دکتر — اردلان
 
 
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

چکیده

استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی سبب بر هم خوردن تعادل خاک در محیط زیست گشته و خطرات جدی برای سلامت محیط زیست بوجود آورده است. در حالی که استفاده از کودهای زیستی علاوه بر افزایش حاصلخیزی خاک ها و جذب عناصر غذایی، سبب کاهش تاثیرات منفی حاصل از کاربرد کودهای شیمیایی می گردد. به منظور بررسی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست کود گاوی بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیک، دسترسی به عناصر غذایی، رشد و عملکرد کلزا در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­­ ­های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمارها عبارت از تنش آبی در سه سطح شامل: آبیاری نرمال (FC 75/0)، تنش متوسط (FC 55/0) و تنش شدید (FC 35/0)، و ترکیب کود زیستی در پنج سطح شامل: عدم کاربرد کود زیستی (شاهد)، کاربرد دو و چهار درصد کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بودند. محاسبات آماری و تجزیه داده های حاصل از آزمایش با بهره گرفتن از نرم افزار آماری SAS انجام شده و مقایسه میانگین ها نیز با روش آزمون چند دامنه ای دانکن و در سطح احتمال 5 درصد توسط نرم افزار MSTAT-C محاسبه گردیدند. نتایج نشان دادند که اثر سطوح آبیاری و کود زیستی روی کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود (P<0.01)، همچنین اثر برهمکنش متقابل آبیاری در کود زیستی نیز برای تمام صفات به جز صفات نسبت سطح برگ و درصد عناصر نیتروژن و روی معنی دار گشت (P<0.01). نتایج مقایسه میانگین داده ها نیز نشان داد که تنش متوسط و شدید باعث کاهش مقدار رشد، درصد نیتروژن،، فسفر، آهن، شاخص SPAD، محتوی نسبی آب برگ و عملکرد دانه کلزا و در مقابل افزایش درصد پتاسیم و سدیم در اندام هوایی نسبت به آبیاری نرمال شد. کاربرد چهار درصد ورمی کمپوست در شرایط آبیاری نرمال، تنش متوسط و شدید باعث افزایش رشد، زیست توده و عملکرد گیاه کلزا و غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی به جز عنصر روی در مقایسه با سایر تیمارهای کود زیستی گشت. بیشترین مقدار روی در اندام هوایی در تیمار چهار درصد کمپوست زباله شهری در عدم وجود تنش خشکی برابر 7/48 میلی گرم بر کیلوگرم بدست آمد. در کل کاربرد تیمار ورمی کمپوست نسبت به کمپوست زباله شهری در افزایش عملکرد کلزا از برتری نسبی برخوردار بود.

 

کلمات کلیدی: تنش خشکی، عملکرد، کلزا، کمپوست زباله شهری، ورمی کمپوست

 

فهرست مطالب

عنوان ………………………………………………………………………………………صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………2

اهداف مطالعه ……………………………………………………………………………………………………………………………………….5

فصل اول: کلیات

کلزا ……………………………………………………………………………………………………………………………………….7
1-1-1- تاریخچه………………………………………………………………………………………………………………………….7

1-1-2- اهمیت…………………………………………………………………………………………………………………………….8

1-1-3- تولید کلزا در ایران و جهان ………………………………………………………………………………………………9

1-1-4- شرایط خاکی و نغذیه ای ……………………………………………………………………………………………….10

1-1-5- گونه های روغنی جنس براسیکا ……………………………………………………………………………………..12

مواد آلی و اثرات آن در خاک ………………………………………………………………………………………………….14
1-2-1- اثر مواد آلی بر خصوصیات شیمیایی خاک ……………………………………………………………………….15

1-2-2- اثر مواد آلی بر خصوصیات فیزیکی خاک …………………………………………………………………………15

1-2-3- اثر مواد آلی بر خصوصیات زیستی خاک …………………………………………………………………………16

1-2-4- اثر مواد آلی بر حاصلخیزی خاک …………………………………………………………………………………….17

کمپوست ……………………………………………………………………………………………………………………………..17
کمپوست زباله شهری ……………………………………………………………………………………………………………18
ورمی کمپوست …………………………………………………………………………………………………………………….20
تنش ……………………………………………………………………………………………………………………………………24
خشکی ………………………………………………………………………………………………………………………………..25
1-7-1- اثرات تنش خشکی بر گیاهان زراعی ………………………………………………………………………………26

1-7-2- مفهوم و مکانیسم های مقاومت به خشکی ………………………………………………………………………27

 

فصل دوم: پیشینه تحقیق

2-1- بررسی نقش مواد آلی در بهبود خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک ………………………………….29

2-2- بررسی تاثیر کمپوست زباله شهری بر جذب عناصر غذایی و عملکرد گیاهان زراعی …………………………30

2-3- بررسی تاثیر ورمی کمپوست بر جذب عناصر غذایی و عملکرد گیاهان زراعی……………………………………32

2-4- بررسی تاثیر تنش خشکی بر شاخص های رشد و عملکردی گیاهان زراعی………………………………………35

فصل سوم: مواد و روشها

3-1- انتخاب و نمونه برداری خاک……………………………………………………………………………………………………….38

3-2- تجزیه های فیزیکی و شیمیایی خاک ………………………………………………………………………………………….38

3-2-1- اندازه گیری pH …………………………………………………………………………………………………………..38

3-2-2- اندازه گیری قابلیت هدایت الکتریکی خاک ………………………………………………………………………38

3-2-3- اندازه گیری کربن آلی خاک …………………………………………………………………………………………..38

3-2-4- اندازه گیری نیتروژن کل خاک ……………………………………………………………………………………….39

3-2-5- اندازه گیری فسفر قابل جذب خاک …………………………………………………………………………………39

3-2-6- اندازه گیری پتاسیم قابل جذب خاک ………………………………………………………………………………39

3-2-7- اندازه گیری کربنات کلسیم معادل …………………………………………………………………………………..39

3-2-8- تعیین بافت خاک ………………………………………………………………………………………………………….39

3-2-9- تعیین درصد رطوبت اشباع خاک …………………………………………………………………………………….40

3-2-10- تعیین رطوبت ظرفیت مزرعه………………………………………………………………………………………..40

3-2-11- تعیین جرم مخصوص ظاهری ………………………………………………………………………………………40

3-3- خصوصیات شیمیایی کمپوست و ورمی کمپوست ………………………………………………………………………….40

 

3-3-1- اندازه گیری pH …………………………………………………………………………………………………………..40

3-3-2- اندازه گیری قابلیت هدایت الکتریکی ……………………………………………………………………………..41

3-3-3- تعیین کربن آلی ……………………………………………………………………………………………………………41

3-4- مراحل کار گلخانه ای ………………………………………………………………………………………………………………..41

3-4-1- کاشت ………………………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-2- مرحله داشت………………………………………………………………………………………………………………….42

3-4-3- برداشت گیاه و آسیاب کردن …………………………………………………………………………………………..44

3-5-  اندازه گیری خصوصیات گیاهی پس از برداشت ……………………………………………………………………………44

3-5-1- اندازه گیری ارتفاع گیاه و ریشه و شمارش تعداد برگها……………………………………………………….44

3-5-2- اندازه گیری قطر ساقه …………………………………………………………………………………………………..46

3-5-3- تعیین محتوای كلروفیل برگ …………………………………………………………………………………………46

3-5-4- اندازه گیری سطح برگ …………………………………………………………………………………………………46

3-5-5- اندازه گیری نیتروژن کل در نمونه های گیاهی ………………………………………………………………..46

3-5-6- خاکستر کردن مواد گیاهی و تهیه عصاره گیاهی ………………………………………………………………47

3-5-7- اندازه گیری فسفر نمونه های گیاهی ………………………………………………………………………………47

3-5-8- اندازه گیری سدیم و پتاسیم اندام هوایی گیاه …………………………………………………………………..48

3-5-9- اندازه گیری آهن و روی اندام هوایی گیاه ………………………………………………………………………..48

3-5-10- محتوای نسبی آب برگ ………………………………………………………………………………………………48

3-5-10- درصد ماده خشک اندام هوایی ……………………………………………………………………………………..49

3-6- طرح آزمایشی و مطالعات آماری ………………………………………………………………………………………………….49

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1- نتایج تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک ………………………………………………………………………………………….51

4-2- نتایج تجزیه شیمیایی ورمی کمپوست و کمپوست زباله شهری ……………………………………………………….52

4-3- بررسی تاثیر کاربرد کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست روی خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی کلزا تحت تنش خشکی ………………………………………………………………………………………………………………………………53

4-3-1- ارتفاع گیاه، قطر ساقه و تعداد برگ …………………………………………………………………………………53

4-3-2- سطح برگ، محتوی نسبی آب گیاه، نسبت سطح برگ و شاخص SPAD …………………………58

4-3-3- وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، درصد ماده خشک اندام هوایی و عملکرد دانه ………………………………………………………………………………………………………………………………..64

4-4- بررسی تاثیر کاربرد کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست روی غلظت عناصر غذایی در اندام هوایی کلزا تحت تنش خشکی ……………………………………………………………………………………………………………………….70

4-4-1- نیتروژن و فسفر……………………………………………………………………………………………………………..70

4-4-2- پتاسیم و سدیم ……………………………………………………………………………………………………………..74

4-4-3- آهن و روی ………………………………………………………………………………………………………………….78

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد ها

5-1- نتیجه گیری کلی ………………………………………………………………………………………………………………………85

5-2- پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………………..86

مراجع …………………………………………………………………………………………………………………………………………….87

 

فهرست اشکال و جداول

عنوان ………………………………………………………………………………………صفحه

جدول 1-1- مقایسه خصوصیات شیمیایی ورمی کمپوست و کمپوست باغی ……………………………………………..23

جدول 3-1- تیمارهای استفاده شده در آزمایش گلخانه ای ……………………………………………………………………..42

شکل 3-1- آماده سازی گلدانها در گلخانه جهت انجام کاشت ………………………………………………………………..43

شکل 3-2- مرحله کشت گلخانه ای و گلدهی گیاهان کلزا …………………………………………………………………….45

جدول 4-1- نتایج تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک ……………………………………………………………………………….51

جدول 4-2- نتایج تجزیه شیمیایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست ……………………………………………..52

جدول 4-3- نتایج تجزیه واریانس تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی  گیاه کلزا……………………………………………………………………………….53

شکل4-1- اثرات ساده تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی در ارتفاع گیاه کلزا……………………………………………..54

شکل4-2- اثرات ساده تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی در قطر ساقه گیاه کلزا. ……………………………………..55

شکل4-3- اثرات ساده تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی در تعداد برگ گیاه کلزا………………………………………55

جدول 4-4- نتایج مقایسه میانگین اثر ساده کود زیستی و اثرات متقابل کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد برگ گیاه کلزا………………………………………………….57

شکل4-4- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست در سطح برگ گیاه کلزا………60

شکل4-5- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست در محتوی نسبی آب برگ کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….60

شکل4-6- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر روی نسبت سطح برگ کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

شکل4-7- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر روی شاخص SPAD کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….61

جدول 4-5- نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی و اثر متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در بررسی سطح برگ، محتوی آب نسبی، نسبت سطح برگ و SPAD گیاه کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………63

جدول 4-6- نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در وزن خشک اندام هوایی و ریشه، نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، درصد ماده خشک گیاه کلزا……………………………………………………………………………………………………………………………………65

شکل4-8- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در وزن خشک اندام هوایی گیاه کلزا…………………………………………………………………………………………………………. 68

شکل4-9- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در وزن خشک ریشه گیاه کلزا……………………………………………………………………………………………………………………68

شکل4-10- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در نسبت ریشه به اندام هوایی گیاه کلزا………………………………………………………………………………………………………69

شکل4-11- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در عملکرد دانه گیاه کلزا……………………………………………………………………………………………………………………………69

جدول 4-7- نتایج تجزیه واریانس تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سدیم، آهن و روی گیاه کلزا…………………………………………..70

جدول 4-8- نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان نیتروژن و فسفر گیاه کلزا…………………………………………………………………………..72

شکل 4-12- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان نیتروژن گیاه کلزا…………………………………………………………………………………………………………………..73

شکل 4-13- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان فسفر گیاه کلزا………………………………………………………………………………………………………………………73

شکل4-14- اثرات ساده تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی در مقدار پتاسیم اندام هوایی گیاه کلزا……………….74

شکل4-15- اثرات ساده تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی در مقدار سدیم اندام هوایی گیاه کلزا…………………75

شکل4-16- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر مقدار پتاسیم اندام هوایی کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

شکل4-17- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر مقدار سدیم اندام هوایی کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….76

جدول 4-9- نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان پتاسیم و سدیم گیاه کلزا…………………………………………………………………………..77

جدول 4-10- نتایج مقایسه میانگین اثرات ساده تنش خشکی در میزان عناصر آهن و روی گیاه کلزا………….78

شکل4-18- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر مقدار آهن اندام هوایی کلزا…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….79

شکل4-19- اثرات اصلی تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست بر مقدار عنصر روی اندام هوایی کلزا………………………………………………………………………………………………………………………………………..80

شکل 4-20- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان عنصر آهن گیاه کلزا………………………………………………………………………………………………………………..81

شکل 4-21- اثرات متقابل تاثیر و کارایی کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست تحت شرایط تنش خشکی در میزان عنصر روی گیاه کلزا……………………………………………………………………………………………………………….81

شکل 4-22- مقایسه رشد و ارتفاع گیاه در تیمارهای کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست در سطوح مشابه چهار درصد و بدون تنش خشکی……………………………………………………………………………………………………………82

شکل 4-23- مقایسه رشد و ارتفاع گیاه در سطوح دو و چهار درصد ورمی کمپوست در شرایط بدون تنش خشکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..82

شکل 4-24- مقایسه رشد و ارتفاع گیاه در سطوح دو و چهار درصد ورمی کمپوست در شرایط بدون تنش خشکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..83

شکل 4-25- مقایسه رشد و ارتفاع گیاه در تیمار چهار درصد کمپوست زباله شهری در سه سطح تنش خشکی………………………………………………………………………………………………………………………………………………..83

 

مقدمه و هدف

 

 مقدمه

دانه های روغنی پس از غلات، دومین منبع غذایی جهان به حساب می آیند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسید های چرب، حاوی پروتئین نیز می باشند. کلزا به عنوان یکی از مهم ترین گیاهان روغنی در سطح جهان مطرح می باشد، به طوری که پس از سویا و نخل روغنی سومین منبع تولید روغن نباتی جهان به شمار می رود. این گیاه روغنی به طور متوسط حاوی 45-40 درصد روغن در دانه می باشد با توجه به نیاز روز افزون به روغن های نباتی و وابستگی شدید کشور در این مورد، لازم است توجه ویژه ای به توسعه و گسترش کشت دانه های روغنی بویژه کلزا مبذول شود (سیاوش و همکاران،1384).

بیش از 90 درصد مصرف روغن خوراکی کشور از طریق واردات تأمین می گردد. گیاه کلزا (مهمترین گونه زراعی مربوط به جنس Brassica) به علت ویزگی هایی از قبیل قابلیت کشت در نقاط مختلف، درصد زیاد و کیفیت مطلوب روغن موجب امیدواری در جهت تأمین و حتی خودکفایی روغن خام مورد نیاز کشور و رهایی از وابستگی می باشد (اصلانی و همکاران ،1384). افزایش تقاضا برای روغن نباتی در بازارهای جهانی و روند افزایش مصرف سرانه آن موجب اهمیت و لزوم توسعه کشت دانه های روغنی و گسترش برنامه های علمی- تحقیقاتی در مورد این محصولات شده است (ابولحسنی وسعیدی، 1385).

به طور کلی افزایش محصول در گرو بكارگیری بهینه نهاده های كشاورزی از جمله كود می باشد. كودهای شیمیایی در ایران نیز از مهمترین نهاده های كشاورزی به حساب می آیند. کودهای شیمیایی یکی از عوامل اصلی افزایش حاصلخیزی خاك می باشند، ولی استفاده بیش از اندازه از آنها به ویژه هنگامی که با عملیات مدیریتی نامناسب مثل سوزاندن بقایای گیاهی همراه شود، میزان ماده آلی خاك را به شدت کاهش می دهد. این موضوع بر روی ویژگیهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاك تاثیرگذاشته و امکان فرسایش را در این خاكها افزایش می دهد. استفاده بی رویه از کودهای شیمیایی با تاثیر روی ساختمان خاک منجر به عدم تعادل در خصوصیات فیزیکی شیمیایی و در نتیجه کاهش جذب عناصر غذایی می گردند (آدلیو[1] و همکاران، 2010؛ سران[2] و همکاران، 2010).  امروزه به دلیل افزایش اهمیت مسائل زیست محیطی توجه بیشتری به کودهای زیستی (بیولوژیک) برای جایگزینی کودهای شیمیایی شده است. از آنجا كه مدیریت كود از عوامل اصلی در نیل به كشاورزی پایدار محسوب می گردد، لذا جایگزینی تدریجی كودهای شیمیایی خصوصاً كودهای نیتروژنی و فسفاتی با كودهای زیستی به دلیل مزایای نسبی این كودهای و به علاوه ارزانی آنها می تواند بار سنگین یارانه را از دوش دولت برداشته و گامی دیگر در جهت شكوفایی اقتصاد كشور به حساب آید. از طرف دیگر مصرف كودهای زیستی بدون نگرانی از اثرات سوء زیست محیطی غالباً موجب بهبود شرایط فیزیكی- شیمیایی و زیستی خاك ها شده، افزایش حاصلخیزی و باروری اراضی را به دنبال دارند (پیر انوشه و همکاران، 1389).

امروزه بكارگیری روش های زیستی به عنوان طبیعی ترین و مطلوب ترین راه حل برای زنده و فعال نگه داشتن سیستم حیاتی خاك در اراضی كشاورزی مطرح می باشد (درزی و همکاران، 1387). استفاده از اصلاح کننده های آلی مانند کمپوست ها، ابزار موثری برای بهبود خاکدانه سازی، ساختمان خاک، افزایش جمعیت و تنوع میکروبی، افزایش ظرفیت نگهداری آب خاک و افزایش ظرفیت تبادل کاتیونی در خاک می باشد (آزرمی و همکاران، 2008).

تولید کمپوست می تواند به عنوان یک روش مدیریتی مناسب برای حذف مواد زاید جامد و تبدیل آنها به موادی با ارزش غذایی بالا محسوب شده و به عنوان ابزاری مناسب در کنترل انواع مختلف بقایا و کاهش مصرف کودهای معدنی به محصولات زراعی و افزایش جذب عناصر کم مصرف به وسیله گیاهان تلقی شود. انجام تحقیقات مختلف در این زمینه، برخی از تاثیرات مثبت کمپوست به عنوان کود زیستی را در رشد و بهبود خصوصیات کیفی گیاه نشان داده است (هارگریوز و همکاران، 2008).

روند افزایش مستمر در تقاضا بدلیل رشد روز افزون جمعیت و افزایش قیمت محصولات، کشاورزان را مجبور به کاربرد روش های مدیریتی فشرده کرده که هدف آن افزایش تولید محصولات زراعی است. این شیوه کشاورزی برای جبران کمبود عناصر در خاک، با مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی علاوه بر هزینه بالا، به دلیل بازدهی کم و بر هم زدن تعادل عناصر غذایی خاک می تواند باعث کاهش عملکرد گیاهان زراعی شود. از این رو، سیستم های کشاورزی با نهاده کم به دلیل علاقه فزآینده به حفاظت منابع طبیعی، کاهش تخریب زیست محیطی و افزایش هزینه کودها، بویژه به منظور تولید در کشورهای در حال توسعه مورد توجه بسیاری قرار گرفته است.

بر اساس تجارب ارزنده کشورهای پیشرفته جهان و موفقیت های چشمگیر آنها در زمینه کشت کلزا، پاییزه بودن کشت این گیاه و در نتیجه امکان استفاده از نزولات آسمانی و نیاز کمتر به آبیاری، توصیه شده که کشت کلزا پاییزه (و یا بهاره) در ایران، بر خلاف سایر دانه های روغنی که در بهار کشت می شوند، توجیه پذیر به نظر می رسد. سازگاری کلزا با شرایط متفاوت اقلیمی و خاک به دلیل وجود تیپ های پاییزه و بهاره، عملکرد نسبتاً زیاد این گیاه در مقایسه با سایر محصولات زراعی و همچنین نیاز کشور به تولید دانه های روغنی و وابستگی زیاد به واردات دانه های روغنی علت اصلی روی آوردن به کشت کلزا بعنوان یکی از گیاهان روغنی با درصد بالای روغن است.

با توجه به اهمیت گیاه کلزا در برنامه خودکفایی کشور در زمینه استحصال روغن و همچنین رویکرد جوامع بین المللی به حفاظت از منابع طبیعی در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی استفاده از کودهای زیستی از جمله کمپوست و ورمی کمپوست می تواند به عنوان ابزاری مفید و کارآمد در کشاورزی پایدار به شمار آید. از این رو هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد دو کود کمپوست زباله شهری و ورمی کمپوست به عنوان کودهای زیستی در بهبود خصوصیات رشد و عملکرد گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی بوده است.

 

اهداف مطالعه

– بررسی اثرات ورمی کمپوست و کمپوست زباله شهری در بهبود شاخص های رشد و عملکرد گیاه کلزا در شرایط تنش خشکی

– تعیین سطوح مناسب مصرف ورمی کمپوست و کود کمپوست زباله شهری به عنوان کودهای زیستی در افزایش رشد و عملکرد گیاه کلزا

– بررسی نقش کودهای زیستی ورمی کمپوست و کود کمپوست زباله شهری در تعدیل شرایط تنش خشکی و افزایش مقدار عناصر غذایی در گیاه و عملکرد کلزا

 

فصل اول                                                            کلیات

 

1-1- کلزا

کلزا از سال های گذشته وارد ایران شده و تحقیقات متعددی روی آنها انجام گرفته است. در سال های اخیر به دلیل توجه بیشتر به توسعه و ترویج کلزا سطح زیر کشت آن افزایش قابل ملاحظه ای یافته و در سال ۱۳۸7 تا ۱۳۸8 به بیش از ﺣﺪود 86 ﻫﺰار ﻫﻜﺘﺎر و ﻣﻴﺰان کل ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﺸﻮر ﺣﺪود 164 ﻫﺰار ﺗﻦ برآورد شده است (بی نام، 1390). ویژگی های گیاه کلزا و سازگاری آن با شرایط مختلف آب و هوایی اهمیت این محصول را بیشتر نموده و بعنوان نقطه امیدی جهت تامین روغن خوراکی مورد نیاز کشور به

 
استاد مشاور:
آقای مجید داود آبادی
 
 
پاییز  1389
 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چكیده: 1

مقدمه: 2

فصل اول: آلیات تحقیق

1-1 مقدمه 5

2-1 بیان مسئله: 6

3-1  اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق: 8

4-1 اهداف تحقیق. 9

5-1  چارچوب نظری تحقیق. 10

6-1  مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها 13

7-1  فرضیه‏های تحقیق: 15

8-1 تعریف واژه های و اصطلاحات.. 16

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1-2- مقدمه 19

2-2  مفهوم سود در سطح ساختار. 21

1-2-2 رویکرد معاملاتی در اندازه گیری سود 21

2-2-2 رویکرد فعالیت در اندازه گیری سود 22

3-2 مفاهیم سود در سطح معانی (ارتباط با واقعیت های اقتصادی) 22

1-3-2 سود به عنوان معیار کارآیی. 22

2-3-2 سود حسابداری در مقایسه با سود اقتصادی. 23

4-2  مفاهیم سود در سطح عمل ( نحوه استفاده از آن توسط استفاده کنندگان) 25

1-4-2 سود به عنوان وسیله ای برای پیش بینی. 25

2-4-2 رویکرد بازار سرمایه 26

5-2  مفهوم سود جامع در گزارشهای مالی. 27

6-2 سود حسابداری. 27

7-2 سود و اهمیت آن به عنوان ابزار پیش بینی. 27

8-2 حلقه های ارتباطی سود و قیمت سهام 28

1-8-2 ارتباط بین سود حسابداری آتی و سود حسابداری جاری. 28

9-2  پیش بینی سودهای آتی از روی سودهای جاری. 29

10-2  ارتباط بین سود و قیمت سهام 29

11-2 سود خالص  به عنوان عاملی برای پیش بینی وجوه نقد 30

12-2  ارائه اطلاعات مربوط به جریان نقدی و پیش بینی آن. 31

13-2 پیش بینی جریان های نقدی آینده 32

14-2 معیارهای ارزیابی عملکرد مالی شرکت ها 34

2-14-2 معیارهای اقتصادی ارزیابی عملکرد شرکت ها 39

15-2سود تقسیمی ((DPS. 40

16-2 پیشینه تحقیق. 71

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3 مقدمه 84

2-3 روش تحقیق. 84

3-3 جامعه مطالعاتی. 85

4-3 مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها 85

5-3 نمونه و نمونه گیری. 88

6-3 قلمرو تحقیق. 89

7-3 روش و ابزار گردآوری اطلاعات.. 89

8-3 روش تجزیه و تحلیل  اطلاعات.. 90

1-8-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی: 90

9-3 روش تجزیه و تحلیل داده ها 96

10-3 نرم افزار تحلیل آماری. 98

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4-‏ مقدمه‏: 100

2-4  شاخص های توصیفی متغیرها 100

3-4 روش آزمون فرضیه ها ی تحقیق. 102

4-4  تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق. 104

1-4-4 بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 104

2-4- 4 خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود: 105

1-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: 105

2-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم 108

3-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی سوم 112

-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه سه متغیر  اصلی. 168

-2-4-4 تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه سه متغیر  اصلی و سه متغیرکمکی. 169

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5-مقدمه: 176

2-5- خلاصه تحقیق. 176

3-5 نتایج آزمون فرضیه ها 177

1-3-5 نتایج فرضیه اصلی اول. 177

1-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-1-1. 178

2-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-1-1. 178

3-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-2-1. 179

4-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-2-1. 179

5-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-3-1. 180

6-1-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-3-1. 180

2-3-5 نتایج فرضیه اصلی دوم 180

1-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-1-2. 181

2-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-1-2. 181

3-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-2-2. 182

4-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-2-2. 182

5-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-3-2. 183

6-2-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-3-2. 183

3-3-5 نتایج فرضیه اصلی سوم 183

1-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-1-3. 184

2-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-1-3. 184

3-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-2-3. 185

4-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-2-3. 185

5-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 1-3-3. 186

6-3-3-5 نتایج فرضیه فرعی 2-3-3. 186

4-3-5 نتایج سه متغیراصلی و متغیر وابسته 187

5-3-5 نتایج سه متغیراصلی و  سه متغیرمجازی با متغیر وابسته 187

4-5 نتیجه گیری کلی تحقیق. 188

5-5 پیشنهادها 189

1-5-5 پیشنهادهایی مبتنی بر یافته های فرضیات پژوهش.. 189

2-5-5 سایر پیشنهادها 191

3-5-5 پیشنهادهایی  برای پژوهش های آتی. 191

6-5 محدودیت های تحقیق. 192

پیوست ها

پیوست الف مربوط به نام شركت های نمونه آماری. 195

منابع و ماخذ

منابع فارسی: 201

منابع لاتین: 205

منابع اینترنتی. 206

جدول (1- 1) تحقیقات انجام شده 11

 

جدول 1-2 مراحل محاسبه تا پرداخت سود سهام 48

جدول 1-4: شاخص های توصیف کننده متغیرها تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع (Statistics) 101

جدول  2-۴  آزمون کلموگروف – اسمیرنوف  K-S)) 105

جدول شماره (3-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود آتی و تغییرات سود تقسیمی. 106

جدول شماره (4-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 106

جدول شماره (5-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 107

جدول شماره (6-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون. 108

جدول شماره (7-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده وآزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سودآتی و سودهرسهم 109

جدول شماره (8-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 110

جدول شماره (9-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 110

جدول شماره (10-4) : ارزش آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون. 111

جدول شماره (11-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سودآتی و تغییرات سود هر سهم 112

جدول شماره (12-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 113

جدول شماره (13-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 113

جدول شماره (14-4) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون. 114

جدول شماره (15-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که قابلیت پیش بینی جریان های نقدی  بالاتری  دارند. 115

جدول شماره (16-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 116

جدول شماره (17-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 117

جدول شماره (19-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که قابلیت پیش بینی جریان های نقدی  پایین تری دارند. 118

جدول شماره (20-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 119

جدول شماره (21-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 120

جدول شماره (23-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری بالایی دارند. 121

جدول شماره (24-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 122

جدول شماره (25-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 123

جدول شماره (27-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری پایینی دارند. 124

جدول شماره (28-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 125

جدول شماره (29-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 126

جدول شماره (31-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده حقوق صاحبان بالاتری دارند 127

جدول شماره (32-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 128

جدول شماره (33-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 129

جدول شماره (35-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود تقسیمی و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده حقوق صاحبان سهام پایینی دارند. 130

جدول شماره (36-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 131

جدول شماره (37-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 131

جدول شماره (39-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که قابلیت پیش بینی جریان های نقدی  بالاتری  دارند. 133

جدول شماره (40-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 134

جدول شماره (41-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 134

جدول شماره (43-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که قابلیت پیش بینی جریان های نقدی  پایین تری دارند. 136

جدول شماره (44-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 137

جدول شماره (45-4) : ضرایب معادله رگرسیون () 137

جدول شماره (46-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری بالایی دارند. 139

جدول شماره (47-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 140

جدول شماره (48-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 140

جدول شماره (50-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری پایینی دارند. 142

جدول شماره (51-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 143

جدول شماره (52-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 143

جدول شماره (54-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده حقوق صاحبان سهام بالاتری دارند. 145

جدول شماره (55-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 146

جدول شماره (56-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 146

جدول شماره (58-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر سود هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده  حقوق صاحبان سهام پایینی دارند. 147

جدول شماره (59-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 148

جدول شماره (60-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 149

جدول شماره (62-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که قابلیت پیش بینی جریان های نقدی  بالاتری  دارند. 150

جدول شماره (63-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 151

جدول شماره (64-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 152

جدول شماره (66-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که پیش بینی جریان های نقدی  پایین تری دارند. 153

جدول شماره (67-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 154

جدول شماره (68-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 155

جدول شماره (70-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری بالایی دارند. 156

جدول شماره (71-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 157

جدول شماره (72-4) : ضرایب معادله رگرسیون. 158

جدول شماره (74-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که نسبت ارزش بازار به دفتری پایینی دارند. 159

جدول شماره (75-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 160

جدول شماره (76-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 161

جدول شماره (78-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده حقوق صاحبان سهام بالاتری دارند. 162

جدول شماره (79-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 163

جدول شماره (80-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 164

جدول شماره (82-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر تغییرات سود  هر سهم و تغییرات سود آتی در شرکت هایی که بازده حقوق صاحبان سهام پایینی دارند. 165

جدول شماره (83-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 166

جدول شماره (84-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 166

جدول شماره (86-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین سه متغیرمستقل تغییرات سود تقسیمی ،سودهر سهم،تغییرات سود هر سهم و تغییرات سود آتی به طور كلی  168

جدول شماره (87-4) : تحلیل واریانس رگرسیون (ANOVA) 168

جدول 88-4. خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه(متغیرهای اصلی) به روش Enter 168

جدول شماره (89-4) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین سه متغیرمستقل تغییرات سود تقسیمی ،سودهر سهم،تغییرات سود هر سهم و سه متغیر مجازی قابلیت پیش بینی جریان های نقدی،نسبت ارزش بازار به دفتری ، بازده حقوق صاحبان سهام  با تغییرات سود آتی به طور كلی. 169

جدول شماره (90-4) : ضرایب معادله رگرسیون (Coefficients) 170

جدول 91-4. خلاصه یافته های رگرسیون چند گانه(متغیرهای اصلی و مجازی) به روش Enter 170

جدول 92-4. خلاصه یافته های حاصل از بررسی 12 فرضیه مورد نظر در رگرسیون متغیره 172

جدول93- 4. برازش رگرسیون چند گانه و تفكیكی از كلیه متغیر های تحقیق. 174

 

نمودار 1-2 نحوه محاسبه استهلاک در اقتصاد و حسابداری. 24

نمودار 2-2 ـ عایدات ، سرمایه گذاری و منابع مالی جدید 61

نمودار (3-2 ) درصد نرخ تنزیل به نسبت سود باقیمانده 65

چكیده:
هدف این پژوهش بررسی روابط بین تغییرات سود تقسیمی، سود هر سهم و تغییرات سود هر سهم با تغییرات سود آتی است.در این تحقیق اطلاعات مربوط به ترازنامه،سودوزیان و گردش وجوه نقد 100 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران برای سال های مالی 1380 الی 1385 مورد استفاده قرار گرفته است.برای مشخص شدن روابط ، 12 فرضیه طرح و برای آزمون آنها ازآزمون همبستگی و رگرسیون استفاده گردید.فرضیه ها بر اساس میزان همبستگی روابط بین تغییرات سود تقسیمی، سود هر سهم و تغییرات سود هر سهم با تغییرات سود آتی برای شركت هایی كه  قابلیت پیش بینی جریان های نقدی ، نسبت ارزش بازار به دفتری و بازده حقوق صاحبان سهام مختلفی دارند ،طرح گردید.نتایج تحقیق نشان می دهد که بین تغییرات سود تقسیمی ، سود هرسهم وتغییرات سود هر سهم برای شرکت هایی که ارزش بازار به دفتری بالاتر ، بازده حقوق صاحبان سهام بالاتر و همچنین قابلیت پیش بینی جریان نقدی پایین تری دارند، رابطه قوی تری با تغییرات سود آتی وجود دارد. كه از بین متغیرهای اصلی سود هر سهم و از میان متغیرهای مجازی ارزش بازار به دفتری اثر بهتری بر تغییرات سود آتی دارد.همچنین مقدار ضریب هم بستگی ® از 0.490 برای سه متغیر اصلی به 0.621 برای مجموع متغیرهای اصلی و مجازی افزایش یافت ، كه این نشان دهنده مناسب بودن انتخاب متغیرهای مجازی مذكور می باشد.

واژه های کلیدی: تغییرات سود تقسیمی، تغییرات سود هر سهم ، تغییرات سود آتی، ارزش بازار به دفتری،  بازده حقوق صاحبان سهام.

مقدمه:
با توجه به اینكه اقتصاد ایران دارای نوسانات شدید می باشد و سرمایه ها عمدتاَ بسوی سفته بازی سوق داده می شوند لذا بوجود آوردن شرایطی که سرمایه گذاران از میان گزینه های مختلف سرمایه گذاری ، سرمایه گذاری بر روی اوراق بهادار و سهام شرکت ها را برگزینند ، دارای اهمیتی خاص می باشد. به عبارت دیگر با شناخت بهتر عوامل موثر بر عرضه و تقاضای سهام، در بورس اوراق بهادار،که منجر به شفاف سازی بیشتر بورس می گردد، موجبات انتقال سرمایه، از فعالیت های غیرمولد به سمت فعالیت های تولیدی مولد و ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی فراهم خواهد شد.تئوری علامت دهی سود سهام براین اساس استوار است كه مدیریت یك شركت در مورد چشم انداز آینده  شركت نسبت به سهامداران شركت از اطلاعات  بیشتری برخورداراست.بر اساس این تئوری اگر شركت سود سهام بیشتری نسبت به  آنچه توسط بازار پیش بینی شده است اظهار كند،این موضوع ممكن است نشانه این باشد كه چشم انداز مالی آینده شركت روشن تر از وضعیت مورد انتظار آن است. اگر مدیران یك شركت تئوری علامت دهی را باور داشته باشند ، همیشه در مورد پیام قابل استنتاج از تصمیم تقسیم سودشان كه به سرمایه گذاران می رسد بسیار محتاط خواهد بود.حتی اگر شركت برخی فرصت های سرمایه گذاری جذاب داشته باشد كه ملزم به نگهداری سود برای تامین مالی آن باشد،مدیریت ممكن است اگر قبول این فرصت ها منجر به جلوگیری از پرداخت سود سهام مورد انتظار سرمایه گذاران و ارسال پیام نامساعد به بازار باشد ،از آن ها صرف نظر كند.بنابراین به نظر می رسد اگر شركتی تصمیمی در زمینه تقسیم سود اتخاذ كند،آن دسته از سرمایه گذاران كه سلیقه آنها هماهنگ با سیاست تقسیم سود شركت است و آن دسته از سرمایه گذاران كه این سیاست را به عنوان یك خبر خوب تلقی می كنند ، اقدام به خرید سهام می كنند و تا زمانی كه این سیاست تغییر نكند ، سهامدار شركت باقی خواهند ماند. در واقع اعلام سود سهام حاوی اطلاعاتی در مورد چشم انداز آتی شركت است.بنابراین عكس العمل بازار در تاریخ اعلام ، آزمونی برای محتوای اطلاعاتی و علامت دهی سود سهام است.این پژوهش با توجه به فرضیه علامت دهی به دنبال بررسی و شناخت روابط بین تغییرات سود تقسیمی، سود هر سهم و تغییرات سود هر سهم با تغییرات سود آتی و با در نظر گرفتن متغیرهایی چون قابلیت پیش بینی جریان های نقدی ،ارزش بازار به دفتری و بازده حقوق صاحبان سهام می باشد. لذا می توان انتظار داشت كه سرمایه گذاران بازار سرمایه كشور، با شناخت بهتر اثرات تغییرات سود تقسیمی، سود هر سهم و تغییرات سود هر سهم ، در مورد سودهای آتی صنایع مختلف ، اقدام به سرمایه گذاری در سهام شركت هایی نمایند كه كسب حداكثر بازدهی را برای آنها میسر سازد و این امر باعث رونق بازار سرمایه و اقتصاد كشور گردد.در این راستا نحوه عملكرد مدیرانی كه توانسته باشند علاوه بر حفظ كارائی عوامل مختلف در عملكرد شركت ، توان سودآوری شركت را نیز افزایش دهند و از طریق افزایش ارزش شركت و اجرای پروژه‌های دارای ارزش فعلی خالص مثبت، بر ثروت سهامداران بیافزایند حایز اهمیت است.

مقدمه
وظیفه بورس اوراق بهادار، ایجاد بازاری منظم و دائمی برای خرید و فروش انواع اوراق بهادار است كه از آن طریق جذب سرمایه‌های مردمی توسط شركت ها، امكان‌پذیر باشد. این وظیفه وقتی به نحو صحیح انجام می‌شود كه بازار به شكل یك بازار رقابت كامل عمل كرده و از درجه تخصصی بالایی برخوردار باشد. یكی از ویژگی های اساسی رقابت كامل، در دسترس بودن اطلاعات كامل به صورت رایگان و به سرعت و سهولت است. اگر قرار باشد مردم به میل خود سرمایه‌گذاری كنند باید اطلاعات مربوط به طور كامل و شفاف در اختیار مردم قرار داده شود. بورس باید حائز شرایطی باشد كه در هر لحظه بتواند اطلاعات را بطور دقیق منتشر كرده و با تفسیر آن در ویژگی های مورد نظر سرمایه‌گذاران، در هر لحظه ارزیابی صحیح از وضع و عملكرد اقتصادی شركت ها و همچنین قیمت سهام آنها ارائه دهد. قانون، مقررات و ضوابط بورس نیز باید برای تامین امنیت فعالیت در این بازار و حفاظت از منافع سرمایه‌گذاری عمل كند. از عمده‌ترین استفاده‌كنندگان اطلاعات شركت‌های سهامی در بورس، سرمایه‌گذاران بالقوه در سهام شركت‌ها هستند. این گروه معمولا اطلاعات مورد نظر خود را از طریق بورس بدست می‌آورند. بنابراین سهامداران و سرمایه‌گذاران از بازار سرمایه این انتظار را دارند كه صحت اطلاعات واصله توسط شركت‌های پذیرفته شده در بورس را مورد تایید قرار دهد تا آن‌ها به مزایای خرید و نگهداری و فروش سهام خود نائل شوند. سهامداران و سرمایه‌گذاران برای ارزیابی شركتها از فاكتورهای مختلفی استفاده می‌نمایند كه از آن جمله، سود هر سهم [1]EPS و سود تقسیمی [2]DPS می‌باشد كه تغییرات آنها می‌تواند اطلاعاتی درباره وضعیت و عملكرد شركت در حال و آینده بدهد. بازار سرمایه هم مانند دیگر بازارها شامل تعدادی خریدار و فروشنده است كه رقابت بین فروشندگان باعث افزایش كارائی عملكرد شركت ها می‌شود و نشانه این كارائی شركت، در استفاده بهینه از سرمایه فراهم شده، افزایش سود و سودآوری آن شركت منعکس خواهد شد.

سود تقسیمی و سود هر سهم می‌توانند بعنوان عواملی برای كنترل و ارزیابی عملكرد مدیریت شركت توسط سهامداران باشند.

عملكرد مدیری مطلوب و مورد پسند سهامداران است كه توانسته باشد علاوه بر حفظ كارائی عوامل مختلف در عملكرد شركت ، توان سودآوری شركت را نیز افزایش داده باشد و از طریق افزایش ارزش شركت و اجرای پروژه‌های دارای ارزش فعلی خالص مثبت، بر ثروت سهامداران افزوده باشد. همچنین رابطه بین سود تقسیمی و سود هر سهم نشان‌دهنده سیاست تقسیم سود شركت است . سیاست تقسیم سود می‌تواند باعث جذب سهامداران جدیدی برای شركت شوداین سوال که آیا تغییرات سود تقسیمی اطلاعاتی را درباره تغییرات سودهای آتی شرکت ها در بر دارد؟ موضوعی است که توجه زیادی را در تحقیقات، به خود جلب نموده است و  به عنوان آزمونی از فرضیه علامت دهی سود تقسیمی[3] نگریسته می شود.فرضیه علامت دهی سود تقسیمی بیانگر این موضوع است که تغییرات سود تقسیمی با خود اطلاعاتی را درباره سود آوری آتی شرکت در بر دارد. به طوری که مدیران شرکت ها به منظور انتقال  چشم انداز  روشن سود آوری و جریان های  نقدی  مثبت تر  اقـدام به  افزایش سود تقسیمی می نمایند. در این تحقیق فرضیه علامت دهی سود تقسیمی با در نظر گرفتن آثار متغیرهایی نظیر قابلیت پیش بینی جریان های نقدی،نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و بازده حقوق صاحبان سهام بررسی و آزمون شده است.

در فصل اول پس از بیان مسئله ، اهمیت و ضرورت موضوع تحقیق و اهداف تحقیق را بیان نموده و سپس چارچوب نظری  ، مدل تحلیلی و فرضیه تحقیق  را ارائه می نمائیم.

 

2-1 بیان مسئله:
سود سهام[4] بازده ای است كه سهامداران عادی در قبال سرمایه گذاری كه در شركت انجام داده اند از شركت دریافت می كنند . هر شركتی كه در دوره جاری سود سهام پرداخت نكـند این عمل شرکت بدان معنی است که، سود را دوباره در شركت سرمایه گذاری می كند تا ایجاد منفعت كند و به این ترتیب  توانائی شركت را جهت پرداخت سود سهام در آینده افزایش دهد.

با توجه به فرضیه محتوای اطلاعاتی یا علامت دهی، آغاز پرداخت سود سهام توسط یك شركت و یا افزایش قابل توجه سود سهام توسط شركت، می تواند پیام های متفاوتی از دید سهامداران مختلف داشته باشد. پرداخت سود كم باعث كاهش عدم اطمینان سرمایه گذاران نسبت به دریافت بازده سرمایه شان می شود و همان طور كه در فرضیه علامت دهی عنوان شد افزایش سود سهام از دید سرمایه گذاران نشانه توانایی سود آوری آتی شركت بوده و به عنوان یك خبر خوب مبنی بر روشن بودن افق آینده شركت از دید مدیریت تفسیر می شود. از طرفی برخی سرمایه گذاران ممكن است افزایش سود سهام را نشانه در دست نبودن فرصت های سرمایه گذاری و رشد و توسعه و یا عدم استفاده شركت از این فرصت ها دانسته و در نتیجه افزایش سود سهام از دید آنها علامت مثبتی نیست. این دسته احتمالاً به فروش سهام این شركت ها اقدام خواهند كرد. به عبارتی نوع تصمیم شركت در توزیع سود و یا توزیع نكردن آن می تواند در حجم معاملات سهام شركت و ساختارسهامداران آن مؤثر باشد. احتمال دیگری نیز وجود دارد و آن این كه سرمایه گذاران نسبت به سود سهام بی تفاوت باشند و به خصوص با توجه به هزینه معاملات ، نسبت به آن عكس العملی نشان ندهند.(خوش طینت و حاجیان ، 1387 ،ص 5-4)

این موضوع كه آیا تغییرات سـود تقسیمی حاوی اطلاعـاتی در رابطه با سود های آتـی می باشد،یكی ازسوالاتی است كه  توجه پژوهشگران بسیاری  را  به خود جلب نموده است. و به عنوان آزمونی از فرضیه اطلاع دهی سود تقسیمی مطرح شده است. در رابطه با اعتبار تجربی فرضیه علامت  دهی سود تقسیمی یك نوع عدم توافق جمعی وجود دارد. به گونه ای كه گروهی از پژوهشگران اعتقاد به وجود یك رابطه مثبت و مهم مابین تغییرات سود تقسیمی و سود های آتی داشته  و گروهی دیگراعتقاد به عدم وجود رابطه دارند .

یكی از فرضیات مهم  حسابداری كه  در دهه های اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده است، فرضیه علامت  دهی سود تقسیمی می باشد. طی سالیان متمادی پژوهشگران  مختلفی فرضیه علامت دهی  را، كه بیانگر وجود یك رابطه مابین اعلام و پرداخت سود و پیش بینی سود های آتی است،را با در نظر گرفتن متغیرهای مختلفی همچون  قابلیت پیش بینی جریان های نقدی[5]،نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری[6] ، و بازده های گذشته[7] مورد بررسی و كنكاش قرار داده اند.

قابلیت پیش بینی جریانهای نقدی یكی از عوامل تعیین كننده كیفیت سود است، موضوعی كه در سال های اخیر توجه زیادی را به خود جلب نموده است . یكی از مواردی كه در بیانیه مفهومی هیئت استانداردهای حسابداری مالی به عنوان اهداف زیربنایی گزارشكری مالی مطرح شده، توانایی پیش بینی سود با توجه به جریان های نقدی آتی می باشد.نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری ، متغیری كه از آن  به طور وسیع در حسابداری و علوم  مالی به منظور ثبت درك بازار از فرصت های رشد آتی استفاده می شود نیز بر

problem calls for a trade-off between risks and rerimis. To
effectively deal with these corisiderable diflculties, we propose
a novel meta-heurisric approach based on a hybrid evol
n t i o n a~a lgorirhrn combined with constructive heuristics
for addressing just-in-rime pmduction and delivery with time
coristrairits on both the earliness and the lateness of siippl)!
Distribution of ready-made concrete is used as a practical
e.raniple. A case study based on industrial data illustrates
the potential of the proposed approach.
Keywords: Supply chain management, genetic algorithms,
meta-heuristics, concrete delivery.
1 Introduction
Recently, production industry is experiencing a strategic
evolution toward the decentralization of many production activities,
increasing the importance of supply chains. Supply
chains can he viewed as dynamic networks of partially independent
production centers that agree to collaborate for pursuing
both individual and collective aims. For instance, independent
companies that are able to provide complementary
services for the production of a given good may take a significant
advantage by synchronizing their activities to reduce
product lead times or costs. The control and optimization
of material, information and financial flows in supply chains
currently constitutes an important research field [6].
From the logistic viewpoint, the management of supply
chains involves a set of complex and interdependent combinatorial
problems such as the acquisition of raw materials,
scheduling of production facilities and routing of transport
vehicles. Even when considered as independent from the
other ones, each of the mentioned logistic problems suffers
from a nearly prohibitive combinatorial complexity. However,
there is also a strong need for approaches that are capable
of finding satisfactory solutions to these complex proh-
*0.’78n3-8~66.7/04/$t0.00 0 2004 IEEE.
Rotterdam, The Netherlands
u.kaymak@ieee.org
lems in short computation times. A class of modem metaheuristic
approaches that seems to be particularly suited for
dealing effectively and efficiently with the complexity in
supply chains is the Genetic Algorithms (GAS). GAS are
heuristic search techniques inspired from the principles of
survival-of-the-fittest in natural evolution and genetics. They
 

/>have been used extensively to solve combinatorial problems
that cannot be handled by exhaustive or exact methods due
to their prohibitive complexity. When properly configured,
GAS are efficient and robust optimization tools, because they
do not explicitly require additional information (such as convexity,
or availability of derivative information) about the ohjective
function to he optimized. However, GAS are generally
slow, they require large numbers of iterations, and suffer
from specific problems that may cause premature convergence
in suboptimal solutions. Therefore, the average time
that a well-configured GA would need to search for a satisfactory
solution of the entire supply-chain problem (with
its many decision variables) is too high for practical use in
a real industrial context, where decision-algorithm must provide
a solution in relatively short times. For this reason, we
propose a novel meta-heuristic approach based on a hybrid
evolutionary algorithm combined with constructive heuristics
for addressing planning, scheduling and routing for justin-
time production and delivery. In this approach, we use a
GA to perform part of the optimization, while the remaining
part of the scheduling problem is handled by consuuctive
heuristic algorithms. This approach leads to a hybrid
evolutionary algorithm in which the GA constitutes the core
of the search strategy, while multiple heuristic rules called
in specific circumstances contribute to reconstruct a feasible
solution that satisfies all the constraints and objectives
of the problem. In this respect, the proposed approach is
significantly different from other recent applications of GAS

علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

پایان نامه درباره بیماران دیابتی/اثر بخشی درمان ذهن­ آگاهی
 
اثر بخشی درمان ذهن­ آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی

درمان­های مبتنی بر ذهن­آگاهی بواسطه­ی  این که به هردو بعد جسمانی و ذهنی می­پردازد دارای اثر بخشی بالایی برای درمان برخی اختلالات بالینی و بیماری­های جسمانی گزارش شده است. تاکنون پژوهش­های زیادی اثربخشی آموزش این شیوه­ی درمانی را نشان داده­اند،  برای مثال پژوهشگران 145 بیمار افسرده­ی  بهبودیافته را آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی دادند و بعد از 60 هفته پیگیری، نتایج نشان دادند که احتمال افسردگی مجدد در بیمارانی که ریسک بالای برگشت بیماری را داشتند)برای مثال، افرادی که سه دوره یا بیشتر افسردگی را تجربه کرده بودند  (40درصد شده است، در­حالی­که این احتمال در افراد افسرده­ای که این آموزش را ندیده بودند،66درصد بود(اسپیکام ، کارلسون، گودی و آنگن[1]؛200). تیزدل و همکاران(1995به نقل از حیدری،1380) به نتایج مشابهی اشاره کردند که نشان می­داد میزان عود از 78 درصد به 36 درصد کاهش پیدا کرده است.  در پژوهش دیگری، سون، نیکلیک، پاپ و پاور[2](2011) 231 دانشجوی دانشگاه پنسیلوانیا را به طور تصادفی به دو گروه 10 نفری آزمایشی و کنترل تقسیم کرد و با هدف پیشگیری از اضطراب و افسردگی آنها را تحت آموزش ذهن­آگاهی مبتنی بر شناخت درمانی قرار داد.  پس از یک دوره­ی یک­ساله پیگیری، شرکت­کنندگان در دوره­ی آموزشی نسبت به گروه کنترل به طور معنی­داری اضطراب و افسردگی و نگرش های ناکارآمد کمتری داشتند.

در مورد تاثیر ذهن­آگاهی بر بیماری­های مزمن، فولی ، بایلی، هوکستر، پرایس و سینکلیر[3](2010)115نفرازبیماران سرطانی را به عنوان گروه نمونه انتخاب کردند و برایشان برنامه­ی آموزشی هشت هفته­ای، هفته­ای یک جلسه، ذهن آگاهی گذاشتند،10هفته بعد نتیجه­ی پیش­آزمون و پس­آزمون­ها نشان داد که شرکت­کنندگان در مقیاس­های اضطراب، افسردگی و نگرانی[4]کاهش معنادار و در مقیاس کیفیت زندگی بهبود معناداری نشان دادند.

هچنین در تحقیقات متعدد دیگر درباره­ی اثر بخشی مداخله­ی ذهن­آگاهی بر سرطان و درد مزمن نتیجه نشان داد که در این بیماری ها مداخله­ی ذهن­آگاهی منجر به کاهش مشکلات هیجانی و افزایش خلق و خو در این بیماران شد(گروسمن، نیمن، اسمیت و والاچ[5]،2004؛ مورون و همکاران،2008). همچنین در مطالعه­ی سون و همکاران(2011) با هدف بررسی اثر بخشی مداخله­ی ذهن­آگاهی بر بیماران دیابتی که در آن دو گروه بیمار دیابتی(گروه کنترل و گروه مداخله) شرکت داشتند، نتیجه­ی تحقیق نشان داد که شرکت در گروه مداخله منجر به افزایش کیفیت زندگی، کاهش میزان فشار خون و اضطراب، استرس و افسردگی در این بیماران شده بود. همچنین بیماران دیابتی که در گروه مداخله­ی ذهن آگاهی شرکت کرده بودند نسبت به گروه کنترل در شاخص فشار خون و میزان HbA1cکاهش معناداری نشان دادند.

ذهن­آگاهی مبتنی بر شناخت­درمانی ، برای اولین بار در ایران در حوزه­ی اختلالات خوردن مورد استفاده

 

قرار گرفت. نتایج، نشان­داد که ذهن­آگاهی مبتنی بر شناخت­درمانی در کاهش­چاقی موثراست و نتایج حاصل از پیگیری یک ماهه، پایداری نتایج را نشان داد(موسویان و همکاران،1389).

2.Speca,Carlson,Goodey&Angen

3.Son,Nyklicek,Pop&Pouwer

1.Foley,Bailie,Huxter,Price&Sinclair

2.Distress

3.Grossman,Niemann,Schmidt&Walach

لینک جزییات بیشتر و دانلود این پایان نامه:

   عنوان     صفحه

فصل اول

1-1-   مقدمه. 1

1-2- بیان مساله. 2

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق. 3

2-1- تاریخچه اصل توسل به زور. 9

مبحث اول : رسمیت جنگ در میثاق جامعه ملل. 19

گفتار اول : اقدام برای منع توسل به جنگ… 21

بند اول : قرار داد لوکارنو. 21

بند دوم : پیمان بریان-كلوگ.. 22

مبحث دوم :جنگ جهانی دوم و ضرورت تعریف تجاوز. 23

گفتار اول : از 1945 به بعد 25

3-1- سازمان ملل متحد و حفظ صلح و امنیت.. 26

4-1- نقش شورای امنیت در حفظ صلح و امنیت بین المللی. 28

5-1- حل اختلافات بینالمللی و نقش شورای امنیت.. 31

6-1- اقدام در مورد تهدید علیه صلح. 33

7-1- قراردادهای منطقهای و مؤسسات آن. 41

فصل دوم

1-2- نقش مجمع عمومی در حفظ صلح و امنیت بین المللی. 45

2-2- تشکیل نیروهای مسلح برای اجرای تصمیمات سازمان ملل بوسیله اعمال زور. 49

2-2-1- نیروهای سازمان ملل در كره 51

2-2-2- نیروی حالت فوق العاده ملل متحد در رویداد سوئز (UNEF) 54

2-2-3- نیروهای سازمان ملل متحد در کنگو (ONUC) 57

2-2-4- نیروهای صلح سازمان ملل قبرس (UNFICYP) 60

2-2-5- سایر نیروهای صلح سازمان ملل كه در رابطه با مسائل خاورمیانه. 63

2-2-5-1- نیروی حالت فوق العاده سازمان ملل در اختلاف اعراب و اسرائیل (UNEF II) 63

2-2-5-2- نیروهای ناظر سازمان ملل بر تخلیه (FNUOD) 63

2-2-5-3- نیروهای سازمان ملل در لبنان (UNIFIL) 64

فصل سوم

2-3- تصمیمات سازمان ملل متحد در بحران خلیج فارس.. 67

3-3- استثنائات اصل عدم مشروعیت توسل به زور. 73

4-3- تلاش های سازمان ملل متحد در خصوص عدم توسل به زور. 75

مبحث اول :منشور ملل متحد 75

5-3- حمله پیش گیرانه و حالت ضرورت در حقوق بین الملل. 77

6-3- بررسی اصل عدم توسل به به زور. 78

7-3- جنگ عادلانه. 81

8-3- جنگ پیشگیرانه. 83

9-3- دفاع بازدارنده 84

10-3- دفاع از خود 86

11-3- امنیت دسته جمعی (دفاع مشروع جمعی) 88

12-3- مداخله بشردوستانه. 90

13-3- مداخله نظامی برای حفظ جان و مال و اتباع داخلی در كشور دیگر. 92

14-3- مداخله نظامی برای كمک به سركوب شورشیان در كشور دیگر. 93

15-3- مداخله نظامی برای كمك به نهضتهای استقلالطلب.. 94

16-3- اقدام تلافی جویانه. 95

17-3- نتیجه گیری.. 98

18-3- پیشنهادات پایان نامه: 103

منابع فارسی. 104

منابع لاتین. 108

چکیده

موضوع توسل به زور یکی از موضوعات مهم در حقوق و جوامع بین ­المللی معاصر است که دارای اختلاف نظرهای بیشماری می­باشد. این اختلاف نظرها در مجامع مختلف، نظرات کارشناسان، دولت­ها و سازمان­های بین ­المللی همواره یافت می­شود. سالیان سال است که این اصل جزء محتوای اصول اساسی حقوق بین الملل عمومی می­باشد. در امور بین­الملل این امر در غیاب قدرت دولت یا قدرت فراملی توسط خود افراد انجام می­شود. در چنین شرایطی تنها راه برون رفت ایجاد یک چارچوب قانونی برای استفاده از زور است. اگر چه همه اصول قوانین بین المللی دارای اعتبار برابر است و هیچ سلسله مراتبی در میان آنها وجود ندارد، اما بسیاری از حقوق­دانان بین المللی اشاره به وضعیت خاصی از اصل عدم تهدید و عدم استفاده از زور دارند.

هدف نگارنده در این پایان نامه آن است که براساس موازین حقوق بین الملل به ترسیم مواضع و تعیین محتوای آن اصل و استثنای وارد بر آن مبادرت کرده است، مواضعی ای که محیط آن نسبتاً مشخص بوده و بدون تبعیت از اصل موازنه قدرت و نابرابری واقعی دولتها، در راستای تحکیم نظام حقوقی حاکم بر جامعه بین المللی ترسیم شده است . تا با شرایط تحولات اصل منع توسل به زور در حقوق بین الملل در قرن 21 که کم رنگ شده است وبا تحلیل آن پاسخی مبتنی بر واقعیت دست یابم.

کلمات کلیدی: اصل منع توسل به زور،شورای امنیت، حقوق بین الملل، قرن 21

   مقدمه

از زمان های بسیار دور تا کنون،در خصوص کاربرد قدرت توسل به جنگ در مناسبات بین المللی ، دو نظریه یا دو رفتار کاملا” متفاوت و متضاد وجود داشته است :یکی توسل به زور و دیگری منع توسل به زور این دو روش یا دو نظریه در طول تاریخ فراز و نشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته و هر یک در مقاطعی از زمان به عنوان رفتار یا نظریه غالب مبنای عملکرد کشورها قرار گرفته است [1].

امروزه موضوع توسل به زور یکی از موضوعات مهم در حقوق و جوامع بین ­المللی معاصر است که دارای اختلاف نظرهای بیشماری می­باشد. این اختلاف نظرها در مجامع مختلف، نظرات کارشناسان، دولت­ها و سازمان­های بین ­المللی همواره یافت می­شود. سالیان سال است که این اصل جزء محتوای اصول اساسی حقوق بین الملل عمومی می­باشد. در امور بین­الملل این امر در غیاب قدرت دولت یا قدرت فراملی توسط خود افراد انجام می­شود. در چنین شرایطی است که تنها راه برون رفت ایجاد یک چارچوب قانونی برای استفاده از زور است. اگر چه همه اصول قوانین بین ­المللی دارای اعتبار برابر است و هیچ سلسله مراتبی در میان آنها وجود ندارد، اما بسیاری از حقوق­دانان بین ­المللی اشاره به وضعیت خاصی از اصل عدم تهدید و عدم استفاده از زور دارند. حقوق بین الملل مدرن تفاوتهایی با قانون قدیمی در استفاده از منع تهدید یا استفاده از زور دارد، درحالیکه در قانون­های قدیمی بین ­المللی حق جنگ پیش ­بینی شده است. بنابراین می­توان گفت منشور سازمان ملل متحد، نشان دهنده یک تغییر اساسی در قوانین بین ­المللی است. این اصل سنگ بنای حقوق بین الملل معاصر است و دارای محتوای جدیدی نسبت به قانون قدیمی می­باشد. حق استفاده از نیروی نظامی به منظور حل و فصل مناقشه و یا برای ارضای یک ادعا در واقع بدان معنی است که یک دولت واقعا مستقل تنها زمانی خاص می تواند از حاکمیت خود با توسل به زور دفاع کند.اصل صرفنظر کردن از تهدید یا استفاده از زور به وضوح در ماده 4 (2) منشور سازمان ملل متحد بیان شده است. بسیاری دیگر از ابزارهای مهم بین المللی مانند، اعلامیه اصول حقوق بین الملل در سال 1970، تعریف تجاوز در سال 1974، قانون هلسینکی و … از این اصل دفاع و آن را توضیح می­دهند. در حقوق بین الملل جنگ شیوه اجبار همراه با اعمال قدرت و زور است که میتواند آن را از نظر حقوقی چنین تعریف کرد :جنگ به عنوان «ابزار

 

سیاست ملی »مجموعه عملیات و اقدامات قهر آمیز مسلحانه ای است که در چارچوب مناسبات کشورها (دو یا چند کشور )روی میدهد و موجب اجرای قواعد خاصی در کل مناسبات آنها با یکدیگر و همچنین با کشور ثالث میشود[2] .

1-2- بیان مساله

اجباراتی برای کشورها و دیگر نهادهایی که از قوانین بین المللی پیروی می­ کنند بیان شده و بطور کلی منع در برابر تهدید یا استفاده از زور مشخص شده است و اظهار می­دارد که کشورها باید از استفاده مستقیم و غیر مستقیم از نیروی نظامی برای اولین بار خودداری کنند. جنگ تهاجمی جزء جرم و جنایت بین المللی محسوب می­شود و موجب افزایش مسئولیت حقوقی بین المللی کشورها و مسئولیت کیفری بین المللی از افراد گناهکار می­شود. کشورها نیز باید از تبلیغات جنگ تهاجمی خودداری کنند. به­ویژه دولتها موظف به خودداری از تهدید یا استفاده از زور با هدف نقض مرزهای موجود بین المللی با دیگر کشورهای و یا به عنوان وسیله­ای برای حل و فصل اختلافات بین المللی از جمله اختلافات ارضی و مشکلات مربوط به منظور مرزهای دولتی می­باشند. این جنبه از تهدید یا استفاده از زور بیشتر برای مشکلات سرزمینی بکار برده می­شود.

محاصره بنادر یا سواحل یک دولت توسط نیروهای مسلح دولت دیگر نقض این اصل است. بعنوان نمونه از چنین محاصره به اصطلاح “قرنطینه”، محاصره خط ساحلی کوبا در سال 1962، و در نتیجه بحران کارائیب است. همچنین نقض مرزبندی بین المللی و خطوط آتش بس ایجاد شده توسط موافقت نامه­های بین ­المللی نیز تجاوز در این اصل می­باشد. همچنین دولتها باید از اقدامات تلافی­جویانه نیز خودداری نمایند.

نکته این است که در قانون قدیم بین المللی، دولت این حق را برای توسل به نیروی نظامی زمانی که حقوق خود را تجاوز کرده دیده­اند قایل می­شدند. اما بر اساس قانون جدید مقابله به مثل در برابر نقض حقوق، حمله مسلحانه کوتاه مدت و تهدید یا استفاده از زور باید حذف گردد. اقدامات خشونت آمیزی که مردم را از حق خود به منظور خودمختاری، آزادی، و استقلال محروم می­ کنند نقض اصل عدم استفاده از زور است.

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق

در این اصل عدم توسل به زور سازماندهی، تحریک، کمک، یا شرکت در جنگ داخلی و یا اقدامات تروریستی در یک کشور دیگر، و سازماندهی و یا تشویق نیروهای نامنظم و مسلح، از جمله مزدوران، به منظور حمله به سرزمین­های دیگر ممنوع شده­است. بعنوان مثال تجاوز رژیم اشغالگر قدس در سال 1948، 1967، و 1982، و ادامه اشغال سرزمین های عربی بدست این رژیم نقص این قانون محسوب می­شود. البته در تضاد با این اصل، امتناع استفاده از نیروی نظامی برای نیروهای مسلح مستقر در قلمرو کشورهای دیگر که با کشور میزبان توافق­نامه دارند و چنین اقداماتی نقض مفاد این توافقنامه نباشد ، نیروهای مسلح می­توانند همچنان در خاک پس از انقضای این قرارداد باقی بمانند. یکی دیگر از ناقضان این اصل استفاده از خاک کشورهای مختلف برای حمله نظامی به کشور ثالث می­باشد.

هر چند بیشتر حقوق­دانان بین ­المللی در کشورهای مختلف تاکید بر اهمیت اصل عدم توسل به زور دارند، برخی به دنبال به اثبات رسیدن این مطلب هستند که این ممنوعیت در قوانین بین المللی جدید وجود ندارد یا به طور کامل دیده نمی­ شود یا حداقل بصورت جزئی بیان شده است که این امر می ­تواند هر گونه استفاده از زور را توجیه کند. استدلال آنها این است که در بعضی از نقاط جهان توسل به زور رخ می­دهد.

در این میان افرادی مانند رایزمن (1945) اعتقاد دارند که منشور بین­الملل نه تنها حق مداخله انسان دوستانه را تأیید کرده، بلکه آن را تقویت نیز نموده است. آنان ضمن