علوم اجتماعی – جامعه شناسی
علوم ارتباطات
عمران
مدیریت آموزشی و برنامه ریزی درسی
معماری و شهرسازی
مهندسی برق
مهندسی شیمی
مهندسی صنایع
مهندسی کامپیوتر
 

پایان نامه احکام و شخص ثالث/ماهیت حقوقی عمل شخص ثالث
 
ماهیت حقوقی عمل شخص ثالث

         در تحلیل ماهیت عمل حقوقی، موضوع تحت سه عنوان قابل بررسی می باشد، ابتدا به نظریه ایقاع بودن عمل حقوقی می پردازیم و آن گاه نظریه عقد حواله و سپس نظریه تبدیل تعهد را بررسی خواهیم کرد.

 

 

گفتار اول: نظریه ایقاع بودن عمل

در مورد ماهیت حقوقی اقدامی که شخص ثالث در جهت اجرای حکم و سند صورت می دهد نخستین پاسخی که به ذهن می رسد ایقاع بودن عمل حقوقی می باشد، یعنی این که آن چه توسط ثالث صورت می پذیرد، انشاء اثر حقوقی است که تنها با اراده او تحقق می یابد و اراده شخص دیگری در وقوع آن دخیل نمی باشد، گر چه قانونگذار صراحتاً چنین امری را تصریح نکرده است، لیکن قرائن و اماراتی وجود دارد که نشان دهنده این می باشد که عمل صورت گرفته توسط ثالث در جهت اجرای حکم ایقاع است:

نخست این که در تبصره ماده 34 قانون اجرای احکام مدنی و ماده 24 آیین نامه اجرای مفاد اسناد رسمی لازم الاجرا تصریح شده است که شخص ثالث نیز می تواند به جای محکوم علیه یا متعهدله برای استیفای محکوم به مالی معرفی کند،

در ثانی با این وصف تصریحی نشده است که رضایت محکوم علیه شرط تحقق عمل صورت گرفته است، در مورد عدم تأثیر رضایت محکوم له جایی که محکوم به یا متعهدبه  مالی است و در جهت وصول آن مال توسط ثالث معرفی می شود شکی وجود ندارد، چرا که هدف محکوم له و متعهدله ، وصول محکوم به یا متعهدبه می باشد؛ خواه محکوم علیه یا متعهد بپردازد یا شخص ثالث.

سوم: ضمن این که اگر اراده محکوم له یا منعهدله را در وقوع عمل صورت گرفته موثر بدانیم، باید به محکوم له این اجازه را بدهیم که هنگام اعمال ماده 2 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و به زندان افتادن محکوم علیه، با ابراز تمایل ثالث در جهت اجرای حکم مخالفت ورزد و مانع آزادی محکوم علیه گردد، در حالی که چنین امری به هیچ وجه منطقی نمی باشد. محکوم علیه یا متعهد نیز نمی تواند مانع ورود ثالث در جهت اجرای حکم گردد، چرا که همان گونه که در فصل اول اشاره کردیم؛ ایفای دین از ناحیه شخص غیرمدیون نیز جایز می باشد اگر چه از طرف مدیون اجازه نداشته باشد، لذا اثر اجازه مدیون تنها در جواز

 

رجوع ثالث به مدیون است نه در تحقق عمل حقوقی صورت گرفته.

با فرض پذیرش نظریه ایقاع بودن عمل صورت گرفته مسائل متعددی مطرح می شود:

اول این که نظر به پذیرش وجود شرایط عام وقوع عقود در ایقاعات، ایقاع صورت گرفته نیز تنها زمانی موثر است که ثالث در تحقق عمل حقوقی اراده جدی و قصد انشاء داشته باشد، لذا علاوه بر آن که ایقاع مبتنی بر هزل و یاوه گویی فاقد اثراست عمل صورت گرفته اگر به طور صوری نیز باشد در جهان حقوق اثری نخواهد داشت. همین گونه است اگر ثالث در هنگام وقوع عمل حقوقی مست، بیهوش، دیوانه و غافل باشد (ماده 195[1]).

1-  کاتوزیان، ناصر، ایقاع، منبع پیشین، ص 152

ه- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………..5
و- سازماندهی تحقیق…………………..…………………………………………………………………………………………………….5
بخش اول- کلیات……………………………………………………………………………………………..6
فصل اول – واژه شناسی و بررسی مصادیق حقوق بشر دوستانه…………………………………8
مبحث اول- واژه شناسی و تعاریف…………………………………….……………………………………………………………..8
گفتار اول- مفهوم حقوق بشر دوستانه…………………………………………….…………………………………………………..8
بند اول – معنا………………………………………………………………………………………………………………………………………8
بند دوم – تعریف…………………………………………………………………………………………………………………………………8
بند سوم- رابطه حقوق بشر دوستانه و حقوق بشر……………………………….………………………………………………9
گفتار دوم – پیشینه تاریخی ………………………………………………………………………………………………………………10
مبحث دوم- شناسایی اصول و اهداف…………………………………..…………………………..……………………………….12
گفتار اول – اصول و قواعد حقوق بشر دوستانه……………………………….…………………………..……………………12
بند اول -اصول حقوق بین الملل بشر دوستانه…………………………………………………………………………………….12
بند دوم- قواعد اساسی حقوق بین المللی بشردوستانه………………………………………………………………………..13
بند سوم- اصول حاکم بر درگیری­های مسلحانه………………………………………………………………………………….14
گفتار دوم- اهداف وانگیزه………………………………………………………………………………………………………14
فصل دوم- شناسایی انواع و منابع مخاصمات مسلحانه 14…………………………………………………..
مبحث اول- انواع در گیری های مسلحانه ………………………………………………………………………………………….15
گفتار اول-چگونگی اجرای حقوق بشر دوستانه………………………………………………………………………………….15
بند اول – درگیری های مسلحانه بین المللی ……………………..………………………………………………………………15
بند دوم- درگیری های مسلحانه غیر بین المللی ………………………………………………………………….. ..16
بند سوم-تفاوت مخاصمات مسلحانه بین المللی و غیر بین المللی………………………………………………….17
گفتار دوم- منابع حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه بین المللی………………………………18
بند اول- عرف………………………………………………………………………………………………………………………18
بند دوم- اصول کلی حقوقی……………………………………………………………………………………………………………..18
بند سوم- معاهدات بین المللی………………………………………………………………………………………………………….18
گفتار سوم -قلمرو حقوق بشردوستانه در مخاصمات مسلحانه………………………………………………………..19
مبحث دوم- جنایات جنگی ومداخله بشر دوستانه ……….…………………………………………………………………21
گفتار اول-شناسایی مخاصمات مسلحانه (جنگ…………..………………………………………………………………….21
بند اول-محدودیت‌ها ی عملیات جنگی………………….……………………………………………………………………….21
بند دوم-تعریف جنایات جنگی………………………………………………………………………………………………………..22
بند سوم- تقسیمات جنایات جنگی از حیث صلاحیت جهانی………..………………………………………………..24
بند چهارم-انواع دادگاه های جنایات جنگی..………………………………………………………………………………….25
گفتار دوم- اهمیت مداخله بشر دوستانه در حقوق بین الملل……………………………………………………………27
بند اول-تعدیل اصل عدم مداخله در امور داخلی دولت ها……………………………………………………………….29
بند دوم- رابطه حاکمیت و مداخله بشر دوستانه در رویه سازمان ملل……………………………………………..31
بند سوم- رابطه حاکمیت و مداخله بشر دوستانه در رویه قضایی بین المللی………………………………….37
بند چهارم- توجیه مداخله در قلمرو حاکمیت دولت ها…………………………………………………………………….38
گفتار سوم- حقوق بشر دوستانه و مبارزه با تروریسم………………………………………….40
بند اول – اصول عمومی حقوق بشردوستانه در مبارزه با تروریسم…………………………………………………40
بند دوم – تروریسم در مخاصمه مسلحانه بین المللی…………………………………………………………………..44
بند سوم – تروریسم در مخاصمه مسلحانه غیر بین المللی…………………………………………………………..46
بند چهارم – حقوق بشر دوستانه از حادثه 11 سپتامبر تا کنون……………………………………………………48
بخش دوم –حقوق بشر دوستانه در اسلام و عرصه بین الملل 49………………………………….
فصل اول- حقوق بشر دوستانه در اسلام……………………………………………………………………………………………50
مبحث اول – اصول اولیه حقوق بشر دوستانه در اسلام……………….…………………………………………………..50
گفتار اول- رعایت حقوق بشر دوستانه در مخاصمات…………………….……………………………………………….51
بند اول-تاریخچه جنگ در اسلام………………………..…………………………………………………………………………….53
بند دوم-اصول بنیادین بشر دوستانه اسلامی…………..………………………………………………………………………….54
گفتار دوم ـ ویژگى هاى جنگ در اسلام……………………………………………………………………………………………55
بند اول ـ در راه خدا بودن………………………………………………………………………………………………………………..55
بند دوم ـ عادلانه بودن………………………………………………………………………………………………………………………56
بند سوم ـ دفاعى بودن………………………………………………….………………………………………………………………57
بند چهارم ـ انسانى بودن……………………………….………………………………………………………………………………….60
مبحث دوم- قواعد حقوق بشر دوستانه در اسلام………………………….…………..…….………………………………62
گفتار اول- تفكیك بین نظامیان و غیر نظامیان……………………………….……..……….…………………………………62
بنداول- حقوق غیر نظامیان در جنگ از دیدگاه قرآن……………………………………………………………………63
بند دوم- حقوق غیر نظامیان از دیدگاه روایات و سیره ائمه معصومین (ع…………………………………….64
بند سوم- حقوق غیر نظامیان از دیدگاه فقه….…………………………………………………………………………………..68
گفتار دوم – حمایت از غیر نظامیان در اسلام….……………………………………………………………………………….70
بند اول- اطفال تبعه دشمن…….………………………………………………………………………………………………………..70
بند دوم- حقوق زنان………………………………………………………………………………………………………………………70
بند سوم- حمایت از افراد سالمند…………………………………………………………………………………………………..72
بند چهارم- حمایت از بیماران، مجروحان و سایر افراد خاص……………………………………………………..73
بند پنجم- حمایت از افراد مذهبی…………………………………………………………………………………………………..74
بند ششم- حمایت از نمایندگان و فرستادگان…………………………………………………………………………………74
گفتار سوم- حقوق اسیران جنگی…………………………………………………………………………………………………….75
بند اول- رفتار انسانی با اسرا…………………………………………………………………………………………………………..75
بند دوم- حفظ وحدت خانوادگی اسرا…………………………………………………………………………………………….78
بند سوم- آزادی اسیران……………………………………………………………………………………………………………………79
فصل دوم- حقوق بشر دوستانه در عرصه بین الملل…………………………………………81
مبحث

 

اول- قواعد و مقررات حقوق بشر دوستانه در عرصه بین الملل………………………………………..81
گفتار اول- تمایز غیر نظامی از نظامی…………………………………………………………………………………………….81
گفتار دوم –حمایت عام از افراد غیرنظامی……………………………………………………………………………………..84
بند اول- احترام به گروه های انسانی…………………………………………………………………………………………..84
بند دوم- حمایت خاص از برخی طبقات افراد غیرنظامی ……………………………………………………………..84
بند سوم – رنج و عذاب غیرنظامیان……………………………………………………………………………………………….86
مبحث دوم- اسناد بین المللی حقوق بشر دوستانه…………………………………………………………………………87
گفتار اول – بررسی کنوانسیون های ژنو……………………………….……………………………………………………….88
بند اول- كنوانسیون اول ژنو در مورد وضعیت مجروحین و بیماران در میادین جنگی………..………..89
بند دوم- كنوانسیون دوم ژنو راجع به بهبود سرنوشت زخم داران، بیماران و غریقان نیروهای مسلح در دریا…………….…………………………………………………………………………………………………………………………………….89
بند سوم – كنوانسیون سوم مربوط به رفتار با اسیران جنگی……….…………….………………………………………91
بند چهارم- کنوانسیون چهارم مربوط به حمایت از افراد غیرنظامی در دوران جنگ………………….………92
بند پنجم – پروتکل های الحاقی به کنوانسیون های ژنو…….…………….……….……………………………………..92
گفتار دوم- اسناد مربوط به حمایت از حقوق کودک…..…………………………………………………………………….93
بند اول – نقش سازمان های دولتی……..………….………………………………………………………………………………….94
بند دوم- نقش سازمانهای غیردولتی ومجامع عمومی…..…………………………………………………………………….94
گفتار سوم – اسناد مربوط به منع کاربرد سلاح های شیمیایی…….……………………………………………………95
گفتار چهارم- کنوانسیون 1954 لاهه در مورد حفاظت از میراث‏ فرهنگی در زمان جنگ….……….……..95
بند اول – زمان رسمیت کنوانسیون…………………..……………………………………………………………………………….96
بند دوم- منابع کنوانسیون و ارتباط آن با سایر اسناد بین المللی…………………..……….…….……………………96
بند سوم – دامنه شمول کنوانسیون به لحاظ اعضای متعاهد…………………….………………….……………………..96
بند چهارم- روشهای اجرائی………………………………………………………………………………………………………………97
بند پنجم- ضمانت اجرای کنوانسیون…………………………………………………………………………………………………97
گفتار پنجم- اساسنامه دیوان بین المللی کیفری………..………………………………………………………………………98
بند اول- نسل کشی یا ژنوسید………………………………..……………………………………………………………………..99

بند دوم- جنایت علیه بشریت………………………..………………………….……………………………………………………….99
بند سوم- جنایت جنگی………………………………..……………………….………………………………………………………….99
بند چهارم- جنایت علیه صلح……………………………………..…………………….……………………………………………100
نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………….101
ضمائم…………………………………………………………………………………………………………………………….103
منابع و ماخذ……………………………………………………………………………………………………………………106
چکیده
حقوق بشردوستانه یكى از مباحث مهم حقوق بین‌الملل است که به حمایت از قربانیان جنگ و کاهش خشونت پرداخته و بدون توجه به علت جنگ و قانونی یا غیرقانونی بودن و صرف نظر از اینکه قربانیان متعلق به کدام یک از دو طرف درگیری هستند ،‌از آنها حمایت می کند. مقررات حقوق بشردوستانه ، از خشونت بی اندازه در جنگها جلوگیری کرده و حق دولتها را در انتخاب سلاح ها و روشهای جنگی محدود می نماید ، به همین دلیل آنرا حقوق در جنگ یا حقوق جنگ هم می نامند.
حقوق بشر دوستانه مورد تأكید ادیان آسمانى بخصوص دین مبین اسلام می باشد. اسلام در زمان بروز جنگ قانون گسترده ای را بر پایه عدل، رحمت و رعایت حقوق انسانی تدوین نموده است و از غیر نظامیان و افراد خاص همچون ، زنان ، كودكان وسالخوردگان حمایت می نماید و کشتار آنان را نهى می فرماید. برای بیماران، مجروحان، نابینایان و افراد افلیج نیز مصونیت قائل شده و درباره حقوق اسیران، توصیه‌هاى فراوانی را ایراد نموده است.
در عرصه بین الملل هم طی سالیان متمادی معاهدات و اسناد بسیاری در خصوص افراد در گیر جنگ و غیر نظامیان و سایر افرادی که به نوعی با مخاصمات مسلحانه در ارتباط هستند در نظر گرفته شده است. جامعه جهانی با تصویب کنوانسیون های بین المللی مانند کنوانسیون ،ژنو و لاهه و سایر کنوانسیون ها سعی در ایجاد یک اصول اساسی بشر دوستانه در زمان رخداد های جنگی دارد . این کنوانسیون ها، قوانینی هستند که رعایت آنها، اگر چه از وقوع جنگ جلوگیری نمی کند، اما درد ها و آسیب های انسانی را تا حدودی از طرفین مخاصمه می کاهد. مقایسه بین حقوق بشر دوستانه در اسلام و مقررات امروزی، نشان می دهد که حقوق اسلامی در این زمینه هم به لحاظ تاریخی و هم به جهت داشتن احکام بشر دوستانه بسیار غنی تر از حقوق بشر دوستانه کنونی است .
واژگان کلیدی: حقوق بشردوستانه، اسلام ، حقوق بین الملل، مخاصمات مسلحانه ، غیرنظامیان،اسناد بین المللی.
مقدمه

فصل اول
كلیات تحقیق
1-1- مقدمه

پایه و اساس اقتصاد جوامع بشری به حیات و شادابی عرصه های منابع طبیعی وابسته است و منابع طبیعی هر جامعه ثروت اصلی آن محسوب می گردد. وجود ارزش های اقتصادی و زیست محیطی در منابع طبیعی، تکیه گاه مطمئنی برای تداوم بقای انسان و سایر موجودات زنده و تضمین کننده شکوفایی حیات و توسعه پایدار است.

در سال های اخیر اقدامات گسترده و مفیدی در جهت مشارکت مردم و نهادهای دولتی و غیر دولتی برای همکاری و کمک در امر حفظ و احیای منابع طبیعی در ایران صورت گرفته است تشکیل بیش از 806 تعاونی منابع طبیعی، آموزش حدود یک میلیون نفر از بهره برداران و مردم، همکاری با بیش از 126 سازمان غیر دولتی، جلب همکاری 15 وزارتخانه و سازمان دولتی، همکاری با شوراهای اسلامی، سازماندهی محافظین افتخاری، واگذاری حدود 8 میلیون هکتار از مدیریت جنگل های شمال و خارج از شمال ایران به مردم در قالب تعاونی های جنگل و مدیریت منابع جنگلی، جلب مشارکت مردم برای سرمایه گذاری در امر تولید، اشتغال و توسعه جنگل و مرتع و ایجاد فضای سبز در قالب طرح طوبی از جمله فعالیت های مشارکتی سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در سال های اخیر بوده است (سازمان جنگل ها و مراتع و آبخیزداری کشور، 1379).

با وجود اقدامات مفید و مؤثر فوق متأسفانه مشارکت مردم در منابع طبیعی با مشکلات و موانع زیادی روبرو بوده است. برخی از مشکلات به مسائل ساختاری نظام اداری از جمله فقدان قوانین راهگشا برای مشارکت مردم، بروکراسی پیچیده، فقدان ظرفیت لازم برای پذیرش مشارکت مردم، عدم حمایت بانکها و نبود منابع اعتباری برای طرح های منابع طبیعی بر می گردد. برخی از مشکلات مثل کم سوادی یا بیسوادی بهره برداران، کمبود تشکل های مناسب برای سازماندهی آنان و فقدان انگیزه اقتصادی برای سرمایه گذاری مردم و بخش خصوصی ناشی از فقدان یک نظام کارآمد حمایتی و هدایتی می باشد. همچنین بعضی از طرح های منابع طبیعی به گونه ای طراحی شده اند که بهره برداران و سرمایه گذاران تمایل کمتری به مشارکت در آنها دارند (شاعری، 1379).

1-2- بیان مسئله

کشور ایران دارای 4/12 میلیون هکتار جنگل می باشد که در پنج ناحیه رویشی جدا از هم واقع گردیده اند. ناحیه رویشی زاگرس با حدود پنج میلیون هکتار با وسعتی معادل 40 درصد از کل جنگل ها بیشترین سهم را دارا می باشد اما به دلایل ناشی از میزان افزایش جمعیت، ناموزونی و نابرابری نیازهای حیاتی و میزان تولیدات و خدمات، چرای بی رویه دام، توسعه اراضی کشاورزی، تأمین چوب جهت سوخت، سرشاخه زنی درختان و بسیاری عوامل دیگر جنگل های این منطقه دچار تخریب شدید شده است که برخورد با چنین معضل و مشکلی مستلزم اتخاذ تصمیمات قاطع، همه جانبه و هماهنگ در ابعاد مختلف سیاست گذاری، طراحی و اجرا مبتنی بر اصول مشارکت در چار چوب توسعه پایدار می باشد و به ناچار باید در جهت رفع و کاهش این بحران ها به تدابیر و دخالت های اندیشمندانه انسانی در فرآیند حفاظت، رشد و توسعه منابع طبیعی و محیط زیست متوسل شد. از طرف دیگر با توجه به اینکه وسعت زیاد این منابع، کار حفظ و نگهداری آنها را از عهده یک نهاد یا سازمان و حتی دولت به تنهایی ساقط کرده، بنابراین لازم است تمهیداتی در جهت مشارکت بیشتر مردم در حفاظت از منابع طبیعی اندیشیده شود (شریعتی و همکاران، 1384).

مساحت جنگل های زاگرس که طول 1600 کیلومتر از رشته کوه های زاگرس از شمال غربی کشور تا جنوب شرقی در استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و فارس را شامل می شود، معادل 550/561/5 هکتار برآورد می گردد. حجم خانوارهای استفاده کننده از هیزم در جنگل برای تأمین سوخت در روستاها و نقاط عشایری محدوده های جنگلی زاگرس حداقل 400 هزار خانوار برآورد و متوسط مصرف هر خانوار در طول سال 25 متر مکعب برآورد گردیده است (ابراهیم پور، 1378).

استان ایلام یکی از استان های واقع در غرب کشور و جزء منطقه رویشی زاگرس می باشد. این استان در مجموع 11% جنگل های زاگرس و 4% جنگل های ایران، 97/4 % کل مراتع رویشی زاگرس و 8 % کل سطح مراتع ایران را به خود اختصاص داده است. از طرف دیگر 38/87 % کل سطح استان را منابع طبیعی تشکیل داده اند. سطح جنگل های استان ایلام برابر 667/641 هکتار با غالبیت گونه بلوط و سطح مراتع استان برابر با 280/146/1 هکتار می باشد (سازمان جنگل ها مراتع و آبخیزداری کشور، 1385).

مشارکت و همکاری مردم ایران زمین در حفاظت از منابع طبیعی قدمت طولانی دارد. طی قرون متمادی عرصه های وسیع منابع طبیعی توسط مالکان و بهره برداران عرفی حفاظت شده است، ولی به علت تغییرنظام های سنتی، تأکید بیش از حد بر مدیریت دولتی، عدم جایگزینی نظام مطلوب مشارکتی، افزایش جمعیت، فقر و فقدان آگاهی های لازم، به تدریج عرصه های منابع طبیعی به کاربری های زراعی و باغی تغییر یافته و آثار سوء آن به صورت سیل، خشکسالی، تغییرات آب و هوا، کاهش تنوع زیستی، فرسایش خاک و صدمات

 

دیگر خود را نمایان ساخته است (شاعری و سعدی، 1382).

یکی از راه کارهای حل مشکلات منابع طبیعی و زیست محیطی در کشور ما، مشارکت روستاییان و بهره برداران از منابع طبیعی در فعالیت های حفظ، اصلاح، احیاء، توسعه و بهره برداری از آن است (قناعت، 1385).

از آنجا که موانع مشارکت متعدد است، باید راه حل های جامعی برای تشویق مشارکت به کار رود. مشارکت نیازمند زمینه سازی است. مردم باید نقش و وظیفه خود را در نظام مشارکت به خوبی بدانند، در سازمان هایی که سیستم مشارکتی فعال است، بین مسئولان، کارکنان و مردم اعتماد متقابل وجود دارد (حاجی موسی، 1374). به عبارتی قدم اول در نزدیک شدن به مردم، جلب اعتماد آنهاست (شاعری و سعدی، 1382).

در جنگل های زاگرس به علت تراکم بالای جمعیت و وابستگی شدید معیشتی روستائیان و جنگل نشینان به جنگل و محصولات آن و غیر قابل اجتناب بودن مدیریت آن به کمک مردم محلی، ما را بر آن می دارد تا با اعمال نوع خاصی از مدیریت (مدیریت مشارکتی یا جنگلداری اجتماعی) این جنگل ها را به سمت یک جنگل پایا و ایده آل پیش برده و از نابودی و تخریب آن جلوگیری گردد و همچنین نیازهای مردم محلی را تا حدی که به جنگل آسیب جدی و جبران ناپذیر وارد نسازند برآورده گردد. برای نیل به این هدف باید با نیازها و خواسته های مردم محلی و جوامع جنگل نشین کاملاً آشنا شد و نظرات آنها را در برنامه ها و هدف گذاری دخالت داده تا کمترین تعارض در مدیریت جنگل و خواسته های مردم محلی پیش آید.

در زمینه حل مسائل و مشکلات روستائیان مناطق جنگلی، نظرات متفاوتی داده شده است. برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که روستائیان به مناطق دیگر کوچ داده شوند تا بتوان منابع طبیعی کشور از جمله، جنگل ها را به نحو بهتری حفظ نمود. دسته ای دیگر معتقدند که باید تعداد خانواده های کشاورزان ایران تقلیل داده شود. زیرا زمین های قابل کشت و زرع مملکت تکافوی این همه کشاورز را نمی نماید و ما بقی باید در صنعت و یا شعبه های دیگر اقتصادی کشور مشغول گردند. کوچ دادن روستائیان از منطقه ای به منطقه دیگر از نقطه نظر اقتصادی، اجتماعی و غیره همانطور که از نتایج حاصله در ایران و کشورهای دیگر به دست آمده، مواجه با مشکلات زیاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد یود. البته تحقق این هدف به صورت محدود و با در دست داشتن طرح دقیق توصیه شده است (یخکشی، 1379).

همانطور که اشاره شد یکی از علل تخریب جنگل ها روستائیان فقیر و کم درآمد می باشند. کشاورزان در مناطق جنگلی به علت نداشتن کار دائم و درآمد کافی برای گذراندن معیشت خود و خانواده خویش جنگل تراشی می کنند و بر سطح زمین کشاورزی خود می افزایند و درختان را به صورت هیزم می سوزانند تا سرمای شدید و یخبندان زمستان را سپری کنند، به نظر می رسد سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور از بدو تأسیس تا به حال، تمام انرژی خود را به امر برنامه های حفاظتی صرف و یک طرفه، معطوف داشته و از اهداف دیگر از جمله حفاظت همراه با مشارکت مردمی، احیاء و توسعه همراه با مشارکت مردمی، درک حقایق و واقعیت هایی که روستائیان به عنوان مشکل با آن روبرو هستند و حل معضلات آنها و در دست گرفتن امر بهره برداری بر مبنای اصل توسعه پایدار به وسیله کارشناسان زبده خود غافل مانده است (یخکشی، 1382).

یکی از علل ناکامی دولتها در دست یابی به اهداف و معاهدات بین المللی، عدم مشارکت فعال مردم به ویژه جنگل نشینان در فرآیند تصمیم گیری و نظارت بر برنامه های

اعتبار سنجی قرار گرفتند. لازم به ذکر است که در مراحل مختلف این تحقیق از روش‌های پرسشنامه و مصاحبه برای جمع‌آوری داده‌ها، نظرات و بازخوردهای متخصصین و کارمندان اداره استفاده شده است.

فصل اول

1- مقدمه

1-1- شرح مسئله

یک روش مدیریت پیکربندی (CM[1]) هوشمند به سازمانها اجازه می دهند تا منابع IT[2]خود را در حد ماکزیمم سودمندتر و قابل اطمینان تر سازند. توسعه دهندگان هر برنامه نیاز به توجه ویژه حدودا 60 درصد تاثیرات سرویس، به سبب مشکلات پیکربندی می باشند. بسیاری از آیتم‌ها در طول یک دوره حیات محصول یا سرویس تغییر می کنند و حفظ دنباله این تغییرات مهم هستند. مباحث مربوط به CM ضعیف، شامل شکست‌های مربوط به سیسستم، شکست سرویسهای کلیدی، کارایی ضعیف و کاهش بهره وری بوده و نتیجتا باعث تاثیر جدی در تجارت می شود.[1]

هدف اصلی مدیریت تغییرات، حذف تمام تغییرات محصول نیست ولی کمک به حداقل کردن تاثیرات منفی از تغییرات ضروری بوده و از تغییرات غیر ضروری اجتناب می کند.[2]

از نمای مدیریت پروژه[3]، CM یک فعالیت مدیریتی است که تعریف یک محصول، سیستم یا فرآیند را در طول تعریف کل چرخه حیات، مدیریت می کند. CM به متخصصان پروژه کمک می کند تا تضمین کنند محصولات و سیستم‌ها، نیازمندی‌های فیزیکی و عملیاتی تعریف شده خود را برآورده می کنند و هر تغییری روی نیازمندی‌هایشان به سختی کنترل شده، به دقت شناسایی شده و به ثبت می رسند. با انگیزه‌هایی در کاهش زمان توسعه محصول، حداقل سازی هزینه در طول حیات و افزایش کلی کیفیت محصول، CM یک بخش ضروری از استراتژی تحویل محصول می باشد. CM اولین بار بصورت رسمی توسط دپارتمان دفاع آمریکا در دهه 1950، بدلیل فقدان یکریختی و ناسازگاری داده‌ها و مباحث کنترل تغییرات در مسابقه ای برای پرتاب موشک انداز آغاز شد. سازمان استانداردسازی بین المللی اولین راهنما را در CM به شکل ISO-10007 در سال 1994 شامل cm در نیازمندی بر اساس استانداردهای هوافضا مثل AS-9100، تعریف نمود. CM یکی از مهمترین نواحی فرآیندی در مدل‌های بلوغ فرآیند توسعه داده شده توسط مهندسی نرم افزار می باشد.CM یک فعالیت Through Life است که چرخه حیات پروژه را مدام گسترش می دهد. جهت برقراری و حفظ یکپارچگی سیستم/محصول سرتاسر چرخه حیات، CM یک فعالیت تکراری و مداوم است [3]

سازمان ثبت اسناد شامل فرآیندهای متعدد خدماتی جهت ایجاد، تغییر، استعلام در مورد انواع اسناد مالکیت است. بنابراین حفاظت از اسناد مالکیت و کنترل دسترسی به اطلاعات آن‌ها یکی از اهداف اساسی سازمان است. از طرف دیگر، این سازمان در تعامل مستقیم با قوه قضایه، دفاتر ثبت اسناد رسمی، سایر سازمان‌ها و ادارات دولتی و خصوصی، همچنین ارباب رجوع، به ارائه خدمات می پردازد، از اینرو نیازمند بکارگیری فرآیندها و روال‌های با کیفیت جهت مواجه با تبادل گسترده اطلاعات می باشد. از جمله اهداف کیفیت در این سازمان می توان به سرعت بالا، هزینه کمتر، قابلیت دسترسی بالا، دقت در ثبت و نگهداری اسناد و اطلاعات، سهولت استفاده از خدمات و رضایت ارباب رجوع اشاره کرد. دستیابی به اهداف فوق الذکر مستلزم تعریف و بکارگیری صحیح فرآیندهای مدیریت پیکربندی در سازمان است. فرآیندهای مدیریت پیکربندی به عنوان یکی از نواحی فرآیندی در اکثر مدل‌ها و استاندارهای بهبود فرآیند همچون CMMI [4][4]، PMBOK [5]، ITIL مطرح است. این ناحیه تعریف و اجرای صحیح فرآیندهای سازمان در سایر نواحی (مثلا نواحی مدیریت نیازمندی‌ها، طرح ریزی پروژه یا تضمین کیفیت فرآیند و محصول) را تضمین کرده، لذا از اهمیت بالایی برخوردار است. با این وجود ملزومات و رهنمون‌های ارائه شده در این مدل‌ها، بصورت کلی بیان شده و به عبارت دیگر فاقد جزئیات و نحوه ‌پیاده‌سازی در سازمان‌های مختلف است. بنابراین ابتدا باید هریک از این مدل‌ها را بر اساس اهداف، نیازها و شرایط سازمان بومی‌سازی کرد تا قابل ‌پیاده‌سازی شوند[5]. اما فرآیند بومی‌سازی نیازمند وجود تخصص در زمینه کاری سازمان و مدل مورد استفاده برای بهبود فرآیند، برنامه ریزی مناسب و تخصیص منابع موردنیاز است، در غیر اینصورت با خطر شکست مواجه خواهد بود [6]. در این راستا اولویت‌بندی بهبود فرآیندها می تواند نقش بسزایی در آغاز و هدایت بهبود فرآیند بر اساس نیازها و منابع موجود بویژه در سازمان‌های کوچک و متوسط (SME[6]) داشته باشد.

چالش‌ها و موانعی که در بومی‌سازی مدیریت پیکربندی وجود دارد، بسیار بوده و به همین دلیل نیاز است تا آنها را جهت ارائه طرح بهتر مدیریت پیکربندی شناسایی کرده و برای آنها راه حل‌هایی با توجه به مدل مورد استفاده بیابیم. چالش‌ها از قبیل این موارد می باشد: فقدان پشتیبانی مدیریت ارشد سازمان، هزینه‌های بالا نسبت به مزایای CM، فقدان آموزش کافی در ناحیه CM برای پرسنل سازمان، فقدان طرح جاری CM و ضعف در تعریف نیازمندی‌های CM[3]

لازم به ذکر است که بصورت کلی هدف اصلی برنامه بهبود فرآیند، اصلاح جریان کاری فرآیندها در سطح سازمان است که این امر می تواند با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب مورد پشتیبانی قرار گیرند[7].

 

2-1- انگیزه تحقیق

بومی‌سازی صحیح CM در سازمان ثبت اسناد شامل تاثیرات مثبت و کارای زیر می باشد:

اول اینکه، محافظت از داده‌ها و منابع دیگر، بطوریکه محصولات همیشه برای مشتری در دسترس بوده و یا در زمان شکست، بصورت خیلی سریع قابل بازگشت باشند. مواردی که بهمراه بازبینی آنها برای سازمان دارای اهمیت بوده و لذا نباید از بین بروند و باید همیشه در دسترس باشند شامل نقشه ملک، مشخصات مالک، مشخصات ملک، میزان مالکیت افراد، گزارش‌های تهیه شده پس از بازدید از ملک، می باشند.

دوم، پایش و کنترل روال‌ها و فرآیندهای سازمان که خود منجر به دو مزیت در سازمان ثبت اسناد می شود: تعریف روالها و فرآیندهای سازمان بصورت درست و کامل، که باعث به حداقل رسیدن تداخل در کار پرسنل می شود و اینکه پرسنل روال‌ها را دنبال می‌کنند و تهیه راه آسان جهت دنبال‌کردن روال‌ها می باشد.

سوم، ارزش نهادن به کار ارباب رجوع می باشد بطوریکه نیاز آن در کمترین زمان و هزینه ممکن، برآورده می شود.

چهارم اینکه، ارائه خدمات بصورت مطمئن و قابل اعتماد است و تولید سند دارای عیب‌های اساسی از این قبیل نیست: تعارض با زمین‌های مجاور، مشخصات اشتباه ملک، مشخصات اشتباه مالک.

پنجم، تولید محصولات با کیفیت بالا می باشد بطوریکه قابلیت وفق پذیری بالا داشته باشد برای مثال ساده‌تر شدن تفکیک ملک و قابلیت نگه‌داری بالا بدین معناست که در صورت بروز خطا مشکل سریعتر حل شود.

ششم، باعث مصرف درست از منابع بخصوص منابع انسانی شده که نتیجتا باعث حداقل‌سازی تلاش پرسنل می شود.

اولویت‌بندی SPI در ناحیه CM دارای نتایج زیر است: مشاهده سریعتر نتایج SPI[7]، سرمایه‌گذاری جهت رفع مسائل اصلی( مهمترین موارد) و همچنین دستیابی به نتایج بیشتر در زمان و هزینه مشخص می باشد.[8]

چالشها و موانعی که در بومی‌سازی مدیریت پیکربندی در این سازمان باید یافت می شد از قبیل موارد ذیل بوده که در فازهای مختلف مدل انتخابی برای آنها راهکارهایی نیز

دكتر عبدالرضا ظهیری
 
 
تابستان 1392
برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

چکیده

در سازه‌های ترکیبی سرریز­-­ دریچه، تداخل جریان از زیر دریچه و روی سرریز باعث اختلاط شدید در جریان و تغییر در توزیع تنش‌های برشی کف می‌شود. از این‌رو شبیه‌سازی عددی الگوی جریان عبوری از این سازه‌ها بسیار پیچیده است. هدف اصلی از این تحقیق، شبیه‌سازی عددی هیدرولیک جریان و آبشستگی در پایین­دست جریان ترکیبی همزمان از روی سرریز و زیر دریچه با استفاده از نرم­افزار Flow3D  است. نرم­افزارFlow3D  یک نرم­افزار قوی در زمینه دینامیک سیالات محاسباتی است که برای حل مسائل با هندسه پیچیده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مدل برای شبیه سازی جریان­های سطح آزاد سه­بعدی غیر ماندگار با هندسه پیچیده کاربرد فراوانی دارد. در این تحقیق مدل­سازی در حالت کف صلب و کف متحرک انجام شد و برای واسنجی و صحت­سنجی این نرم­افزار به منظور تخمین پارامترهای جریان در سازه­های ترکیبی، از نتایج آزمایشگاهی صورت گرفته در این تحقیق استفاده شد. به منظور شبیه­سازی پروفیل سطح آب از روش VOF استفاده شد. همچنین برای شبیه­سازی آبشستگی جریان از مدل­های مختلف آشفتگی مانند RNG k-ɛ، k-ɛ و LES بهره گرفته شد. پس از اطمینان از دقت مدل و با   انتگرال­گیری­های پروفیل­های سرعت روی سرریز و زیر دریچه، میزان دبی عبوری از روی سرریز و زیر دریچه تعیین شد. سپس با انجام آنالیز ابعادی، نسبت دبی عبوی از روی سرریز به زیر دریچه، تابعی از عدد فرود (Fr)، نسبت عمق بالادست سازه به بازشدگی زیر دریچه () و هد آب روی سرریز به طول سازه () گردید. مقایسه نتایج مدل­سازی در حالت کف متحرک با نتایج آزمایشگاهی نشان می­دهد که مدل از قابلیت بالایی جهت شبیه­سازی الگو و میزان آبشستگی برخوردار است.

 

کلمات کلیدی: جریان ترکیبی، سرریز- دریچه، آبشستگی، مدل‌سازی عددی، Flow3D.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

فصل اول: مقدمه

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………… 2

1-2 تعاریف……………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2-1 سرریزها………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2-2 دریچه­ها……………………………………………………………………………………………………………….. 3

1-2-3 سازه ترکیبی سریز – دریچه………………………………………………………………………………………. 4

1-2-4 آبشستگی……………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-3 ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………….. 9

1-4 اهداف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………… 9

1- 5 ساختار کلی پایان­نامه…………………………………………………………………………………………………. 10

 

فصل دوم: بررسی منابع

2-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………. 12

2-2 مطالعات آزمایشگاهی جریان………………………………………………………………………………………… 12

2-2 مطالعات عددی با نرم­افزار Flow3D…………………………………………………………………………… 16

 

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………. 22

3-2 نحوه انجام آزمایشات…………………………………………………………………………………………………. 22

3-2-1 مخزن………………………………………………………………………………………………………………….. 23

3-2-2 پمپ……………………………………………………………………………………………………………………. 23

3-2-3 کانال آزمایشگاهی………………………………………………………………………………………………….. 23

3-2-4 مخزن آرام کننده جریان…………………………………………………………………………………………… 24

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

3-2-5 مدل سازه ترکیبی سرریز – دریچه…………………………………………………………………………….. 24

3-3 آنالیز ابعادی………………………………………………………………………………………………………………. 25

3-4 شبیه­سازی عددی……………………………………………………………………………………………………….. 27

3-4-1 معرفی نرم­افزار Flow3D……………………………………………………………………………………… 28

3-4-2 معادلات حاکم………………………………………………………………………………………………………. 32

3-4-3 مدل­های آشفتگی…………………………………………………………………………………………………… 33

3-4-3-1 مدل­های صفر معادله­ای………………………………………………………………………………………. 35

3 -4-3-2 مدل­های یک معادله­ای………………………………………………………………………………………. 35

3-4-3-3 مدل­های دو معادله­ای…………………………………………………………………………………………. 36

3-4-3-4 مدل­های دارای معادله تنش…………………………………………………………………………………. 36

3-4-4 شبیه­سازی عددی مدل…………………………………………………………………………………………….. 37

3-4-4-1 ترسیم هندسه مدل……………………………………………………………………………………………… 38

3-4-4-2 شبکه بندی حل معادلات جریان…………………………………………………………………………… 38

3-4-4-3 شرایط مرزی کانال…………………………………………………………………………………………….. 40

3-4-4-4 خصوصیات فیزیکی مدل…………………………………………………………………………………….. 41

 

3-4-4- 5 شرایط اولیه جریان……………………………………………………………………………………………. 43

3-4-4-6 زمان اجرای مدل……………………………………………………………………………………………….. 43

 

فصل چهارم: نتایج و بحث

4-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………. 46

4-2 شبیه­سازی هیدرولیک جریان در حالت کف صلب……………………………………………………………. 46

4-2-1 واسنجی نرم­افزار……………………………………………………………………………………………………. 46

4-2-1-1 ارزیابی نرم­افزارپ………………………………………………………………………………………………… 48

4-2-1-2 بررسی تأثیر انقباض جانبی سازه ترکیبی سرریز – دریچه بر هیدرولیک جریان………………. 54

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

4-3 شبیه­سازی آبشستگی پایین­دست جریان…………………………………………………………………………… 59

4-3-1 واسنجی نرم­افزار……………………………………………………………………………………………………. 59

4-3-1-1 ارزیابی نتایج نرم­افزار…………………………………………………………………………………………. 61

 

فصل پنجم: پیشنهادها

5-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………. 70

5-2 نتیجه­گیری………………………………………………………………………………………………………………… 70

5-3 پیشنهادها………………………………………………………………………………………………………………….. 71

منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 74

 

 

 

 

فهرست جدول‌ها

عنوان                                                                                                                                 صفحه

 

جدول 3- 1 محدوده آزمایشات انجام شده برای مدل­سازی هیدرولیک جریان……………………………… 25

جدول 3- 2 معرفی نرم­افزار Flow3D……………………………………………………………………………….. 28

ادامه جدول 3-2……………………………………………………………………………………………………………….. 29

جدول 3- 3 محدوده داده­های به کار رفته جهت شبیه­سازی آبشستگی………………………………………… 38

جدول 3- 4 شرایط مرزی اعمال شده در نرم­افزار…………………………………………………………………… 40

جدول 3- 5 شرایط مرزی اعمال شده در نرم­افزار…………………………………………………………………… 41

جدول 3- 6 مدل­سازی­های انجام شده برای تعیین بهترین مقدار پارامترهای مربوط به رسوب…………. 42

جدول 4- 1 نتایج آمارهای خطا مربوط به فرمول (4-1)………………………………………………………… 51

جدول 4- 2 نتایج حاصل از مدل­سازی سازه ترکیبی همراه با انقباض جانبی برای نسبت دبی­ها……….. 55

جدول 4- 3 تأثیر پارامتر عدد شیلدز بحرانی بر حداکثر عمق آبشستگی………………………………………… 60

جدول 4- 4 تأثیر پارامتر ضریب دراگ بر حداکثر عمق آبشستگی……………………………………………….. 60

جدول 4- 5 تأثیر زاویه ایستایی بر حداکثر عمق آبشستگی…………………………………………………………. 61

جدول 4-6 تأثیر پارامتر حداکثر ضریب تراکم مواد بستر بر حداکثر عمق آبشستگی…………………………. 61

جدول 4- 7 بهترین مقادیر برای پارامترهای مؤثر در شبیه­سازی حفره آبشستگی……………………………. 61

جدول 4- 8 نتایج آمارهای خطا مربوط به فرمول (4-4)………………………………………………………… 65

 

 

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

 

شکل 1- 1 شماتیکی از جریان ترکیبی عبوری همزمان از روی سرریز و زیر دریچه. 5

شکل 1- 2 آبشستگی موضعی پایین­دست برخی از سازه­های هیدرولیکی. 8

شکل 2- 1 جریان عبوری از سازه ترکیبی سرریز –  دریچه مستطیل شکل با فشردگی جانبی. 12

شکل 2- 2 جریان عبوری از سازه ترکیبی سرریز-  دریچه بدون فشردگی جانبی. 12

شکل 2- 3 نمایی از مدل­های آزمایشگاهی جریان مستغرق و نیمه مستغرق (سامانی و مظاهری، 1386) 14

شکل 2- 4 مدل شبیه­سازی شده جریان و حفره آبشستگی جریان ترکیبی (اویماز، 1987) 14

شکل 2- 5 فرآیند پر و خالی شدن حفره آبشستگی درحین برخی از آزمایشات (دهقانی و بشیری، 2010)           15

شکل 3- 1 نمایی از مدل آزمایشگاهی کانال با مقیاس کوچک.. 23

شکل 3- 2 مشخصات اجزای فلوم آزمایشگاهی با مقیاس کوچک.. 24

شکل 3- 3 مدل فیزیکی سازه ترکیبی مورد استفاده در آزمایشات هیدرولیک جریان. 25

شکل 3- 4 شماتیکی از جریان ترکیبی عبوری از سرریز و زیر دریچه در بستر صلب.. 26

شکل 3- 5 مدل­سازی پرش هیدرولیکی. 30

شکل 3- 6 مدل­سازی جریان در قوس رودخانه. 30

شکل 3- 7 مدل­سازی جریان عبوری از زیر دریچه. 30

شکل 3- 8 مدل­سازی جریان عبوری از روی سرریز با انقباض جانبی و بدون انقباض… 31

شکل 3- 9 مدل­سازی آبشستگی پایین­دست سازه 31

شکل 3- 10 مش­بندی یکنواخت در کانال با مقیاس کوچک.. 39

شکل 3- 11 مش­بندی غیر یکنواخت در راستای طولی کانال با مقیاس بزرگ.. 40

شکل 3- 12 شرایط مرزی مورد استفاده در مدل­سازی حالت بستر صلب.. 40

شکل 3- 13 شرایط مرزی مورد استفاده در مدل­سازی حالت بستر رسوب.. 41

شکل 3- 14 نمودار تغییرات زمانی حجم سیال در مدل­سازی هیدرولیک جریان. 43

شکل 3- 15 نمودار تغییرات زمانی حجم سیال در مدل­سازی حفره آبشستگی. 43

شکل 4- 1 مقایسه نتایج پروفیل سطح آب برای شبکه­بندی­های مختلف میدان جریان با داده آزمایشگاهی. 46

شکل 4- 2 مقایسه پروفیل سطح آب در دو مدل تلاطمی k-ε RNG و k-ε و داده­های آزمایشگاهی. 47

شکل 4- 3 مقایسه پروفیل سطح آب در مدل تلاطمی k-ε RNG با داده­های آزمایشگاهی. 49

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

 

شکل 4-4 ارزیابی دقت مدل RNG k-ε برای عمق جریان در بالادست و روی سازه ترکیبی سرریز- دریچه  49

شکل 4- 5 نمایش چگونگی رابطه پارامترهای بی­بعد مؤثر بر جریان عبوری از سازه ترکیبی با نسبت دبی عبوری از روی سازه به دبی عبوری از زیر دریچه (Qs / Qg) 51

شکل 4- 6 نمودار تغییرات نسبت دبی­های نرم­افزار و مشاهداتی. 52

شکل 4- 7 مقایسه رابطه نسبت دبی­ها درسازه ترکیبی سرریز- دریچه با روابط تجربی برای تخمین دبی در سرریز و ریچه  52

شکل 4- 8 توزیع مؤلفه طولی سرعت جریان عبوری از سازه ترکیبی در طول کانال با استفاده از مدل RNG k-ε. 53

شکل 4- 9 توزیع فشار جریان عبوری از سازه ترکیبی در طول کانال با استفاده از مدل RNG k-ε. 53

شکل 4- 10 الگوی جریان اطراف سازه ترکیبی سرریز –  دریچه. 54

شکل 4- 11 توزیع تنش برشی کف در اطراف سازه ترکیبی سرریز –  دریچه. 54

شکل 4- 12 شماتیکی از جریان عبوری از سازه ترکیبی دارای انقباض جانبی. 54

شکل 4-13 توزیع تنش برشی کف در اطراف سازه ترکیبی با انقباض جانبی. 55

شکل 4-14 مقایسه عمق جریان درعرض کانال دربلافاصله قبل از سازه برای میزان انقباض­های جانبی مختلف سازه رکیبی  56

شکل 4-15 مقایسه عمق جریان در طول کانال برای میزان انقباض­های جانبی مختلف سازه ترکیبی. 56

شکل 4-16 توزیع مؤلفه طولی سرعت در زیر سازه در دو حالت با انقباض و بدون انقباض… 57

شکل 4-17 توزیع مؤلفه طولی سرعت روی سازه در دو حالت با انقباض و بدون انقباض… 57

شکل 4-18 توزیع مؤلفه عرضی سرعت در زیر سازه در دو حالت با انقباض و بدون انقباض… 58

شکل 4-19 توزیع مؤلفه عرضی سرعت روی سازه در دو حالت با انقباض و بدون انقباض… 58

شکل 4- 20 مقایسه دقت شبیه­سازی حفره آبشستگی با استفاده از مدل­های مختلف آشفتگی. 59

شکل 4- 21 ارزیابی دقت نرم­افزار برای عمق جریان در بالادست و روی سازه ترکیبی. 62

شکل 4- 22 ارزیابی دقت نرم­افزار برای حداکثر عمق آبشستگی. 62

شکل 4- 23 شماتیکی از جریان ترکیبی عبوری از روی سرریز و زیر دریچه در بستر متحرک.. 63

 

فهرست شكل‌ها

عنوان                                                                                                                                صفحه

 

شکل 4- 24 نمایش چگونگی رابطه پارامترهای بی­بعد مؤثر بر جریان عبوری از سازه ترکیبی با نسبت دبی عبوری از روی سازه به دبی عبوری از زیر دریچه (Qs/Qg) برای بستر رسوب.. 64

شکل 4- 25 نمودار تغییرات نسبت دبی­های نرم­افزار و مشاهداتی. 65

شکل 4-26 توزیع مؤلفه طولی سرعت جریان در اطراف سازه ترکیبی. 66

شکل 4-27 الگوی جریان اطراف سازه ترکیبی سرریز – دریچه  (الف. بردارهای سرعت   ب. خطوط جریان) 66

شکل 4-28 توزیع تنش برشی در اطراف حفره آبشستگی پایین­دست سازه ترکیبی سرریز-  دریچه در ابتدای اجرای برنامه  67

شکل 4- 29 مقایسه رابطه پارامترهای بی­بعد مؤثر بر جریان عبوری از سازه ترکیبی با نسبت دبی عبوری از روی سازه به دبی عبوری از زیر دریچه (Qs/Qg) برای بستر رسوب و بستر صلب.. 67

شکل 4-30 نمودار رابطه حداکثر عمق آبشستگی با نسبت دبی­های عبوری از رو و زیر سازه ترکیبی. 68

– مقدمه

یكی از عمده‌ترین مشكلات سازه‌هایی از قبیل سرریزها، دریچه‌ها و حوضچه‌های آرامش كه در بالادست بسترهای فرسایش‌پذیر قرار دارند، آبشستگی در مجاورت سازه است كه علاوه­‌بر تأثیر مستقیم بر پایداری سازه، ممكن است باعث تغییر مشخصات جریان و در نتیجه تغییر در پارامترهای طراحی سازه شود. به دلیل پیچیدگی موضوع، اكثر محققین آن را به صورت آزمایشگاهی بررسی كرده­اند كه با وجود تمام دست­آوردهای مهمی كه تاكنون در زمینه آبشستگی موضعی حاصل گردیده است، هنوز هم شواهد زیادی از آبشستگی گسترده در پایاب دریچه‌ها، سرریزها، شیب‌شكن‌ها، كالورت‌ها و مجاورت پایه‌های پل دیده می‌شود كه می‌تواند پایداری این سازه­ها را با خطرات جدی مواجه كند.

پدیده آبشستگی زمانی اتفاق می‌افتد كه تنش برشی جریان آب عبوری از آبراهه، از میزان بحرانی شروع حركت ذرات بستر بیشتر شود. تحقیقات نشان داده است كه عوامل بسیار زیادی بر آبشستگی در پایین‌دست سازه تأثیرگذار هستند كه از جمله آن­ها می‌توان به اندازه و دانه‌بندی رسوبات، عمق پایاب، عدد فرود ذره، هندسه سازه و … اشاره كرد (کوتی و ین[1] (1976)، بالاچاندار[2] و همکاران (2000)، کلز[3] و همکاران (2001)، لیم و یو[4] (2002)، فروک[5] و همکاران (2006)، دی و سارکار[6] (2006) و ساراتی[7] و همکاران (2008)).

دریچه­ها و سرریزها به طور گسترده به منظور کنترل، تنظیم جریان و تثبیت کف، در کانال­های باز مورد استفاده قرار می­گیرند. بر اثر جریان ناشی از جت عبوری از رو یا زیر سازه­ها، امکان ایجاد حفره آبشستگی در