه های عمومی وانقلاب در امور کیفری مصوب 1378وقوانین مربوط به قاچاق بحث می گردد وسپس از مراجع صالح برای ضبط ومصادره اموال وپاره ای از امور مربوط به ضبط اموال بحث می گردد.در فصل چهارم هم بعد از اینکه راجع به ضبط اموال به طور مفصل بحث شد به جواب چند سوال میپردازیم که آیا ضبط اموال قابل تعلیق و تخفیف می باشد یاخیر؟واینکه آیا رعایت مستثنیات دین در این رابطه الزامی است یا نه؟!و در کل به رفع ابهاماتی در رابطه با ضبط و همچنین در رابطه با نظریه های حقوقی صحبت خواهد شد وموادی در قوانین مختلف دیگر که به ضبط اموال اشاره دارد و همچنین نحوه ی ضبط سپرده خارجیان و آراء محاکم قضائی دادگاه شهرستان ها وآراء وحدت رویه در رابطه با ضبط اموال مورد بررسی وبحث واقع خواهد شد.بخش پایانی این تحقیق هم به نتیجه گیری وپیشنهادات اختصاص دارد.

 در این بخش ابتدا تعریف ومفهوم جایگاه وهدف ضبط اموال وهمچنین ضبط ومصادره اموال از نظر لغوی ودر اصطلاح حقوقی با استفاده از نظرات علما واندیشمندان فرهنگ ولغت حقوق دانان بیان می گردد که در این میان معانی مختلف ضبط ومصادره اموال به طور مجزا وموارد استفاده آنها در قوانین جزائی ایران با استناد به مواد قانونی آورده می شود.

بعلاوه وجه تمایز ضبط ومصادره اموال وسابقه تاریخی این نوع ضمانت اجراء در این بخش مورد بحث وبررسی قرار می گیرد.

مبحث اول:تعریف ومفهوم وجایگاه ضبط اموال

 گفتار اول ضبط اموال از لحاظ هدف وجایگاه

همانگونه که در ماده 17 قانون مجازات<p>&nbsp;</p><p><a href="http://fumi.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%d9%8a-%d9%88%d8%aa%d8%a8%d9%8a%d9%8a%d9%86/"><img class="alignnone size-medium wp-image-172178″ src="https://arshadfile.ir/wp-content/uploads/2019/09/thesis-6-300x300.png” width="300″ height="300″ /></a></p> اسلامی تصریح شده است،هدف از مجازات‌های بازدارنده، حفظ نظم ومراعات مصلحت اجتماع است.ازاینروحکومت اسلامی بنا به مصالحی انجام یا ترک افعالی را جرم محسوب نموده و برای ضمانت اجرای این تکالیف و الزامات، مجازات مقرر داشته است و زمانی هم که احساس کند نظم و مصلحت جامعه بدون الزام قانونی تأمین می‌گردد،مجاز به حذف عـنـاویـن جـزایـی تـقـنـینی خود مـی‌بـاشـد؛مـانـنـد زایـل نمودن وصف کیفری ازچک بلامحل، درحالیکــه مـجــازاتهــای تعزیری واجدچنین خصیصه ای نبوده و جرم‌انگاری یا جرم‌زدایی آنها از صلاحیت و اختیار حاکم خارج است و تابع مقتضیات و مصالح نمی‌باشند.

آنچه مسلم می‌باشد این است که مجازات‌های بازدارنده از حیث ماهیت و هدف با تعزیرات شرعی متفاوت می‌باشد وازاین ‌رو نمی‌توان آن را به عنوان قسمی از تعزیرات شرعی معرفی نمود.واضح است که هدف از تعزیرات شرعی، جلوگیری از ارتکاب محرّمات و ترک واجبات الهی است،در حالی که هدف از تدوین مجازات‌های بازدارنده،حفظ نظم و مصلحت اجتماع می‌باشد.از سوی دیگر، وصف مجرمانه در جرایم مستوجب تعزیر شرعی، وصف ابدی و زایل ‌نشدنی است؛چه آن که حرام الهی همواره حرام تلقی می‌شود؛امّا مجازات‌ های بازدارنده و جرایم موضوع آن براساس مصالح جامعه در تغییر بوده و چه بسا با زوال مصلحت، وصف مجرمانه آن نیز زایل شود.

حال جهت روشن شدن جایگاه ضبط اموال مقتضی است كه انواع تقسیم بندی مجازات ها رابیان كنیم كه به شرح ذیل میباشد

مجازاتهای سالب و محدود کننده آزادی

چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1. مقدمه—————————————- 3

1-2. بیان مسئله———————————– 4

1-3. اهدف پژوهش———————————– 6

1-3-1. اهداف کلی پژوهش————————— 6

1-3-2. اهداف جزئی پژوهش————————— 6

1-4. فایده پژوهش———————————- 6

1-5. سوالات پژوهش———————————- 6

1-6. فرضیه­های پژوهش——————————- 6

1-7. متغیرهای پژوهش—————————— 7

1-8. ضرورت انجام تحقیق—————————- 7

1-9. تعاریف عملیاتی——————————- 7

فصل دوم: مروری بر ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1.  مروری برادبیات—————————– 9

2-1-1.  مقدمه———————————— 9

2-1-2. تعریف کتاب الکترونیکی——————— 11

2-1-3.  سیر تحول کتاب الکترونیکی—————– 13

2-1-4. تاریخچه کتاب­های الکترونیکی—————- 17

2-1-5. انواع کتاب­های الکترونیکی—————— 19

2-1-6. معیارهای ارزیابی کتاب­های الکترونیکی——- 23

2-1-6-1. قابلیت رسانه الکترونیکی—————— 23

2-1-6-1-1. قابلیت جستجو————————— 23

2-1-6-1-2. فراپیوندها—————————– 24

2-1-6-1-3. خواندن شفاهی متن و قابلیت­های صوتی و تصویری    25

2-1-6-1-4. عناصر تعاملی————————— 25

2-1-6-1-5. شخصی­سازی محتوای متن کتاب————— 26

2-1-6-1-6. شخصی سازی ظاهری متن کتاب————— 27

2-1-6-2. توزیع———————————— 28

2-1-6-2-1. هزینه———————————- 28

2-1-6-2-2. دسترس پذیری—————————- 29

2-1-6-2-3. ارائه خدمات بر اساس تقاضا————– 29

 2-1-6-3. خصوصیات ظاهری کتاب چاپی—————– 30

2-1-6-3-1. دارا بودن نوع صفحات مشابه با صفحات کتاب کاغذی 31

2-1-6-3-2. صفحه­بندی——————————- 32

2-1-6-3-3. آسانی مرور و پویش محتوای کتاب———- 32

2-1-6-3-4. راهنمای تشخیص موقعیت——————– 33

2-1-6-3-5. قابلیت خوانایی متن———————- 33

2-1-7. تمایز بین کتاب­های الکترونیکی و چاپی——- 34

2-1-8. کتاب الکترونیکی و ویژگی­های آن از دیدگاه کاربران   36

2-1-9. مزایا و ویژگی­های کتاب­های الکترونیکی——- 37

2-1-10. مزایای کتاب­های الکترونیکی برای نویسندگان– 43

2-1-11. آینده کتاب­های الکترونیک——————- 43

2-1-12. استانداردها——————————- 45

2-1-13. کتاب­های الکترونیکی بر روی وب————– 45

2-1-13-1.کوئستیا———————————- 46

2-1-13-2. نت­لایبریری——————————- 46

2-1-13-3. ابراری———————————- 47

2-1-14. کیندل چیست؟——————————- 47

2-1-15. ویژگی­های کتاب­های الکترونیکی————— 48

2-1-15-1. کاربرپسندی—————————— 48

2-1-15-2. کاهش هزینه—————————— 48

2-1-15-3. توزیع­پذیری—————————— 49

2-1-15-4. قابلیت خاص برای کتابداران————— 49

2-1-16. کاستی­های کتاب­های الکترونیکی————— 50

عنوان                                                ادامه فهرست مطالب                                      صفحه

2-1-16-1. فن­آوری اطلاعات————————— 50

2-1-16-2. قانون حقوق پدیدآورنده——————- 51

2-1-16-3. هزینه———————————– 51

2-1-16-4. فراهم آوری و سازماندهی—————— 51

2-1-17. مشکلات کتاب الکترونیکی——————— 51

2-1-17-1. تاثیر بر محیط————————— 51

2-1-17-2. حفظ کتاب­های الکترونیکی—————— 52

2-1-17-3. امنیت———————————– 52

2-1-18. چالش­های کتاب­های الکترونیکی—————- 23

2-1-19. ارزش­های افزوده نشر کتاب در محیط وب——– 54

2-1-20. مهم­ترین مزایای نشر کتاب در محیط وب از نظر ناشران 55

2-1-21. مدیریت ارائه کتاب الکترونیکی در کتابخانه– 57

2-1-22. توسعه کتاب الکترونیکی در جهان————- 58

2-1-22. عوامل موثر در پیشبرد و توسعه­ی کتاب­های الکترونیکی 58

2-1-23. ای بوک­ریدر——————————- 59

2-1-23-1. سخت افزار——————————- 59

2-1-23-2. نرم افزار——————————- 59

2-1-24. کتاب­های الکترونیکی در کتابخانه­های دانشگاهی 61

2-1-25. نشر و توزیع کتاب الکترونیکی—————- 63

2-1-26. انتخاب کتاب الکترونیکی در کتابخانه­ها—— 65

2-1-27. فهرستنویسی کتاب­های الکترونیکی————- 66

2-2. پیشینه­های پژوهش—————————— 71

2-2-1. پیشینه پژوهش در ایران———————- 71

2-2-2. پیشینه پژوهش در خارج از ایران————– 72

2-2-3. تحلیل پیشینه­های پژوهش———————- 82

فصل سوم: روش­های گردآوری پژوهش

3-1. روش پژوهش ———————————– 85

عنوان                                           ادامه فهرست مطالب                                    صفحه

3-2.  شیوه و ابزارهای گردآوری اطلاعات————– 85

3-3.  جامعه پژوهش و نمونه آماری——————- 86

3-4. روایی ابزار پژوهش—————————- 87

3-5. پایایی ابزار پژوهش————————— 87

3-6.  شیوه تجزیه و تحلیل داده­ها——————- 88

3-7. محدودیت­های پژوهش—————————– 88

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده­ها

4-1. مقدمه—————————————- 90

4-2. توصیف اطلاعات پرسشنامه دانشجویان————– 91

4-3. توصیف اطلاعات پرسشنامه کتابداران————- 123

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1. مقدمه ————————————– 145

5-2. تحلیل یافته­ها——————————- 145

5-2-1. پرسش­های اساسی—————————– 145

5-2-1-1. ارزیابی کتاب الکترونیکی کدامند؟——— 145

5-2-1-2. معیارهای ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی… کدامند؟   146

5-2-1-3.الگوی مناسب پیشنهادی این پژوهش برای انتشار کتاب الکترونیکی چیست؟——————————————– 147

5-2-1-4.  نقاط ضعف و قوت استفاده از کتاب­های الکترونیکی… کدامند؟  148

5-2-2. فرضیه پژوهش——————————- 148

5-3. ارائه الگوی پیشنهادی———————— 150

5-4. نتیجه گیری———————————- 152

5-5. معیارهای افزوده­ی ذکر شده بر اساس نیاز کاربران—————————–153

5-6. معیارهای افزوده­ی ذکر شده بر اساس نیاز کتابداران—————————-154

5-7. پیشنهادهای پژوهش—————————- 154

5-7-1. پیشنهادهای اجرایی————————- 154

5-7-2. پیشنهادهایی برای آتی———————- 155

منابع و ماخذ

الف منابع فارسی———————————- 156

ب منابع انگلیسی———————————- 159

پیوست­ها

چکیده انگلیسی

صفحه عنوان به انگلیسی

چکیده

پژوهش حاضر با عنوان ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی  و کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و ارائه الگوی پیشنهادی است.  هدف اصلی این پژوهش شناسایی دیدگاه کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران نسبت به کتاب الکترونیکی و پیشنهاد الگوی مناسب کتاب الکترونیک از منظر کتابداران و دانشجویان این واحد دانشگاهی است. و همچنین معایب و مزایای کتاب­های الکترونیکی مورد بررسی قرار می­گیرد تا از این طریق بتوان نقاط قوت و ضعف کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی را مشخص و راهکارهای لازم را در این زمینه ارائه داد. روش پژوهش در بخش ادبیات پژوهش، روش مطالعه کتابخانه­ای و در بخش تجزیه و تحلیل داده­ها پیمایش تحلیلی است. با توجه به بزرگ بودن حجم جامعه پژوهش از روش نمونه­گیری، و به­منظور تعیین تعداد نمونه از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­بندی استفاده شده است.

 از مجموع 15000 دانشجوی تحصیلات تکمیلی 357 نفر و از تعداد 40 کتابدار تمامی کتابداران شاغل در این واحد دانشگاهی در این پژوهش شرکت کرده­اند. داده­های گردآوری شده با استفاده از پرسشنامه و با استفاده از نرم­افزار اکسل توصیف، سپس برآوردهای آماری نظیر درصد فراوانی و طراحی نمودارهای مورد نیاز با استفاده از نرم­افزار مذکور انجام گرفت، و در بخش آزمون فرضیه­ها، از طریق آزمون مقایسه   میانگین­ها (آزمون T گروه­های مستقل)، فرضیه­ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد در هر دو گروه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران زنان نسبت به مردان تمایل بیشتری به استفاده از کتاب­های الکترونیکی دارند و به­طور میانگین میزان استفاده از کتاب­های الکترونیکی 30 دقیقه در روز می­باشد. در میان کتابداران 90 درصد کتابداران متخصص کتابداری، 75 درصد کتابداران را زنان تشکیل می­دهند.

کلمات کلیدی: ارزیابی، کتاب­های الکترونیکی، کتابدار

1-1. مقدمه

کتاب­های دانشگاهی، در آموزش دانشگاهی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند و جوامع دانشگاهی که برگرفته از دانشجویان، اساتید و محققان می­باشد، منابع تخصصی مخصوص به خود را می­طلبند که باعث تولید و افزایش دانش در جامعه خود می­شوند. امروزه با توجه به رشد و توسعه فن­آوری­های مربوط به محیط الکترونیکی کتابخانه­های دانشگاهی برای ارائه خدمات اطلاعاتی به کاربران خود، ­باید در کنار منابع چاپی کتاب­های الکترونیکی را نیز تهیه نمایند. همچنین مدیران کتابخانه­های دانشگاهی باید نسبت به تهیه و خرید انواع کتاب­های الکترونیکی اقدام نموده و برای امکان دسترسی به آن­ها از سوی کاربران تلاش نمایند (فهیمی­فر، 1388، 3). با روند روبه گسترش فناوری اطلاعات، کتابخانه­ها بتدریج ازحالت یکنواخت و سنتی خود خارج می­شوند. بدین ترتیب کتابخانه­ها باید با جریان روبه پیشرفت فن­آوری اطلاعات همگام شوند. از سویی مکتوبات الکترونیکی، حوزه گسترده­ای را شامل می­شود. یکی از منابع الکترونیکی که بسیار مورد توجه قرارگرفته است، کتاب الکترونیکی است (اصنافی، 1383، 1). با افزایش انتشارات الکترونیک، ناشران نسبت به نشر مجلات الکترونیکی، کاربران برای مطالعه این نوع  منابع و کتابداران به تهیه و فراهم­آوری آن رغبت زیادی نشان داده­‌اند، مسئله­ای که در نشر کتاب الکترونیکی کمتر دیده شده است. با توجه به رغبت کاربران به استفاده از کتاب الکترونیک، پژوهش­های انجام گرفته حاکی از این است که یکی از دلایل توجه محدود کاربران به کتاب الکترونیک در ایران عدم شناسایی معیارهای مورد نظر آن­ها به­منظور انتخاب کتاب الکترونیکی مناسب است (فهیمی­فر، 1388، 3). کتاب الکترونیکی رامی­توان به­­طور ساده این­گونه تعریف کرد” ذخیره اطلاعات یک کتاب در قالب دیجیتال به صورتی که بتوان آن را بر روی صفحه رایانه مشاهده کرد.” (علیزاده، 1390، 2). کتاب­های الکترونیکی را می‌توان بر روی محمل­های دیجیتالی مثل دیسک فشرده، دیسک فشرده دیجیتالی، شبکه جهانی وب، و جز آن منتشر کرد. برای مثال بسیاری از منابع مرجع مثل دایره‌المعارف بریتانیکا، دایره‌المعارف آمریکانا، فرهنگ وبستر، فرهنگ آکسفور و از این قبیل، علاوه بر قالب چاپی، بر روی دیسک فشرده و نیز شبکه جهانی وب قابل دستیابی هستند. در سال­های اخیر، ناشران منابع مرجع سعی کرده‌اند تا علاوه بر لوح فشرده، انتشارات خود را از طریق شبکه جهانی وب در محیطی فراگیرتر، ارزان‌تر و با قابلیت­های چند­رسانه‌ای و فرامتنی در دسترس طیف وسیعی از خوانندگان قرار دهند (حیدری، 1388، 12). با وجود کاستی­ها و چالش­ها، در سال­های گذشته پیشرفت­های زیادی در انتشار کتاب­های الکترونیکی صورت گرفته است. با این وجود کتاب­های الکترونیکی هنوز در مراحل اولیه پیشرفت هستند (علیدوستی، شیخ شعاعی، 1385، 114).

کتاب الکترونیکی معمولا بازنمونی از یک کتاب و نسخه چاپی آن می­باشد که گاهی نیز از همان آغاز      به­صورت رقومی تولید شده است و نسخه چاپی مشابهی ندارد. کتاب­های الکترونیکی به­طور کلی عناوین منفرد را شامل می­شود که غالبا داستان یا کتاب­های درسی می­باشند. کتاب­های الکترونیکی و ویژگی­های افزوده آنها از قبیل قابلیت چندرسانه­ای، ارجاع­های درون متنی و برون متنی، سهولت جستجو در میان صفحات گوناگون کتاب و غیره توانسته­اند گرایش کاربران را روز به روز نسبت به این­گونه کتاب­ها افزایش دهند. با توجه به افزایش علایق کاربران و نیازهای آن­ها، کتابخانه­های امروزی نیز در کنار منابع چاپی خود، در فراهم­آوری این­گونه کتاب­ها تلاش کرده­اند، به­گونه­ای که هم نیازهای کاربران خود را فراهم نمایند و هم از ویژگی­های این کتاب­ها نظیر ارائه آماری روزآمد از میزان استفاده، جلوگیری از سرقت، گم شدن و مزایای آن­ها در زمینه حمل و نقل و به­ویژه در مورد کتاب­های مرجع برای کتابخانه­های خود استفاده نمایند (فهیمی­فر، 1387، 54). پیشرفت و بهبود یک محصول جدید و قابلیت پذیرش آن در میان مخاطبان زمانی حاصل خواهد آمد، که آن محصول با نیازها و معیارهای مخاطبان خود تا بالاترین میزان ممکن مطابقت داشته باشد. بنابراین کتاب­های الکترونیکی به­عنوان رسانه­ای فرهنگی که به تازگی در بازار نشر، در میان کاربران و کتابخانه­ها ظهور نموده و مورد استفاده واقع می­شوند، باید تا حد ممکن به­منظور همه­گیری خود در جامعه، مطابق با نیازهای همه مخاطبان خود از جمله پژوهشگران و کتابداران تولید و عرضه شوند.

1-2. بیان مسئله

با استفاده روزافزون از رایانه در کتابخانه­ها، بتدریج شکل سنتی خدمات کتابخانه­ها، رنگ می­بازد، تغییرات روی داده، اجتناب ناپذیر به­نظر می­رسند، زیرا انقلابی که فن­آوری­های جدید اطلاعاتی به وجود آورده است، پیامدهای خویش را نیز به دنبال دارد. از مهمترین محصولات فن­آوری­های جدید اطلاعاتی که کتابخانه مجازی[1] بر مبنای آن استوار می­گردد، مدارک الکترونیکی، اعم از کتاب و مجله است. تعداد کتاب­ها و مجلات الکترونیکی با چنان سرعتی افزایش می­یابد که می­توان آن را انقلاب الکترونیکی نامید (یعقوبی، 1385، 132). کتاب الکترونیکی، پدیده­ای کاملا تازه در این بین است و در حال دگرگون سازی نظام آموزش و اطلاع­رسانی است. کتاب­های الکترونیکی صرفا نسخه­های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می­توانند علاوه بر متن، صوت، تصویر و … را نیز شامل شوند. کتاب­های الکترونیکی، از لحاظ ماهیت اطلاعاتی به­مانند کتاب­های چاپی هستند. کاربران به هنگام انتخاب کتاب­های الکترونیکی به قصد استفاده از آن، علاوه بر در نظر گرفتن بسیاری از ویژگی­های متمایز کننده یک کتاب چاپی با کتاب چاپی دیگر نظیر محتوا، ناشر و نظایر آن، معیارهای ویژه­ای را مدنظر قرار می­دهند (فهیمی­فر، 1388، 3). از جمله مزایا و ویژگی­های کتاب الکترونیکی: سهولت انتقال و یکپارچگی مطالب، انسجام مطالب و تنوع کاربرد، تبادل بینابین مطالب با یکدیگر، پشتیبانی از امکانات چندرسانه­ای و سهولت کار و اجرا است (سالاری، 1383، 206).

دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران با 28000 دانشجو و 19 دانشکده، به­عنوان یکی از بزرگترین و مهمترین واحدهای دانشگاهی جامع در کشور و با اعتباری جهانی است، که در راستای تولید، توسعه و انتقال علم و فن­آوری با ارائه خدمات آموزشی و پژوهشی در حل مسائل اساسی جامعه و توسعه پایدار آن گام برمی­دارد. با توجه به کثرت دانشجویان و رشته­های مختلف تحصیلات تکمیلی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران نقش مهمی داشته و از توان بالقوه بالایی برای افزایش تولیدات علمی  برخوردار است. از آنجایی که این واحد دانشگاهی از جمله واحدهای مطرح در بین دانشگاه­های آزاد  اسلامی سراسر کشور می­باشد، لازم است در زمینه­ی کتاب­های الکترونیکی خدمات لازم را در اختیار  کاربران خود قرار دهد و در بالا بردن آگاهی کاربران خود نقش موثری را ایفا نماید در زمینه­ی نحوه­ی دسترس­پذیری کاربران به کتاب­های الکترونیکی فراهم شده در کتابخانه مرکزی و کتابخانه­های دانشکده­ای اقدامی صورت نگرفته است تنها برخی از کتابخانه­ها این کتاب­ها را از طریق تکثیر بر روی دیسک فشرده یا دی وی دی در اختیار کاربران قرار می­دهند. هم­چنین از آنجا که تاکنون  بررسی کامل و جامعی در زمینه ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی صورت نگرفته، لازم است بررسی جامعی در این زمینه صورت گیرد. در این پژوهش سعی شده است کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران مورد ارزیابی قرار گیرد و هم­چنین معایب و مزایای کتاب­های الکترونیکی مورد بررسی قرار می­گیرد تا از این طریق به­توان نقاط قوت و ضعف کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی را مشخص و راهکارهای لازم را در این زمینه ارائه داد. از جمله معیارهای ارزیابی کتاب الکترونیکی: قابلیت رسانه الکترونیکی، قابلیت جستجو، فراپیوندها، خواندن شفاهی متن و قابلیت صوتی و تصویری، عناصر تعاملی، شخصی سازی محتوای متن کتاب، شخصی سازی ظاهری متن کتاب، توزیع، هزینه، دسترس­پذیری، ارائه خدمات بر اساس تقاضا، خصوصیات ظاهری کتاب چاپی، صفحه­بندی، آسانی مرور و پویش محتوای کتاب، راهنمای تشخیص موقعیت، قابلیت خوانایی متن است (غائبی، 1389،  725) که در فصل دوم در مورد آنها توضیح داده خواهد شد.

بنابراین مسئله­ای که این پژوهش قصد مطالعه آن را دارد ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران است       هم­چنین مشکلات و محدودیت­های موجود را نیز در این زمینه مورد بررسی قرار می­دهد تا از این طریق    به­توان نقاط قوت و ضعف کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی را مشخص کرده و راه­کارهای لازم در این رابطه ارایه گردد. نتایج حاصل از این پژوهش می­تواند کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران را در انتخاب کتاب الکترونیکی مناسب یاری رساند، در انتها بر اساس یافته­های پژوهش الگوی پیشنهادی برای انتخاب کتاب­های الکترونیکی ارائه خواهد شد.

1-3. اهداف پژوهش

1-3-1. هدف کلی پژوهش

هدف اصلی این پژوهش شناسایی دیدگاه کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران نسبت به کتاب الکترونیکی و پیشنهاد الگوی مناسب کتاب الکترونیک از منظر کتابداران و دانشجویان این واحد دانشگاهی است.

1-3-2. اهداف جزئی پژوهش

1- تعیین معیارهای انتخاب کتاب­های الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران

2- تعیین میزان بهره­مندی و رضایت دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران در استفاده از کتاب­های الکترونیکی موجود

3- ارائه الگوی پیشنهادی برای انتشار کتاب الکترونیکی

1-4. فایده پژوهش

فایده نهایی این پژوهش ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی و کتابداران دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات می­باشد، و نتایج حاصل از آن می­تواند به دانشجویان الکترونیکی در جهت انتخاب و تهیه کتاب­های مناسب دانشجویان کمک کند.

1-5. سوالات پژوهش

1- معیارهای ارزیابی کتاب الکترونیکی کدامند؟

2-مهمترین معیارهای ارزیابی کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی بر اساس دیدگاه کتابداران و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران کدامند؟

3- الگوی مناسب پیشنهادی این پژوهش برای انتشار کتاب الکترونیکی چیست؟

4- نقاط ضعف و قوت استفاده از کتاب­های الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران کدامند؟

1-6. فرضیه­های پژوهش

1- بین میزان استفاده از کتاب­های الکترونیکی و جنسیت استفاده کنندگان اختلاف معنی داری وجود دارد.

1-7. متغیرهای پژوهش

متغیر مستقل: کتاب­های الکترونیکی دانشگاهی

متغیر وابسته: دیدگاه دانشجویان و کتابداران

متغیر مستقل: دیدگاه دانشجویان و کتابداران

متغیر وابسته: ارائه الگوی پیشنهادی

1-8. اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

پژوهش حاضر منجر به شناسایی معیارهای مهم کتاب­های الکترونیکی از دیدگاه کاربران و کتابداران خواهد شد. لذا می­توان نوآوری­هایی را در تولید کتاب­های الکترونیکی بر مبنای معیارهای مورد توجه کاربران و کتابداران شاهد بود.

1-9. تعاریف عملیاتی

کتاب الکترونیکی:
تعریف مفهومی: در دانشنامه آزاد ویکی­پدیا (2011) آمده است: کتاب الکترونیکی پدیده‌ای کاملاً تازه است و می‌رود تا نظام آموزش و اطلاع‌رسانی را با دگرگونی‌هایی اساسی مواجه سازد. کتاب‌های الکترونیکی صرفاً نسخه‌های الکترونیکی مطالب مکتوب نیستند، بلکه می‌توانند علاوه بر‏‎‍ متن، فیلم، صوت، تصاویر و انیمیشن را نیز شامل شوند. به­علاوه می‌توانند در بافت پرونده‌هایی که می‌تواند توسط یک کامپیوتر اجرا شود مانند قالب‌های Word Text ،HTML ،PDF و فایل‌های اجرایی[2] درآیند (کتاب الکترونیکی، 2011).

تعریف عملیاتی: کتابی است که بر روی صفحه کامپیوتر قابل مشاهده است و بر روی محمل­های فیزیکی نظیر سی دی و یا به صورت پیوسته از طریق شبکه اینترنت قابل دسترس است.

ارزیابی:
تعریف مفهومی: تعیین ارزش و اعتبار چیزی. تعیین نمره یا رتبه چیزی (دهخدا، 1385، 115)

تعریف عملیاتی: تعیین معیار یا ارزش چیزی

کتابدار:
تعریف مفهومی: کتابدار کسی است که با داشتن دانش کتابداری به کار کتابداری و امور فنی آن اشتغال داشته باشد (سلطانی، 1381، 341).

تعریف عملیاتی: منظور از کتابداران در این پژوهش، کلیه کتابداران شاغل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران که در امور کتابداری فعالیت مستقیم دارند و در شته کتابداری تحصیل کرده­اند.

2-1. مروری بر ادبیات

2-1-1. مقدمه

نیاز کاربران در عصر کنونی تنها دسترسی به اطلاعات نیست، بلکه سرعت و سهولت دسترسی به اطلاعات مناسب یکی از دلایلی است که امروزه، کاربرد فن­آ­وری­های اطلاعاتی و ارتباطی را افزایش داده است.     فن­آوری معمولا زاییده­ی نیاز زمان است و فن­آوری­هایی که وارد زندگی عملی می­شوند و نیروی اقتصادی پشتوانه­ی آن­ها قرار می­گیرد، بدون تردید کاربردهای عملی دارند و نیاز اجتماعی به آن­ها امکان رشد و گسترش ­می­دهد. فن­آوری که نیروی اقتصادی را پشتیبان و نیاز اجتماعی را حامی خود داشته باشد،         به­سهولت می­تواند از آرمان­های فرهنگی صحبت کند، یا حتی گامی فراتر رود و از آرمان­های بشری سخن بگوید و فن­آوری دیگری را به چالش بخواند (آذرنگ، 1382، 82). با پدید آمدن مواد و منابع الکترونیکی، دگرگونی کتابخانه­ها و پدیداری نسل جدیدی از آن­ها آغاز شده است. در واقع این تغییر در شکل مواد و منابع بوده است که موضوع­های جدیدی را کتابخانه­ها از جمله درخدمات، کتابداران و کاربران، و فضای کتابخانه­ها پدید آورده است. چرا که اطلاعات کانون و محور یک کتابخانه در هر شکل آن است (طباطبایی­فر، 1387، 1). امروزه با پیشرفت تکنولوژی اطلاعات، شاهد خلق کتاب­های الکترونیکی هستیم که ارزان­تر و انتقال آن بسیار سریع­تر از کتاب­های سنتی است. این دسته از کتاب­ها جایگاه خود را در بین محققان و دانش­پژوهان و حتی مردم عادی بتدریج پیدا کرده است. کتاب الکترونیک کتابی است که به شکل الکترونیکی تولید و توزیع می­شود. کتاب­های الکترونیکی را معمولا با کتابخوان­های الکترونیکی/ الکتروکتاب­­خوان­ها، رایانه­های شخصی، تلفن­های همراه و ابزارهای الکترونیکی دیگری می­توان خواند. تولید کتاب الکترونیک در سال 1991 توسط مایکل هارت[3]، که در آن زمان دانشجوی دانشگاه ایلینویز[4] آمریکا بود، معرفی شد. قصد وی انتشار اعلامیه روز استقلال آمریکا از طریق شبکه شبه اینترنتی آن دوره بود. بدین منظور او نشانی متن الکترونیکی مورد نظرش را برای دیگران به اشتراک گذاشت و نهایتا 3 کاربر موفق به ذخیره فایل مایکل شدند، این­گونه بود که پروژه­ی گوتنبرگ متولد شد (عاصمی، 1389، 129). ما در حال حاضر، یکی از دوره­هایی را تجربه می­کنیم که در آن افول کتاب­های چاپی جشن گرفته شده و موفقیت کتاب­های الکترونیک به­عنوان یک واقعیت اعلام شده است. اگرچه این رویداد غالبا در حال رخ دادن است، اما معمولا یک دوره­ی اوج وجود دارد که در آن، یک یا چند گروه تجاری که دارای سرمایه­ی عظیم و روابط عمومی بالا هستند، محصولاتی را برای ارائه به بازار، آماده دارند. بخش­های روابط عمومی، به انتشار مطبوعات پرداخته، و روزنامه ­نگارانی که به دنبال کپی این نشریات هستند، آنها را مجددا       بسته­بندی کرده و در نهایت، انقلاب دیجیتال رخ می­دهد (جوینت[5]، 2010، 84). کتاب­های الکترونیکی    به­طور موثر جایگزین کاغذ هستند، کتاب الکترونیکی را نمی­توان بدون کامپیوتر مطالعه کرد. مطالعات کارلسون نشان می­دهد که مرور از طریق متن­های دیجیتالی یکی از بزرگترین شکایات کاربران برای استفاده از این کتاب­ها می­باشد. آن­ها دریافتند حرکت از یک صفحه به صفحه دیگر برای پیدا کردن فصل خاص در متن خسته کننده و دشوار بوده است (کانگ[6]، 2009، 49).

کتاب­های الکترونیکی را می­توان به دو صورت در محیط وب شناسایی کرد. برخی کتاب­های الکترونیکی، شکل چاپی ندارند و فقط در قالب دیجیتالی منتشر می­شوند. همه فرآیند نشر کتاب از زمان تالیف تا قرار گرفتن در محیط وب، به­صورت الکترونیکی انجام می­شود. بنابراین چنین کتاب­هایی را    نمی­توان در جهان چاپی و کتابخانه­های سنتی یافت و از این لحاظ اثری منحصر به فرد به شمار می­آیند. این بخش از عرصه نشر کتاب­های الکترونیکی هنوز با مشکلات حقوقی، معنوی، و اقتصادی روبروست. در واقع، ناشران به این نکته مهم پی برده­اند که چه از نظر رقابت با دیگران و چه از لحاظ پاسخ­گویی به نیازهای جامعه جدیدی از مخاطبان یعنی”خوانندگان اینترنتی”چاره­ای جز توجه به امکانات و قابلیت­های نشر اینترنتی ندارند و ناچار به نقش­آفرینی در این محیط هستند. بخش دوم از کتاب­های الکترونیکی در محیط وب، در واقع شکل الکترونیکی نسخه­های چاپی منتشر شده به شمار می­آیند که ناشران آنها را از طریق وب نیز دسترس­پذیر کرده­اند. این گروه کتاب­های الکترونیکی به سرعت در حال توسعه و گسترش هستند (حیدری، 1388، 12). برای کمک به جامعه­ی متنوع و پراکنده، ناشران و متولیان عرصه­ی کتاب­های الکترونیک، کارهای بیشتری باید انجام پذیرد تا این اطمینان حاصل گردد که درک مشترکی از کتاب­­های الکترونیک و آنچه که می­توانند انجام دهند، به­دست آمده است. در عین حال که ما منتظر آن لحظه جادوئی هستیم که همه بازیگران عرصه­ی بازار کتاب­های الکترونیک به یک تعریف و دیدگاه مشترک دست یابند، خود جامعه­ی پژوهشی نیز نیازمند رسیدن به شاخص­های مشترک است تا برای ما این امکان را فراهم نماید که بتوانیم نمونه­های جدید کتاب الکترونیک را ارزیابی کنیم. مکانیسمی برای به اشتراک گذاردن و مقایسه­ی نتایج نیز مورد نیاز است تا این امکان فراهم گردد که به جای طراحی و ابداع مجدد، بتوانیم از تجربه­ی یکدیگر استفاده کنیم (بنت، 2005، 11). در این فصل به تعاریف کتاب الکترونیکی، انواع کتاب­های الکترونیکی، مزایا و ویژگی­های کتاب الکترونیک و شرح مختصری از تاریخچه و سیر تحول کتاب­های الکترونیکی پرداخته می­شود.

2-1-2. تعریف کتاب الکترونیکی

تعریف­های ارائه شده برای کتاب الکترونیک بسیار متنوع و متفاوت است، در ذیل برخی از تعاریف، که توسط متخصصان از دیدگاه­های متفاوت بیان شده، ارائه می­گردد.