1-3- مدل ANSWERS ………………………………………………………………..
1-4- مدلMPSIAC……………………………………………………………………..
فصل دوم: مروری بر تحقیقات گذشته ……………………………………………… 11
2-1- تقسیم بندی مدل های فرسایشی………………………………………….. 11
2-1-1- انواع مدل ها بر اساس ساختار فرمولی …………………………………..11
2-1-2- انواع مدل ها از نظر ساختار مکانی………………………………………. 13
2-2- تکامل مدل های فرسایش……………………………………………………. 13
فصل سوم: مواد و روش ها………………………………………………………… 17
3-1- ﺗﺌوری مدلWEPP ……………………………………………………………..
3-1-1- معادله پیوستگی رسوب……………………………………………………. 17
3-1-2- محاسبات هیدرولوژی ……………………………………………………… 20
3-1-2-1- تنش برشی جریان…………………………………………………………21
3-1-2-2- ظرفیت حمل رسوب………………………………………………………. 22
3-1-3- نرمال نمودن……………………………………………………………………22
3-1-4- پارامترهای فرسایش پذیری خاک……………………………………………24
3-2- روش تحقیق……………………………………………………………………..27
3-3- مراحل اجرای مدل……………………………………………………………… 27
3-4- سیمای عمومی مناطق مورد مطالعه…………………………………………36
فصل چهارم: بحث و نتیجه گیری ……………………………………………………46
4-1- نتایج مربوط به منطقه مطالعاتی غرب دانشکده کشاورزی شیراز………… 46
4-2- نتایج منطقه خسروشیرین……………………………………………………. 60
4-3- مقایسه نتایج مدل MPSIAC و WEPP در منطقه خسروشیرین…………….67
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها………………………………………………. 69
– فهرست منابع ……………………………………………………………………….73
– پیوست…………………………………………………………………………….. 78
– چکیده به زبان انگلیسی…………………………………………………………
چکیده:
فرسایش یک تهدید جدی برای منابع آب و خاک بشمار می رود. روش های متنوعی برای برآورد فرسایش و رسوب حوزه های آبخیز در دنیا ارائه شده اند که به کمک آن ها می توان مقادیر رسوب دهی و فرسایش حوزه ها را مشخص کرد. در این پژوهش ابتدا مقادیر سیلاب، فرسایش و رسوب توسط مدل WEPP برای حوزه مطالعاتی غرب دانشکده کشاورزی شیراز به وسعت 62/3 هکتار تخمین زده شد و سپس مدل WEPP برای حوزه خسروشیرین از زیر حوزه های معرف حوزه آبخیز سد ملاصدرا به وسعت 6392 هکتار نیز اجرا شد. و در نهایت نتایج بدست آمده از مدل WEPP با نتایج دو مدل ANSWERS و MPSIAC مقایسه شد. نتایج نشان داد که مقادیر سیلاب، فرسایش و رسوب تخمین زده شده توسط مدل WEPP با مقادیر مشاهده شده و مقادیر تخمین

زده شده توسط مدل ANSWERS همبستگی خوبی داشته و مقدار R2 بین 9/0 تا 98/0 می باشد. و آزمون آماری F-test نشان داد که اختلاف بین مقادیر تخمین زده شده توسط مدل WEPP و مقادیر مشاهده شده و همچنین مقادیر تخمین زده شده توسط مدل ANSWERS معنی دار نیست. اما در مقایسه نتایج مدل WEPP با نتایج مدل MPSIAC مشاهده شد که میزان رسوب برآورده توسط مدل MPSIAC حدود 8/5 تن در هکتار در سال بوده که با میزان اندازه گیری شده در ایستگاه رسوب سنجی (معادل 85/9 تن در هکتار در سال) اختلاف فاحشی دارد. در صورتی که مدل WEPP مقدار رسوب را معادل 5/10 تن در هکتار در سال تخمین زد که با مقدار رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه رسوب سنجی تقریباً نزدیک است.
فصل اول
مقدمه:
انسان برای ادامه حیات خود به مواد غذایی نیازمند است که دراثر وجود آب و خاک به دست می آید. عاملی که تامین آب و خاک را به خطر می­اندازد فرسایش خاک است که مبارزه با آن اجتناب ناپذیر بوده و لیکن نمی توان از وقوع آن کاملا جلوگیری کرد. ولی فعالیت های انسان می تواند آن را تشدید نموده و یا کاهش دهد. همه ساله عرصه وسیعی از خاک های کشور ایران و سایر کشورها تحت فرسایش آبی و بادی قرار می گیرد. در مناطقی که فرسایش خاک کنترل نمی شود خاک ها بتدریج فرسایش یافته، حاصلخیزی خود را از دست می دهند، سبب فقیر شدن خاک و متروک شدن مزارع می گردد و از این راه خسارت زیاد و جبران ناپذیری به جا می گذارد، همچنین با رسوب مواد فرسایش یافته در آبراهه ها، مخازن سدها، بنادر وکاهش ظرفیت آبگیری آنها زیان های فراوانی را سبب می گردد. بر پایه برآورد های انجام شده بر اثر فرسایش خاک سالانه چندین میلیون هکتار از اراضی کشاورزی جهان به کام نابودی کشیده می شود. براساس همین برآورد پیش بینی می شود که تا سال 2010 میلادی یک سوم تا یک پنجم اراضی کشاورزی بر اثر فرسایش خاک عقیم و غیرقابل استفاده شوند (کاظمی، 1385). رشد روزافزون جمعیت و افزایش نیاز به منابع طبیعی موجب گردیده تا مهار فرسایش خاک به عنوان امری ضروری در دهه های اخیر مطرح گردد. متاسفانه میزان فرسایش خاک در ایران بیشتر از میزان متوسط جهانی است. نتایج بررسی های انجام شده در ایران نشان می دهد که سالانه نزدیک به 2 میلیارد تن از خاک های با ارزش کشور در اثر فرسایش هدر می رود و همه ساله خسارات هنگفتی از این طریق بر کشور وارد می گردد. با توجه به تحقیقات انجام شده متوسط فرسایش خاک در ایران 2500 تن در کیلومتر مربع (25 تن در هکتار) در سال برآورد شده است که حدود سه تا چهار برابر متوسط فرسایش جهانی و 20 تا 30 برابر حد قابل قبول فرسایش می باشد (جلالیان و همکاران، 1373). این در حالی است که میزان فرسایش در آمریکا و اروپا کمتر از یک تن در هکتار در سال می باشد (FAO, 1994).
فرسایش خاک منجر به هدر رفت مواد غذایی خاک و بهم خوردن ساختمان خاک شده و یکی از مشکلات بزرگ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی شناخته شده است. در اکثرکشورهای جهان برای مبارزه و کنترل آن کوشش فراوان و اعتبارات هنگفتی درنظرگرفته شده است. با افزایش فعالیت های عمرانی و تخریب منابع مورد استفاده، طبیعی به نظر می رسد فرسایش خاک ناشی از تمرکز رواناب سطحی افزایش یابد (Wischmeier, 1978).