ژاپن قرار گرفته است که به سادگی می توان نمودی از شعار زیر را در جای جای آن یافت : اگر شما همیشه کاری را با یک روش خاص انجام دهید مطمئن باشید هرگز پیشرفتی در آن کار به دست نخواهید آورد. بنابراین کایزن همانند چتری می باشد که روش های مدیریت ژاپنی از قبیل کنترل کیفیت جامع و نظام پیشنهادات را شامل می شود. از این رو کنترل کیفیت جامع و نظام پیشنهادات را شامل می شود. از این رو کنترل کیفیت جامع در واقع شامل کاربرد فعالیت های بهبود در سطح کل شرکت، با مشارکت همه کارکنان، اعم از مدیران و کارگران می باشد. در نتیجه کنترل کیفیت جامع یا هر تکنیک دیگری از مدیریت ژاپنی، بایستی مترادف با اصول و تعریف کایزن باشد. جنبش کنترل کیفیت جامع در ژاپن در واقع بخشی از کایزن محسوب می شود، پس فعالیتهای کنترل کیفیت جامع در ژاپن صرفاً محدود به فعالیتهای کنترل کیفی محصول نمی شود بلکه کلیه ی زمینه هایی که امکان بهبود و بهسازی در آنها وجود دارد را در بر می گیرد.
مدیران شرکتهای ژاپنی، امروزه تلاش می کنند تا کارکنان سازمان را از طریق ارائه پیشنهادات به مشارکت در مجموعه فعالیتهای کایزن تشویق نمایند. به همین دلیل است که نظام پیشنهادات بخشی از روش مدیریت ژاپنی را تشکیل می دهد به طوریکه تعداد پیشنهادهای دریافت شده از کارکنان معیار مهمی در ارزیابی میزان اثربخشی مدیران به شمار می رود.
کایزن با مفهوم پایبندی گسترده عمومی به بهبود و ارتقای مستمر و دائمی، سازمانهای ژاپنی را وادار کرد که به آموزش وسیع مهارت های گروهی بپردازند و از این طریق قابلیت هایی را که برای چرخه کیفیت لازم است فراهم آورند ( برومند، 1385).
کایزن نگرشی است که مبتنی بر عقل سلیم، با بهره گرفتن از خرد جمعی کارکنان، تغییرات کوچک، فراگیر، و هدفمند را بنیان می نهد. روش کایزن به جای سرمایه گذاری مالی عظیم، نیازمند تلاش و تعهد و از همه مهمتر رهبری می باشد که نهایتاً موجب مشتری مداری و وفاداری بیشتر مشتریان، برخورداری از نیروی کار بهره ور و راضی، درآمد بالاتر، هزینه پایین تر و سود بیشتر می شود. در واقع کایزن بنیان خود را بر مشارکت کارکنان بنا می کند، کارکنانی که در اثر آموزه های کایزن علاقه مندانه به فعالیت می پردازند. کایزن بر تلاشهای فردی، ارتباطات، باورها، کار تیمی، به کارگیری قدرت تفکر نیروی انسانی، عقل سلیم و بهبود های کم هزینه تاکید می نماید. در واقع کایزن با به صحنه آوردن توانمندیهای عموم کارکنان و هدایت آنان، باعث تغییر در نگرش کارکنان و حرکت آنها به سوی بهبود می شود. کایزن همچنین در ابعادی همانند کیفیت کار، خلاقیت، همکاری، اعتماد پذیری، و وقت شناسی موفق به ایجاد تغییرات معناداری شده است که عامل اصلی در بهبود ابعاد فوق در واقع تغییر نگرش و ایجاد انگیزش مناسب می باشد. بنابراین عملیات کایزن می تواند با حذف موارد اتلاف و ساده سازی فرآیندها باعث سهولت در کار شود و منطقاً بایستی کمیت کار افراد را افزایش دهد. دیدگاه کایزن یک نگرش کاملاً کیفی می باشد و عملیات کایزن بیشتر بر جنبه های روانی و انگیزشی افراد تکیه می کنند (شریفی، نیکپور، اکبری، مجلسی، رحیمی، 1387)

فصل سوم
روش تحقیق و فرایند پژوهش

3-1 مقدمه
تحقیق عبارت است از مجموعه فعالیتهای منطقی، منسجم و هدفمند که در پی دستیابی به یکی از اهداف زیر بصورت فردی یا گروهی صورت می گیرد:
ارضای یک حس کنجکاوی معرفتی ( تحقیق بنیادی )
توصیف یک شرایط یا نگرش عده ای از افراد ( تحقیق پیمایشی، همبستگی،… )
جستجوی پاسخ و راه حل برای یک مسأله و مشکل واقعی ( تحقیق کاربردی،…) ( خاکی، 1383).
این تحقیق در تلاش است تا تنگناها و مشکلات اجرای برنامه های بهبود کیفیت در صنایع کوچک شهرستان ارومیه را مورد بررسی قرار دهد. به علت گسترده بودن مبحث در این تحقیق تنها ابعاد تکنولوژی مورد استفاده در صنایع کوچک، نگرش مدیران، سطح تخصص مدیران و مسئولین کنترل کیفیت، نگرش کارکنان و محدودیتهای اقتصادی صنایع کوچک به عنوان عوامل مؤثر بر استقرار برنامه های بهبود کیفیت مورد بررسی قرار می گیرد.

3-2 روش تحقیق
نوع تحقیق مورد نظر کاربردی و میدانی است. رهیافت یا رویکرد تحقیق از نوع پیمایشی می باشد. در این روش سعی شده است که نگرش تجربی افراد به منظور پی بردن به تنگناها و محدودیتهای اجرای برنامه های بهبود کیفیت در سطح شهرک صنعتی ارومیه از دیدگاه مدیران و پرسنل مورد سنجش قرار گیرد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه کاملا بسته پنج گزینه ای استفاده شده است. از آنجا که این پژوهش به بررسی مشکلات و تنگناهای استقرار برنامه های بهبود کیفیت در سال جاری می پردازد بنابراین دارای یک مقطع زمانی خاص می باشد لذا طرح تحقیق مطالعه مقطعی بوده و چون دیدگاه پژوهشگر در این رابطه را بیان می کند مطالعه بیرونی می باشد. با توجه به اینکه موضوع مورد مطالعه در شهرک صنعتی فاز 1، 2، 3 و ناحیه صنعتی کریم آباد انجام گرفته است لذا از نظر بعد طرح تحقیق مطالعه انبوه می باشد.

3-3 جامعه آماری
جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد، اشیاء و … که حداقل در یک صفت مشترک می باشند (خاکی، 1383) جامعه آماری این تحقیق کلیه مدیران و کارکنان شهرک صنعتی فاز 1، 2، 3 و ناحیه صنعتی کریم آباد که در واحدهای بهره برداری شده مشغول فعالیت هستند، می باشد که طبق آمار ارائه شده توسط شرکت شهرکهای صنعتی حدوداً 8600 نفر را شامل می شود.

3-4 نمون
ه آماری
با توجه به حجم زیاد جامعه آماری استفاده از سرشماری امکان پذیر نمی باشد در نتیجه برای رسیدن به نتایج مطلوب از نمونه گیری استفاده می کنیم. نمونه گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد و در میان کارکنان، کارگران، و مدیران شهرک های صنعتی توزیع شد. نمونه گیری این تحقیق از روش نمونه گیری کوکران ( نتر، واسر من، ویتمور، 1385، 579) و با کمک توزیع برنولی ( نتر، واسر من، ویتمور، 1385، 241-469) انجام شده است که به شرح زیر می باشد.

N z2×pq
n =
Nd2 + z2pq
q = 0/8 وd = 0/05 و p =0/2 و n≈ 240
(3-1)
برای دریافت داده ها و اطلاعات 250 پرسشنامه در میان جامعه آماری توزیع شد و از این میان 242 پرسشنامه پر شد.

3-5 روش آماری
برای جمع آوری اطلاعات از مصاحبه، مشاهده و پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل سؤالات از آمار توصیفی که همراه با ارائه جدول فراوانی، درصد فراوانی و نمودار آماری است، استفاده شده است. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با کمک نرم افزارهای آماری انجام شده است. با توجه به نوع تحقیق برای بیان روابط میان متغیرها جدول دو بعدی و آمار غیر پارامتری خی دو (X2) انتخاب گردیده است که در آن 05/0=α می باشد.

ناحیه قبول H1 را نتیجه ناحیه رد H0 را
بگیرید نتیجه بگیرید α-1
α
X2
نمودار 3-1

X2=Σ (O-E)2
E

فراوانی مشاهده شده = O

فراوانی مورد انتظار= E