فهرست مطالب

عنوان                                                                                                             صفحه

چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

فصل اول :  کلیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………2

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3

1-1- بیان مساله…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4

1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………… 6

1-3- اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 7

1-4- فرضیه های پژوهش…………………………………………………………………………………………. 8

1-5- قلمرو های پژوهش(موضوعی،مکانی و زمانی)………………………………………………………… 8

1-6- تعاریف مفاهیم و متغیر های پژوهش ……………………………………………………………………. 9

1-7- ساختار تحقیق ………………………………………………………………………………………………. 11

فصل دوم : ادبیات و پشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………..12

بخش اول : خلاقیت کارکنان…………………………………………………………………………………………………………13

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 13

2-1- مفهوم شناسی واژه خلاقیت…………………………………………………………………………………………………………… 15

2-2- تعریف خلاقیت از دیدگاه های مختلف………………………………………………………………………………………… 18

2-3- تفاوت خلاقیت و نوآوری……………………………………………………………………………………………………………… 21

2-4- خلاقیت و اساس وجودی آن در انسان و سازمان………………………………………………………………………… 22

2-5- اهمیت خلاقیت در سازمان ها……………………………………………………………………………………………………….. 24

2-6- دیدگاه های پیرامون  سنجش خلاقیت………………………………………………………………………………………….. 25

2-7- نظریه های مختلف درباره خلاقیت……………………………………………………………………………………………….. 33

2-8- ویژگی‌های افراد اخلاق…………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-9- فرصت‌های خلاقیت……………………………………………………………………………………………………………………….. 36

2-10- موانع خلاقیت ……………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-11- نقش مدیر در پرورش خلاقیت……………………………………………………………………………………………………. .40

بخش دوم : مدیریت خیر خواهانه………………………………………………………………………………………………….42

2-12- مدیریت و رهبری در سازمان………………………………………………………………………………………………………. 43

2-13- مهارت های مدیریت و رهبری……………………………………………………………………………………………………. 44
2-14- سبک مدیریتی چیست؟……………………………………………………………………………………………………………….. 43

2-15- بررسی سبک های مدیریت………………………………………………………………………………………………………….. 44

2-16- بررسی نظریه های موقعیتی و اقتضایی در سبک های مدیریتی…………………………………………………. 51

2-17- تئوری های جدید در حوزه رهبری……………………………………………………………………………………………. 59

2-18- رهبران فره مند و وجه تمایز آن ها……………………………………………………………………………………………… 61

2-19- جهانی شدن و خلاقیت…………………………………………………………………………………………………….62

بخش سوم: پیشینه مطالعات انجام شده ………………………………………………………………………………………..65

2-20- تحقیقات پیشین انجام شده در داخل و خارج از کشور…………………………………………………………….. 65

2-21- چارچوب نظری و مدل تحقیق………………………………………………………………………………………….70

فصل سوم : روش اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………………..74

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………….75

3-1- روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………..76

3-2- جامعه آماری ……………………………………………………………………………………………………………………..77

3-3- نمونه ی آماری و روش برآورد حجم آن………………………………………………………………………………..78

3-4- روش گردآوری اطلاعات (میدانی، کتابخانه ای وغیره)…………………………………………………………….79

3-5- ابزار گرد آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………………………..80

3-6- پرسشنامه (ارتباط سوالات با متغیر های تحقیق)…………………………………………………………………….81

3-7- مقیاس درجه بندی سوالات پرسشنامه …………………………………………………………………………………83

3-8- روایی ابزار اندازه گیری……………………………………………………………………………………………………….84

3-9- پایایی ابزار اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………..85

3-10- روش های آماری در جزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………..87

3-11- نرم افزار مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………..89

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………….90

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………91

4-1- توصیف داده ها ………………………………………………………………………………………………………………..92

4-2-آزمون کلموگروف –اسمیرنف جهت نرمال سنجی داده ها ……………………………………………………….97

4-3- آمار استنباط………………………………………………………………………………………………………………………98

 

4-4-آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………98

4-4-5-آزمون فرضیه اصلی……………………………………………………………………………………………………….103

4-5-رگرسیون………………………………………………………………………………………………………………………….105

4-6-تشخیص مدل رگرسیون……………………………………………………………………………………………………..106

فصل پنجم : نتیجه گیری و پشنهادها ……………………………………………………………………………………………108

5-1-خلاصه تحقیق                      …………………………………………………………………………………………………………………..109

5-2-نتایج آزمون فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………110

5-3- موانع ومحدودیت های تحقیق………………………………………………………………………………………….. 114

5-4- پیشنهادهای  تحقیق…………………………………………………………………………………………………………..115

 

پیوست­ها…………………………………………………………………………………………………………………… ………………………….123

منابع فارسی و لاتین………………………………………………………………………………………………………………129

منابع فارسی…………………………………………………………………………………………………………………………130

منابع خارجی………………………………………………………………………………………………………………………..134

 

چکیده

شرکتهای بیمه برای محیطی که خلاقیت و نوآوری را ترغیب و استعدادهای افراد را در این سو متبلور کند اهمیت قابل ملاحظه­ای قائل شده­اند. یکی از مهمترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت در این شرکتها، برخورداری از سبک مدیریتی هم سو با راهکارهای افزایش خلاقیت از سوی مدیران می باشد. در این تحقیق به بررسی ارتباط سیستم مدیریت خیرخواهانه با خلاقیت کارکنان پرداخته ایم.

این تحقیق که از لحاظ هدف کاربردی از نوع همبستگی می­باشد جامعه آماری خود را کلیه کارکنان شعب شرکتهای بیمه استان لرستان قرار داده که با بهره گرفتن از فرمول کوکران برای جامعه 150نفری در نظرگرفته شده؛ تعداد 110 کارمندبه عنوان نمونه انتخاب شده­اند.

جمع آوری اطلاعات مربوط به متغیرهای تحقیق با بهره گرفتن از پرسشنامه انجام گرفته است. بر این اساس در این تحقیق از پرسشنامه کاراکاس(2009) برای سنجش متغیر مدیریت خیر خواهانه در قالب4 گویه حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت  در مجموع20 سوال و پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ(1979) برای سنجش متغیر خلاقیت کارکنان در مجموع30سوال استفاده گردیده که به روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه ها بین اعضای جامعه آماری توزیع گردیده است.

تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS انجام گرفته است. به دلیل غیر نرمال بودن داده ها ازضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است، که پس از انجام آزمون­های تحقیق تنها بین پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با خلاقیت کارکنان رابطه­ معنادار آماری در سطح 0.05 پذیرفته شد. در انتها به دلیل رد شدن سه فرضیه از چهار فرضیه تحقیق پیش بینی میشد که فرضیه اصلی تحقیق نیز مورد تایید قرار نگیرد که نتیجه این آزمون نیز چنین شد. بدلیل تایید رابطه بین متغیر پاسخگویی ارتباطی با خلاقیت کارکنان مدل رگرسیونی بصورت زیر برازش شده است.

Y= 122.167-845X

که در آن y متغیر وابسته یعنی خلاقیت کارکنان و X متغیر مستقل یعنی پاسخگویی ارتباطی است.

واژگان کلیدی :مدیریت خیرخواهانه، حساسیت اخلاقی، تاثیرمعنوی، تعاملات مثبت، پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت، خلاقیت کارکنان

 

فصل اول

کلیات تحقیق

 

مقدمه:

وضعیت فعلی جامعه با تاکید بر تداوم حیات حرفه­ای­ و سازمانی نهادها، شرکت ها و بنگاه ها، با ضرورت جهانی شدن بازارها و پیشرفت فنآوری روبروست. ضرورتی انکارناپذیر که با توجه به فزاینده شدن موضوع رقابت،­­ زمینه ­های لازم برای دگرگونی روش های زندگی به صورت واحد را فراهم آورده است.
در فضای رقابت آشکار است، شرکت و سازمانی گوی سبقت را می رباید که گام اساسی در جهت نهادینه کردن خلاقیت برداشته است. و در این میان نقش مدیران از عوامل اصلی در ایجاد فضای مناسب جهت ظهور و بروز آن در بین گارکنان و یا بعکس موجب سرکوب و در نتیجه بستن راه ایده­های تازه می گردد.  صنعت بیمه نیز به منظور دستیابی سهامداران به دستاوردهای جدید و انطباق با نیازها و الزامات روز،  نیازمند راهی است برای پویایی نیروی انسانی در خلق ایده های نو که تحولات و دگرگونیهای آینده را پیش بینی کرده و تهدیها را به فرصت تبدیل میکند. این در حالیست که، اغلب راه این ایده­ها نادانسته توسط مدیران ناکارآمد بسته و در نتیجه شرکت از دستیابی به توسعه باز می ماند.

از اینرو، عدم درک و شناخت صحیح مدیران از عوامل مؤثر بر خلاقیت موجب عدم تصمیم گیری های درست و به موقع بوده و فرصت ها و امکان توسعه را از بین برده و مانع نهادینه شدن خلاقیت                      می گردد(مال امیری و رئیسی،98،1389).

لیکن این پژوهش با هدف اصلی بررسی نقش سبک رهبری با تاکید ویژه بر سبک رهبری نوین مدیریت خیرخواهانه در خلاقیت کارکنان، در پی آنست نمایان سازد مدیریت خیرخواهانه و ابعاد 4 گانه در نظر گرفته شده برای آن (حساسیت اخلاقی،تاثیرمعنوی،تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان) چه نقشی در سنجش خلاقیت بصورت خود گزارشی از دیدگاه کارکنان دارد.

بیان مسئله
یکی از مسائلی که  از دیرباز ذهن اندیشمندان، روانشناسان، دانشمندان علوم انسانی و سازمانی را به خود مشغول نموده و همه معتقدند که می ­تواند تاثیر عمده­ای در روند فعالیتی سازمانها به سمت توسعه و پیشرفت داشته باشد، چگونگی رشد و پرورش خلاقیت و ابتکار عمل در بین افراد می باشد. جوامعی که بتوانند خلاقیت را در سازمانها احیاء و شکوفا سازند، می­توان رشد و شکوفایی را برای آنها انتظار داشت و برعکس بر هر میزان که خلاقیت، پرورش نیابد رکود علمی، صنعتی و فرهنگی را باید برای آنها متصور شد (سیادت و همکاران،55،1386).

در شرکتهای بیمه با وجود دلایلی از جمله، حرکت به سمت خصوصی­سازی با توجه به سیاست­های اصل 44 قانون اساسی، دستیابی به ابزار پیشرفته الکترونیکی، افزایش مواجهه شرکتهای بیمه با تقاضای گوناگون بیمه­ای، عدم تناسب رشد و توسعه بیمه در میان بخشهای سه گانه اقتصاد ( کشاورزی ، صنعت و خدمات) پایین بودن پشتوانه مالی صنعت بیمه ، عدم تنوع در محصولات بیمه­ای به ویژه از نوع برون مرزی آن، ضعف در امور کارشناسی و امور اتکایی، نسبت به بیمه گران کشورهای توسعه یافته و حتی در مقایسه با کشورهای هم تراز و… لزوم ایجاد تغییر و تحول و نوآوری در تمامی سطح های صنعت بیمه چه در بخش ساختاری (ساختار بنگاه و ساختار صنعت) و چه در سطح های دیگر مانند شبکه فروش، بخش مالی، حقوقی، اداری، اتکایی و… به وضوح احساس شده است. که پرداختن به موضوع نوآوری در صنعت بیمه اقدامی در جهت دستیابی به اهداف فوق و رفع موانع موجود است.

   سبک رهبری خیرخواهانه که در تعبیر جدید مدیریت از آن بعنوان سبکی انعطاف پذیر، با تعهد بالا، تعاملات و ارتباط گسترده با کارکنان و مسئولیت پذیری و رعایت جنبه­ های اخلاقی در روابط کار تعریف می شود (سلاجقه و احسانی ،28،1391) مبنای پژوهش حاضر برای سنجش سبک مدیریتی می باشد.

   بدین منظور سیستم مدیریت خیرخواهانه بر مبنای 4 بعد پیشنهادی (کاراکاس1،51،2009) که شامل حساسیت اخلاقی، تاثیر معنوی، تعاملات مثبت و پاسخگویی ارتباطی سیستم مدیریت با کارکنان از دیدگاه کارکنان می باشد به عنوان متغیر مستقل پژوهش حاضر مورد ارزیابی قرار می گیرد.

از طرفی، خلاقیت کارکنان به این صورت به بقای سازمان کمک میکند که وقتی کارکنان در کارشان خلاق باشند، قادر خواهند بود ایده های تازه و مفیدی درمورد محصولات، عملکرد، خدمات یا رویه های سازمان ارائه و به کار گیرند (گیلسون و شلی2،2008).

   لذا یکی از متغیرهای تاثیرگذار در بهبود عملکرد و بقای شرکتهای بیمه خلاقیت است. با این فرض که خلاقیت کارکنان برای پیامدهای شرکتها سودمند و ضروری است، محققان به شناسایی عوامل اثرگذار فردی و ساختاری در سطح فردی و سازمانی بر خلاقیت پرداخته­اند. و از آنجایکه بسیاری از صاحب-

Karakas- 1

Gilson & Shalley – 2

نظران علت موفقیت و شکست شرکتها و سازمان­ها را تفاوت در شیوه مدیریتی آنها می­دانند، بر این اساس؛ در این مطالعه به این موضوع پرداخته می شود که نقش سیستم مدیریت خیرخواهانه، با مبنای کار خارج از سبکهای متعارف موجود مانند سبک رهبری لیکرت و… ، بر میزان خلاقیت افراد زیر دست چگونه می­باشد. از سوی دیگر در این پژوهش رفتارهای موجود در زمینه خلق ایده­های جدید و اجرای این ایده­ها به عنوان عناصر مهم رفتارهای خلاقانه بر اساس سنجش میزان خلاقیت از دیدگاه رندسیپ3 (1976) مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-2- اهمیت و ضرورت پژوهش

در دهه اخیر، شاهد ظهور و گسترش بی سابقه تحقیقات علمی درباره­ی خلاقیت ، نوآوری و تاثیرات آن در ارتقای عملکرد شرکتهای بیمه بوده­ایم. علت این تمرکز ویژه را شاید بتوان بیش از هر چیز، حساسیت و اهمیت نگران کننده این موضوع در سالهای اخیر دانست.

از آنجاکه خلاقیت یک اصل خدشه ناپذیر در پیشرفت جامعه بشری و همچنین پیشبرد اهداف سازمان ها به نحو احسن می­باشد، لذا می­بایست در زمینه ایجاد آن، زمینه کوشش و تلاش همه جانبه­ای از طرف مقامات بالای سازمان ها صورت گیرد. که اولاً زمینه لازم برای شکوفایی استعدادها و افکار خلاق به وجود آید، ثانیاً از اینگونه افراد حمایت همه جانبه­ای صورت گیرد تا در تمامی مراحل عمل خویش احساس دلسردی و شکست ننماید(مجله راهکار مدیریت،1389).

شرکتهای بیمه برای محیطی که خلاقیت و نوآوری را ترغیب و استعدادهای افراد را در این سو متبلور

Randsyp- 3

کند اهمیت قابل ملاحظه­ای قائل شده­اند. یکی از مهمترین عوامل تسهیل و تقویت توان خلاقیت در این شرکتها ، برخورداری از سبک مدیریتی هم سو با راهکارهای افزایش