بند دوم - جعل  در حقوق جزای ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی‌ در قانون تعزیران مصوب  ۱۳۶۲ که اولین قانون جزای بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ‌می‌باشد، تحولات عظیم و شگرفی در جرایم و مجازات ها بوجود آمد . این قانون به مدت ۵ سال به صورت آزمایشی وضع شده بود که به نظر می‌رسید بایستی پس از انقضای مدت فوق قانون گذار مبادرت به وضع قانون جدید و یا تمدید آن نماید که با این وجود پس از گذشت مدت ذکر شده با یک سکوت طویل المدت در رابطه با مواد قانونی تعزیرات مواجه گشته ، تا اینکه مقنن در سال ۱۳۷۵ مبادرت به وضع قانون مجازات اسلامی‌( بخش تعزیرات ) یا تغییر و اصلاحات نمود و به دنبال مواد مربوط به قانون مجازات اسلامی‌( بخش دیات ) مواد مربوط به بخش تعزیرات تصویب و اضافه گردید که جرایم مربوط به جعل و استفاده از سند مجعول در ۱۸ ماده به طور جداگانه لحاظ شده است . با تصویب قانون مجازات اسلامی جدید مصوب ۱۳۹۲ نکته ای که باید به آن اشاره شود این است که در قانون قبلی مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰، قانون تعزیرات نیز به همراه این قانون آورده شده بود، یعنی قانون دائمی تعزیرات سال ۱۳۷۵ که از ماده ۴۹۸ شروع می‌شد به دنبال قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ که ۴۹۷ ماده داشت، آمده بود؛ در صورتی که در پی قانون جدید مجازات اسلامی، قانون تعزیرات نیامده است. قانون مجازات اسلامی چاپ شده در روزنامه‌ رسمی که جانشین قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۷۰ شده است، به جای ۴۹۷ ماده ۷۲۹ ماده دارد. این موضوع این ابهام را به وجود می‌آورد که در حال حاضر قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵ از لحاظ شماره‌ مواد چه وضعیتی دارد؟ در حال حاضر دیگر معلوم نیست که آیا شماره‌ مواد «قانون تعزیرات» مصوب سال ۱۳۷۵ از همان ۴۹۸ شروع می‌شود یا از شماره یک. چنین موضوعی با توجه به تغییر تعداد مواد قانون مجازات اسلامی از ۴۹۷ به ۷۲۹ بی‌معنی است؛ بنابراین نیاز به تعیین تکلیف از سوی مجلس شورای اسلامی دارد. یعنی بهتر بود که در ماده‌ آخر قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲ با تعیین مواد منسوخه‌ قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۷۵، به این نکته هم اشاره می‌شد که شماره‌ مواد قانون اخیرالذکر از یک شروع می‌شود.   گفتار دوم - تعریف و مفهوم جعل بند اول - معنی لغوی جعل جعل در لغت عربی به معانی مختلف آمده است . یکی به معنی خلقت کردن و ایجاد کردن مثل ( جعل ا… الظلمات ) دیگر به معنی قرار دادن و گردانیدن مثل ( جعل الحسن قبیحا ) دیگر به معنی تصور کردن مثل ( جعل الحق باطلا ) دیگر به معنی دگرگون کردن و پنداشتن و نامیدن و نسبت دادن نیز آمده است[۱]. در لغت نامه دهخدا ، جعل به معنای ساختن ، گردانیدن ، مبدل ساختن و وضع کردن ، قرار دادن، آفریدن هر چیز ساختگی که در آن دعوی اصل نمایند و هر چیزی که کسی از پیش خود اختراع کند ، بیان شده است[۲].   بند دوم - معنی اصطلاحی جعل در فقه به جای جعل، کلمه تزویر استعمال می شده و از این حیث تزویر مترادف جعل است قانونگذار ایران هم بدون تفاوت، گاهی فقط از عنوان جعل و زمانی فقط از عنوان تزویر، و گاهی هم از عنوان جعل و تزویر تواماً استفاده نموده است در قوانین ما از جمله قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵ و قانون جدید مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ تعریفی برای جعل ارائه نشده بلکه تنها به مصادیقی از آن اشاره شده است تعریف حقوقی جعل به سهولت امکان پذیر نمی‌باشد و سکوت قوانین جزایی نسبت به شرایط تحقق این جرم یکی از دلایل بارز این مشکل است . شاید تنها موردی که بتوان آن را تا حدی تعریف جعل تلقی کرد ماده ۵۲۳ قانون تعزیرات(قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مصوب ۱۳۷۵) باشد پس ناگزیریم با مراجعه با آثار حقوقدانان صاحب نظر، تعریفی برای جعل ارائه کنیم برای روشن شدن موضوع به برخی از تعاریفی که در این باب آورده شده اشاره می کنیم :

  • جعل و تزویر عبارت است از ساختن متقلبانه سند و یا اشیاء مشابه آن بر خلاف حقیقت به نحوی که متضمن ضرری برای دیگری باشد[۳].
  • جعل و تزویر عبارت است از منقلبانه حقیقت در سند یا چیز دیگر به قضد اضرار به غیر و به یکی از طرق پیش بینی شده در قانون[۴].
  • جعل عبارت است از ساختن یا تغییر دادن آگاهانه نوشته یا سایر چیزهای مذکور در قانون به قصد جا زدن آنها به عنوان اصل برای استفاده خود یا دیگری با علم به قابلیت اضرار به غیر[۵].
  • جعل عبارت است از قلب متقلیانه حقیقت به زیان دیگری به یکی از طرق مذکور در قانون در یک سند یا نوشته یا چیز دیگر[۶]
  • جعل عبارت است از ساختن چیزی بر خلاف حقیقت به منظور فریب دادن و گول زدن دیگری[۷].
  • جعل بفتح جیم به معنی تزویر و وضع است و مزور و وضاع بمعنی جاعل است همه آنها بمعنی ساختن امری است از روی قصد و بر خلاف واقع[۸].

    در جرم جعل آنچه بیش از همه اهمیت دارد قصد و نیت مرتکب آن است در قرآن مجید مواردی از جعل و تحریف نام برده شده است که در آن به قصد و نیت مرتکب اشاره شده است از جمله، یکی راجع به جعل وصیت نامه است که اگر وصیت نامه جعل شد ولی موروثه موافقت کردند و قبول نمودند، بر جاعل اشکالی نیست . عین عبارت، این است : ” فمن خاف من موص جنفاً او اثماً ، فاصلح بینهم ، فلا اثم علیه ” . جنف تغییر حقیقت است برحسب اشتباه و اثم تغییر حقیقت است بطور عمد[۹]. به نظر نگارنده، قصد ساختن چیزی بر خلاف واقع به منظور فریب دادن از طریق جا زدن آنها به عنوان اصل ، را جعل می نامند اگرچه قلب حقیقت عنصر اصلی جرم جعل را تشکیل می دهد اما قلب حقیقت در مورد همه چیز جعل به حساب نمی آید بلکه محصور به موارد معینی به شرح ذیل می باشد : ۱ –  جعل به معنی مضیق : جعل در نوشته یا سند.  بنابراین قسم دروغ یا شهادت کذب به این دلیل که قلب شفاهی حقیقت می باشد جعل محسوب نخواهد شد ۲ –  جعل به معنی موسع : جعل در سایر اشیاء است که محدود به نوشته و سند نیست و ممکن است در خصوص اشیاء دیگر محقق گردد اما در مورد این اشیاء نیز ارزش قضایی یا قابلیت اثبات حق باید وجود داشته باشد مثل مهرهای ادارات علامت تجاری شرکتها   گفتار سوم - طرق مختلف جعل مهم ترین عنصر در جرم جعل قلب حقیقت است از نظر قلب حقیقت جعل را به دو دسته تقسیم کرده اند. ۱- جعل مادی  ۲- جعل معنوی قلب حقیقت مادی یا جعل مادی عبارت است از تحریف حقیقت با عملی مادی، ضمن باقی ماندن اثر خارجی مادی جعل در نوشته یا سند و غیر آن در جعل معنوی مفادی قلب حقیقت در مطالب و مفاد یک نوشته بدون این که اثر خارجی داشته باشد به عمل می آید. به عبارت دیگر جاعل ابتدا حقیقت یک امر را در ذهن خود منقلب می کند و سپس همان دروغ را به صورت قلب شده وارد سند می نماید وجه تمایز جعل مادی و معنوی در این است که در جعل مادی به ظاهر نوشته یا سند خدشه ای وارد می شود و آثار آن آشکار است مانند خراشیدن عدد روی چک. اما در جعل معنوی به ظاهر سند هیچ ایرادی نیست بلکه قلب حقیقت در مضمون نوشته وجود دارد و جاعل مطالب را به صورت تحریف شده وارد سند می کند. ۱ محمد سلیمان پور، جعل اسناد در حقوق ایران ، انتشارات گنج دانش ، تهران، ۱۳۴۱ ، ص ۱۰ ۲ علی اکبر دهخدا ، پیشین، ص ۵۷۳ ۱ عباس منصورآبادی،ومحمدجواد فتحی، جعل و تزویر و جرایم وابسته، انتشارات سمت، چاپ اول، تهران ۱۳۹۰، ص ۲۳ ۲ احمدی، مهدی، جعل اسناد رسمی و کلاهبرداری در قوانین ثبتی، انتشارات دانشور، چاپ اول، تهران، ۱۳۹۰، ص ۴۴ ۳ حسین میرمحمد صادقی، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، نشر میزان، چاپ چهارم، تهران، ۱۳۸۳، ص۲۴۷ ۴ ایرج گلدوزیان، جرایم علیه تمامیت جسمانی، شخصیت معنوی، اموال و مالکیت، امنیت و آسایش عمومی،  انتشارات دانشگاه تهران، چاپ دهم، ۱۳۸۳، ص۶۵۴ ۵ ضیاءالدین پیمانی، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، نشر میزان، چاپ ششم، تهران، ۱۳۸۲ ص۱۰۵ ۶ محمدجعفر جعفری لنگرودی، ترمینولوژی حقوق، کتابخانه گنج دانش، چاپ دهم، تهران، ۱۳۷۸، ص۱۹۶ ۱ قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۱۸۲

پایان نامه ها درباره جرم جعل (فایل کاملشان موجود است )

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...