سوال 2 1 2 13 79 122 0 217 .694 4.47
سوال 3 1 2 16 79 119 0 217 .712 4.44
سوال 4 1 6 12 71 127 0 217 .764 4.46
سوال 5 4 8 16 93 96 0 217 .881 4.24
سوال 6 2 11 25 95 84 0 217 .878 4.14
سوال 7 0 12 20 96 89 0 217 .827 4.21
سوال 8 4 7 26 87 93 0 217 .901 4.19
سوال 9 2 5 26 102 82 0 217 .801 4.18
سوال 10 3 18 37 78 81 0 217 1.002 4.00
سوال 11 3 11 20 92 91 0 217 .899 4.18
سوال 12 3 7 19 100 88 0 217 .840 4.21
سوال 13 2 10 18 83 104 0 217 .870 4.28
سوال 14 4 7 17 59 130 0 217 .903 4.40
سوال 15 6 14 36 86 75 0 217 1.011 3.97
سوال 16 4 13 37 98 65 0 217 .937 3.95
سوال 17 3 9 24 97 84 0 217 .877 4.15
سوال 18 3 6 29 97 82 0 217 .853 4.15
سوال 19 3 4 20 87 103 0 217 .822 4.30
سوال 20 2 1 17 89 108 0 217 .730 4.38
سوال 21 1 7 6 84 119 0 217 .744 4.44
سوال 22 1 3 18 72 123 0 217 .744 4.44
سوال 23 1 12 17 86 101 0 217 .861 4.26
سوال 24 3 6 16 103 89 0 217 .815 4.24
سوال 25 4 7 17 86 103 0 217 .880 4.28
سوال 26 1 8 11 70 127 0 217 .792 4.45
سوال 27 3 6 9 75 124 0 217 .814 4.43
سوال 28 2 8 17 71 119 0 217 .851 4.37
سوال 29 2 2 11 65 137 0 217 .720 4.53
سوال 30 1 4 9 68 135 0 217 .707 4.53

4-4 اعتبار سنجی پرسشنامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ
جدول4-7 اعتبار سنجی پرسشنامه با بهره گرفتن از الفای کرونباخ
اعتبار پرسشنامه
مقدارآلفای کرونباخ تعداد سوالات
.902 30

همانطور که در جدول بالا مشاهده میشود اعتبار پرسشنامه با بهره گرفتن از آلفای کرونباخ 0.902 گزارش شده است که بسیار مناسب است.
4-5- اعتبار سنجی مدل تحقیق با مدل معادلات ساختاری
مدل معادلات ساختاری رویکرد آماری جامعی برای آزمون فرضیه‌هایی درباره روابط بین متغیرهای مشاهده شده و متغیرهای مکنون می‌باشد. از طریق این رویکرد می‌توان قابل قبول بودن مدل‌های نظری را در جامعه‌های خاص با بهره گرفتن از داده‌های همبستگی، غیرآزمایشی، و آزمایشی آزمود. یکی از قوی‌ترین و مناسب‌ترین روش‌های تجزیه و تحلیل در تحقیقات علوم رفتاری و اجتماعی تجزیه‌وتحلیل چند متغیره است، زیرا ماهیت این‌گونه موضوعات چند متغیره بوده و نمی‌توان آن‌ ها را با شیوه دو متغیری (که هر بار تنها یک متغیر مستقل با یک متغیر وابسته در نظر گرفته می‌شود) حل نمود. تجزیه و تحلیل چند متغیره به یک سری روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاق می‌شود که ویژگی اصلی آن‌ ها، تجزیه هم‌زمان K متغیر مستقل و n متغیر وابسته است.
تجزیه و تحلیل ساختارهای کواریانس یا مدل‌سازی علّی یا مدل معادلات ساختاری SEM) )، یکی از اصلی‌ترین روش‌های تجزیه‌وتحلیل ساختارهای داده‌ای پیچیده است و به معنی تجزیه و تحلیل متغیرهای مختلفی است که در یک ساختار مبتنی بر تئوری، تأثیرات هم‌زمان متغیرها را برهم نشان می‌دهد. این روش، ترکیب ریاضی و آماری پیچیده‌ای از تحلیل عاملی، رگرسیون چند متغیره، و تحلیل مسیر است که در یک سیستم پیچیده گردهم آمده تا پدیده‌های پیچیده را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. مدل معادلات ساختاری به دو فاز کلی تحلیل عاملی اندازه گیری یا تأییدی و تحلیل مسیر تقسیم می‌شود. در قسمت اندازه گیری ارتباط نشانگرها یا همان سوالات پرسشنامه با سازه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در قسمت ساختاری ارتباط عامل‌های مورد بررسی با یکدیگر جهت آزمون فرضیات مورد توجه هستند.
به طور کلی روابط بین متغیرها در مدل معادلات ساختاری به دو حوزه کلی تقسیم می‌شود:
روابط بین متغیر های پنهان با متغیرهای آشکار (مدل اندازه گیری و یا مدل تحلیل عامل تأییدی می‌باشد).
روابط بین متغیر های پنهان با متغیر های پنهان. (مدل ساختاری و یا مدل تحلیل مسیر می‌باشد).
درمدل اندازه گیری ارتباط نشانگرها یا همان سوالات پرسشنامه با سازه‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و در قسمت مدل ساختاری ارتباط عامل‌های مورد بررسی با یکدیگر جهت آزمون فرضیات مورد توجه هستند. در واقع تا ثابت نشود نشانگرها یا همان سوالات پرسشنامه، متغیر های پنهان را به خوبی اندازه گیری کرده‌اند، نمی‌توان روابط را مورد آزمون قرار داد؛ لذا برای اثبات اینکه مفاهیم به خوبی اندازه گیری شده‌اند از مدل اندازه گیری یا تحلیل عاملی تأییدی استفاده می‌شود.
4-5-1- مدل اندازه گیری یا تحلیل عاملی تأییدی
در روش شناسی مدل معادلات ساختاری، ابتدا به ساکن لازم است تا روایی سازه مورد مطالعه قرار گرفته تا مشخص شود نشانگر های انتخاب شده برای اندازه گیری سازه‌های مورد نظر خود از دقت لازم برخوردار هستند. برای این منظور از تحلیل عاملی تأییدی (CFA )، استفاده می‌شود. به این شکل که بار عاملی هر نشانگر با سازه خود دارای مقدار t بالاتر از 96/1 باشد. در این صورت این نشانگر از دقت لازم برای اندازه گیری آن سازه یا صفت مکنون برخوردار است؛ لذا جهت بررسی اینکه هر سازه‌های مدل تحقیق تا چه حد با نشانگر های انتخاب شده جهت سنجش آن‌ ها دارای هم سویی بوده‌اند از مدل اندازه گیری یا همان تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.
4-6 متغیرها و ابعاد تشکیل دهنده آنها
جدول4-8 متغیرهای پژوهش
ردیف متغیر سوالات
1 تدارکات سوال 1 تا 4
2 انبار‌داری سوال 5 تا 9
3 انتقال سوال 10 تا 14
4 پردازش سفارشات سوال 15 تا 18
5 زمان بندی تولید سوال 19 تا 22
6 زمان حمل کالا سوال 23 تا 26
7 بسته بندی سوال 27 تا 30

همانگونه که در جدول مشاهده می‌شود در این پژوهش 7 متغیر مکنون وجود دارد که به ترتیب در جدول آورده شده و سوالاتی که در پرسشنامه برای بررسی آنها در نظر گرفته شده است و برآورد کننده آنها هستند مشخص شده است. همچنین این 7 متغیر خود در یک مدل تحلیلی برآورد کننده متغیر زنجیره تامین هستند که در آخر این پژوهش به بررسی این مدل کلی پرداخته و آن را مورد تجزیه و تحل
یل قرار داده و بار عاملی سوالات و این متغیر‌ها را بر این متغیر بررسی می کنیم.
اکنون به بررسی تک‌تک متغیر های مکنون (مستقل) پرداخته و به بررسی بارهای عاملی سوالات و اثر آنها بر این متغیر‌ها می‌پردازیم.
برای ارزیابی مدل تحلیل عاملی تأییدی چندین مشخصه برازندگی وجود دارد. در این پژوهش برای ارزیابی مدل تحلیل عاملی تأییدی از میانگین مجذور پس‌ماندها RMR، شاخص برازندگی GFI، شاخص نرم‌شده برازندگی (NFI)، شاخص نرم‌نشده برازندگی (NNFI)، شاخص برازندگی فزاینده (IFI)، شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) و شاخص بسیار مهم ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA استفاده شده است. معیار GFI نشان دهنده اندازه‌ای از مقدار نسبی واریانس‌ها و کواریانس ها می‌باشد که توسط مدل تبیین می‌شود. این معیار بین صفر تا یک متغیر می‌باشند که هرچه به عدد یک نزدیکتر باشند، نیکویی برازش مدل با داده‌های مشاهده شده بیشتر است. . ریشه دوم میانگین مجذور پس‌ماندها یعنی تفاوت بین عناصر ماتریس مشاهده شده در گروه نمونه و عناصر ماتریس‌های برآورد یا پیش‌بینی شده با فرض درست بودن مدل مورد نظر است هرچه RMR برای مدل مورد آزمون نزدیک‌تر به صفر باشد، مدل مذکور برازش بهتری دارد،معیار میانگین اختلاف بین داده‌ها و ماتریس کواریانس- واریانس باز تولید شده (implied) است. این معیار هر چقدر که کوچکتر باشد (زیر 0.05 بسیار عالی و زیر 0.08 مناسب و زیر 0.10 نامناسب است) برای تناسب مدل با داده‌ها بهتر است. این شاخص یک شاخص با ارزشی است هنگامی که میانگین ماتریس واریانس- کواریانس داده‌ها شناخته شده باشد. ارزیابی آن هنگامی که ماتریس واریانس- کواریانس غیراستاندارد مورد استفاده قرار گیرد سخت و مشکل است. برای بررسی اینکه یک مدل به خصوص در مقایسه با سایر مدل‌های ممکن، از لحاظ تبیین مجموعه‌ای از داده‌های مشاهده شده تا چه حد خوب عمل می‌کند از مقادیر شاخص نرم‌شده برازندگی (NFI)، شاخص نرم‌نشده برازندگی (NNFI)، شاخص برازندگی فزاینده (IFI) و شاخص برازندگی تطبیقی (CFI) استفاده شده است. . در نهایت برای بررسی اینکه مدل مورد نظر چگونه برازندگی و صرفه جویی را با هم ترکیب می‌کند از شاخص بسیار توانمند ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA استفاده شده است. شاخص RMSEA، ریشه میانگین مجذورات تقریب می‌باشد. این شاخص برای مدل‌های خوب 05/0 و کمتر است. مدلی که در آن این شاخص 10/0 یا بیشتر باشد برازش ضعیفی دارد.
مدل اندازه گیری در سطح متغیر های مستقل
تدارکات:
این مدل در نرم افزار اجرا و روابط نشانگر های آن ترسیم شد. مدل اولیه اجرا شده در نرم افزار لیزرل دارای شاخص‌های مناسب برازش نبوده و به این منظور باید مدل اولیه وارد فاز اصلاح شود. عمدتاً در مرحله اصلاح مدل کنار گذاشتن نشانگر های کم اهمیت یا برقراری روابط آزاد در مدل به اجرا و برازش آن کمک شایان توجهی می کند. به واقع در مدل برازش یافته بار‌های عاملی و تمام رویکرد‌های مطالعه معنی‌داری آن‌ ها از اعتبار قاطعی برخوردار هستند.

مدل1 -1: مدل اولیه اندازه‌گیری متغیر تدارکات

جدول 4-9 تفاوت مقادیر کای اسکویر در تعیین اثر بخشی مدل اولیه اندازه گیری متغیر تدارکات

به طراحی شغل شد که امروزه در ایالات متحده آمریکا بیشترین اقدامات مربوط بهQ.W.L را تحت پوشش قرار میدهد. متخصصان اولیه Q.W.L در بریتانیا ایرلند نروژ و سوئد طراحی های شغلی را برای هماهنگی هر چه بهتر و منسجم تر کردن کارکنان و تکنولوژی ایجاد کردند (نجمی،1385)
 فعالیت Q.W.L آنها عمدتا با مشارکت اتحادیه ها و مدیریت در طراحی کار تدوین شده و باعث به وجود آمدن طراحی هایی از مشاغل شد که برای کارکنان سطوح بالاتر از منزلت (اعتبار شغلی) تنوع شغلی و بازخورد اطلاعاتی مربوط به نتایج را به ارمغان می آ ورد. احتمالا بارزترین مشخصه های  Q.W.L پدیدار شدن و توسعه گروه هاج کاری خود گردان به عنوان شکل جدیدی از طراحی کار بود این گروه ها متشکل از کارکنان با مهارتهای متعدد (مهارتهای چند گانه) بوده است که اطلاعات و استقلال (آزادی) عمل برای طراحی و اداره عملیات شغل خودشان را داشته اند.
کیفیت زندگی کاری طی دهه شصت به ایالات متحده آمریکا رسید. و برعکس اروپا نوع Q.W.L پیچیده تر(مرکب تر بوده است و به جای روش واحد از شیوه ها و نگرش های متنوعی استفاده شده است. در این زمینه اقدامات بیشگامانه رابرت فورد درباره مشاغل غنی شده در شرکت AT,T (شرکت پست و تلگراف آمریکا) منجر به ایجاد و به کارگیری فعالیتهای غنی سازی شغل در بخش خصوصی و دولتی شد.
هدف عمده در این گونه فعالیتها توسعه انگیزش کارکنان از طریق ارائه مشاغل چالش بر انگیز بود. یعنی مشاغلی که در سطح بالاتری از منزلت تنوع شغلی و بازخورد اطلاعاتی را در مورد نتایج ارائه می دهد. به تدریج Q.W.L فراتر از مشاغل انفرادی رفت و اشکال گروهی کار و مشخصات محیط  کار موثر بر رضایت مندی و بهره وری کارکنان از قبیل سیستم باداش دهی (نحوه پرداخت حقوق و دستمزد) جریان کار سبکهای مدیریتی و محیط  فیزیکی کار را نیز در بر گرفت چنین توجه گسترده منتج به دامنه وسیعتر در مقایسه با عامل محدود غنی سازی شغلی در مراحل اولیه Q.W.L شد و توجه صرف به تک تک کارکنان را معطوف به گروه های کاری در زمینه وسیعتر قرار داد. از طرف دیگر چنین توسعه ای در برنامه های Q.W.L بعدکارایی سازمان را نیز به آنچه که قبلا بعد اساسی  از ابعاد روابط انسانی به شمار می رفت اضافه کرد.
اخیرا شیوه بهره وری و کیفیت زندگی کاری به قدری اهمیت و محبوبیت یافته اند که آن را می توان نهضت ایدئولوژیک نامید در این مورد همایشهای بین المللی برای مشخص کردن گروه های ائتلافی از بین اتحادیه ها و مدیریت برگزار می شود که از آنها از ایده آل های Q.W.L در مورد مشارکت کارکنان در تصمیم گیری ها و مدیریت مشارکتی حمایت شده است.
کیفیت زندگی کاری جزء 5 خاستگاه توسعه سازمانی است که عبارتند از : آموزش کارگاهی  بررسی بازخورد و بررسی عملکرد  کیفیت زندگی کاری و تحول استراتژیک.    
نگرش کیفیت زندگی کاری امکانات بیشتری را برای توسعه از طریق بیوستن نیروهایی از نهضت کنترل کیفیت جامع به دست آورده است ایجاد می کند(کیفیت زندگی کاری.داود سلمانی.1384.ص14و15). 
کیفیت زندگی کاری با پارادایم های توسعه پایدار، پارادایم های در حال ظهور اقتصاد نوین بویژه (ECO-ECONOMIES) همخوانی دارد. به عبارتی، پارادایم، پایداری بنگاه در برگیرنده موارد زیر است:

1- حساسیت زیست محیطی (اکو محوری ECOCENTRISM ).
2- نگاه کل نگر به بنگاه و خود را جزئی از نظام اجتماعی دیدن.
3- توجه به نیازهای نسل آینده.
4- مسئولیت اجتماعی در مقابل ذینفعان اجتماعی و غیراجتماعی اولیه و ثانویه.
5- اقتصاد زیست محیطی - اجتماعی (TRIPLE BOTTOM LINE)

6- تفکر INTEGRATIVE
7-یادگیری از نوع (TRIPLE LOOP) با نگاه آینده ساز و پیش بینی آینده.
دکتر خوارزمی در ادامه سخنان خود کیفیت زندگی کاری را در دو بعد عینی (جهان واقعی) و ذهنی (جهان متصور) طبقه بندی کرد وی ابعاد عینی را مواردی چون شغل مناسب، درآمد، مسکن، آموزش (دسترسی به فرصتها و پرورش قابلیت‌ها)، سلامتی بهداشت - درمان، کیفیت محیطی که در آن زندگی می کنیم، خدمات، امنیت و محیط زیست برشمرد. سخنران افزود، ترکیب و تنوع نیازها، برداشت فرد از واقعیتها و احساس امنیت و آسایش، برخورداری از آنچه برای فرد اهمیت دارد، احساس رشد و پیشرفت، احساس عقب نماندن از زمانه، نگاه فرد به زندگی، رنج، درد، مرگ، بیماری محدودیت، مساله آینده، پایداری، طبیعت و از همه مهم تر عشق را از جمله ابعاد ذهنی این مفهوم است (http://www.imi/tadbir/tadbir-132/2asp).
کیفیت؛ را می توان انجام دادن کار به طور صحیح و مداوم در کلیه طبقات یک سازمان تعریف کرد یعنی برآوردن و یا تامین خواسته های سیستم طبق استاندارد.
2-18-مفاهیم کیفیت زندگی کاری
کیفیت زندگی کاری عبارت است از عکس العمل کارکنان نسبت به کار،به ویژه پیامدهای فردی آن در ارضای شغلی و سلامت روحی:
با بهره گرفتن از این تعریف کیفیت زندگی کاری بر پیامدهای شخصی،تجربه کاری و چگونگی بهبود کار در عبارت زیر بر پیامدهای فردی منطبق است که شامل موارد زیر است:
پرداخت کافی ومناسب
2- شرایط کاری امن و سالم
3- فرصت برای به کار گیری و توسعه بی واسطه استعدادهای انسانی
4-فرصت برای امنیت و رشد و مداوم در آینده
5-انسجام اجتماعی در سازمان کار
6-حقوق فردی در سازمان کار

7- کار و کل فضای زندگی
8- ارتباط اجتماعی زندگی کار
دانشمندان و نظریه پردازان توسعه سازمانی از دیدگاه های مختلفی به مفهوم کیفیت زندگی کاری پرداخته‎اند. مفهوم کیفیت زندگی کاری پیشنهاد شده به وسیله الدن به عنوان اختیار است. در حالی که الویسون کیفیت زندگی کاری را به عنوان آزادی در عمل بیان می نماید و جیمز، کیفیت زندگی کاری را گسترش تعادل و برابری می داند. اکثر تعریف های رسمی که از کیفیت زندگی کاری ارائه شده است بیانگر همسوئی و همخوانی بین هدف های فردی و سازمانی است.
در یک تعریف کلی می توان کیفیت زندگی کاری را به معنی تصورات ذهنی، درک و برداشت کارکنان یک سازمان از مطلوبیت فیزیکی و روانی محیط کار خود دانست.
2-19-بهره وری و کیفیت زندگی کاری
بهره وری مفهومی است جامع و کلی که افزایش آن به عنوان یک ضرورت برای ارتقای کیفیت زندگی کاری حتمی است.
نسبت به ترکیب این عوامل بر محصولات، معیاری برای سنجش و بهره وری است.
کارآیی
نسبت بازده واقعی به دست آمده در بازرسی استاندارد و باز دهی تعیین شده (مورد انتظار) کارآیی است.
در واقع کارآیی نسبت مقدار کاری است که انجام می شود به مقدارکاری که باید انجام می شده.
به عبارت دیگر کارآیی استفاده درست از منابع موجود است.
اثر بخشی
اثر بخشی، عبارت است از درجه و میزان نیل به اهداف تعیین شده است.
اثر بخشی نشان می دهد که تا چه میزان، بر اثر تلاش انجام شده نتایج مورد نظر حاصل شده است.
در واقع اثر بخشی مرتبط با عملکرد و فراهم آوردن رضایت انسان از تلاش های انجام شده و کارآیی مرتبط با بهره برداری صحیح از منابع است. به بیان دیگر اثر بخشی انجام کارهای درست است.
کارآیی جنبه کمی و اثر بخشی جنبه کیفی دارد.
ارتباط کارآیی و اثر بخشی با بهره وری
بهره وری = اثر بخشی + کارآیی
بهره وری = اجرای کارهای درست + اجرای درست کارها
بهره وری منابع انسانی (H.R.P)
بهره وری در یک تعریف ساده عبارت است از : نسبت برون داده به درون داده.
بهره وری = برون داده / درون داده
بهره وری = میزان تولید +میزان کیفیت + میزان رضایت مشتری +……
منابع انسانی+ منابع مالی + اطلاعات + تکنولوژی+…….

وزش مجازی (1999-1994)

 
 
با ظـهور پـست الکترونیکی ، مرورگر های وب ، « اچ تی ام ال » ، « مدیا پلایر » و …. ، چهره آموزش مبتنی بر چند رسانه ای ها تغییرات زیادی پیدا کرد . اساسا این نوع آموزش با کمک ابزارهایی چون پست الکترونیکی و اینترنت ، و به صورت آموزش مبتنی بر رایانه و آموزش مبتنی بر وب ، با کیفیت پایین و به صورت متناوب انجام گرفت .
ب) موج دوم آموزش مجازی (2005-2000)
فناوری هایی چون جاوا ، کاربردهای وسیع انواع شبکه ها ، خطوط مخابراتی با پهنای باند وسیع ، طراحی وب سایت های پیشرفته و …، انقلابی در صنعت آموزش به وجود آورد و آموزش تحت وب را به آموزش واقعی بسیار نزدیک ساخت . ارائه محتوای دوره در محیط های آموزشی چند بعدی و ارائه خدمات پیشرفته و با کیفیت به فراگیران و همچنین تعریف و ارائه استانداردهای آموزش مجازی از ویژگی های این دوران به شمار می آیند.
یکی از دانشگاه های پیشگام در آموزش مجازی دانشگاه « ام آی تی » است که در سال 2001 اعلام کرد قصد دارد محتوای دروس بعضی کلاس های خود را به صورت آزمایشی روی اینترنت قرار دهد . جامعه علمی جهانی از این تصمیم بهت زده شد.مجریان این طرح ، با هدف افزایش مهارت دانش آموختگان و برای تبادل اطلاعات و بهبود روش های تدریس در دانشگاه های سراسر جهان ، طرح را اجرا کردند . اما برای اکثر مراکز آموزشی تعجب آور بود که دانشگاهی با چنین موقعیتی که معمولاً تمام فرصت های تحصیلی در آن ، از سال قبل رزرو شده و بابت هر دانشجو سالانه 41 هزار دلار شهریه دریافت می کند ، چه احتیاجی به انتشار مطالب کلاس های درسی خود بر روی اینترنت دارد. آن مارگویس یکی از مدیران ارشد دوره های آموزش مجازی دانشگاه « ام آی تی » می گوید : هدف اصلی ما مبارزه با انحصار علم در سراسر جهان بوده است . در حال حاضر تنها کسانی که بتوانند مبالغ هنگفتی را هزینه کنند، به منابع علمی دسترسی کامل دارند و این وضعیت باید روزی اصلاح شود . (دانشگاهی به وسعت دنیا،1382)
پیشینه آموزش مجازی در ایران:
آموزش مجازی در ایران به زمان بهره گیری از رایانه های شخصی در میان اقشار مختلف فرهنگی-اجتماعی بر می گردد . با ایجاد و توسعه شبکه های ارتباطی ، تحولات شگرفی در آموزش مجازی به وجود آمده است .
دانشگاه بین المللی ایران که ترکیبی از امکانات موجود و بالقوه دانشگاهیان و فناوران ایرانی در خارج از کشور است، با همکاری مراکز دانشگاهی ایران ، ترکیبی را به وجود آوردند که پیش نیاز آموزش مجازی در ایران در سطح دانشگاه فراهم گردد . در سال 2002 میلادی این دانشگاه نیروهای خود را ساماندهی کرد و در پی همایش آموزش مجازی این دانشگاه در اوت 2002، به عنوان اولین دانشگاه مجازی ایران ظاهر شد . پس از آن دانشگاه های مختلف مانند صنعتی شریف، اصفهان، شیراز، دانشگاه آزاد واحد جنوب تهران، دانشگاه علوم حدیث و دانشگاه اینترنتی ایران نیز طرح آموزش مجازی را اجرا کردند . هم اکنون وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری « طرح ملی توسعه دانشگاه های مجازی در کشور » را به امید تحقق نتایج زیر دنبال می کند:
همگانی کردن آموزش عالی ،
شکوفایی استعدادهای افراد خارج از قلمرو رسمی دانشگاه ها،
کاهش تعداد متقاضیان ورود به دانشگاه از طریق کنکور،
کاهش هزینه های مسافرت های بین شهری ،
گسترش مرزهای دانش به فراسوی محدودیت های سنتی ،
حرکت در زمینه کوچک سازی دانشگاه ها (از نظر فیزیکی) ،
افزایش توان رقابت علمی کشور،
همگانی با کاروان جهانی علم و ارتقای علمی در قرن حاضر ( جوادی فرد،1390)
حصول نتایج فوق اگرچه مستلزم گذر زمان می باشد ،اما بیش از آن در گرو آشنایی با تمام ابعاد و شناخت کارکرد ها و ضرورت های چنین نوعی از آموزش است.باید دانست در قرن جدید تنها مقوله ای که می تواند ما را در عرصه های علمی از بقیه رقبا جلو بیندازد،یادگیری سریع تر است.در چنین شرایطی است که حتی رویکرد ها و دیدگاه های اندیشمندان نیز نسبت به آموزش و یادگیری دچار تحول شده ،به نحوی که آنها امر آموزش را در دنیای کنونی “فراگیری"می دانند و آن را با آموزش در گذشته که به معنای آموزش دادن همراه با اجبار و تنبیه بوده است متمایز می کنند.این خود دلیلی بر این مدعاست که شکل گیری و تثبیت آموزش مجازی در گرو میل و اراده انسان عصر حاضر بر فراگیری علم در زمینه های گوناگون است.در لزوم توسعه آموزش مجازی در کشور تردیدی وجود ندارد ، آنچه مطرح است شیوه و چگونگی دستیابی مؤثر به این آموزش است.
منافع آموزش مجازی در ایران :
علاوه بر منافع کلی مطرح شده در زمینه آموزش مجازی ، با توجه به وضعیت خاص کشور منافع دیگری را می توان برای آن برشمرد مهم ترین آنها عبارتند از :
امکان ارائه آموزش با کیفیت بالا برای علاقه مندان فراگیری موضوعات مختلف علمی، با توجه به سطح نسبتاً پایین آموزش در بسیاری از دانشگاه های سنتی موجود ، علی الخصوص در مناطق دور افتاده .
دسترسی آسان به آموزش عالی برای علاقه مندانی که به دلیل ظرفیت پایین پذیرش دانشگاه های کشور امکان ادامه تحصیل ندارند ، زیرا در آموزش مجازی و دانشگاه های مجازی،تقریباً چیزی به نام محدودیت ظرفیت پذیرش وجود ندارد.
هزینه بسیار پایین تهیه برنامه های آموزش مجازی در ایران در مقایسه با قیمت های جهانی : وجود توانایی های بالای تکنیکی در ایران و در عین حال سطح بسیار نازل دستمزد که مهمترین بخش هزینه تمام شده ارائه برنامه های آموزش مجازی را تـشکیل می دهد ، در مـقایسه با سطح دستمـزدهای جهانی شاید مهمترین مزیت پرداختن

به این گونه فعالیت ها در کشور و با رویکرد ورود به بازارهای جهانی باشد .
مشکلات آموزش مجازی در ایران:
در زمینه آموزش مجازی ،با توجه به شرایط داخلی مشکلاتی نیز در این زمینه وجود دارد. مهمترین مشکلات آموزش مجازی در ایران به شرح زیر است :
پایین بودن سرانه کامپیوتر های شخصی در کشور : متاسفانه هنوز هیچ آمار دقیق و رسمی در مورد تعداد کامپیوترهای خانگی موجود در کشور وجود ندارد . هر چند ظواهر امر حاکی از افزایش روزافزون و بسیار سریع تعداد کامپیوترهای خانگی است اما هنوز به دلایل مختلف، کامپیوتر شخصی جزء لوازم ضروری منزل در نیامده است . از جمله این دلایل می توان به موارد زیر اشاره نمود : بالا بودن نسبی هزینه تهیه کامپیوتر ، عدم اطلاع از قابلیت های بالقوه آن ، پایین بودن تأسف بار سطح سواد کامپیوتر افراد حتی در میان تحصیل کردگان و اساتید دانشگاه ، که این وسیله را در بسیار از موارد در حد وسیله ای تزیینی در دفتر کار یا اسباب بازی در منزل تنزل داده است ، برخی نگرش های منفی و بدبینانه فرهنگی نسبت به ورود کامپیوتر و اینترنت به محیط خانه که شاید خود ناشی از پایین بودن سطح سواد کامپیوتری و عدم اطلاع از قابلیت های مفید کامپیوتر باشد.

نرخ پایین دسترسی به شبکه جهانی اینترنت در کشور : نرخ دسترسی به اینترنت در ایران حتی نسبت به کشورهای در حـال تـوسعه مشابه، بـسیار پایـین است . هـر چـند در این مـورد نیز آمـار دقیقی مـوجود نـیست .
عدم همخوانی امکانات شبکه مخابراتی کشور با استانداردهای روز جهانی: در حال حاضر ، شبکه اینترنت تنها منحصر به شهرهای بزرگ و برخی شهرهای متوسط است.در نتیجه حدود نیمی از ساکنان کشور در مناطقی زندگی می کنند که اصولا امکان اتصال به اینترنت وجود ندارد. . از این گذشته حتی درمناطقی که امکان اتصال وجود دارد ، به دلیل پهنای کم باند، و استفاده از سیم های مسی فرسوده در شبکه مخابراتی ، سرعت انتقال داده ها بسیار پایین است.

 
 
در این پژوهش، حضور و عدم حضورمهم‌تر از فراوانی بوده است ولی در قسمت‌هایی از فراوانی نیز استفاده شد.
3-7-7-2 ارزیابی اعتبار پژوهش
الف- روایی و پایایی پرسش‌نامه
به جهت روایی پرسشنامه، مقولات یا به عبارتی سؤالات پرسشنامه در اختیار اساتید متخصص قرار گرفت، به علاوه خود مقولات با الهام از مصاحبه با نخبگان تدوین شده بود. پایایی پرسشنامه نیز براساس ضریب آلفای کرونباخ بدست آمد. این مرحله قبل از شروع تحلیل‌محتوا صورت پذیرفت.
ب- قابلیت اطمینان کدگذاری مقوله‌ها
از آن‌جا که اصل عینیت یکی از اصولی است که در تحقیقات علمی باید رعایت شود، در این پژوهش که با روش تحلیل‌محتوا صورت می‌گیرد، به منظور دستیابی به این اصل، چک‌لیست تحلیل‌محتوا پس از کدگذاری به شخص دیگری برای کدگذاری مجدد داده شد و با بهره گرفتن از فرمولی که ویلیام اسکات ارائه داده است، ضریب قابلیت اطمینان بدست آمد.

محاسبه قابلیت اطمینان با بهره گرفتن از فرمول اسکات
در این محاسبه پژوهشگر می‌تواند با بهره گرفتن از تعداد مقولات مورد توافق و کل مقولات موجود، به محاسبۀ قابلیت اطمینان بپردازد. فرمول اسکات در مقیاس اسمی، ترتیبی، فاصله‌ای و نسبی کاربرد دارد (ساروخانی، 1380).
Pi=
قضاوت درباره‌ی ضریب پایایی مطابق با جدول زیر می‌باشد (رسولی و امیرآتشانی، (1390) ص 155).
جدول 1-3: قضاوت درباره ضریب قابلیت اطمینان
ضریب اطمینان
میزان توافق داوران
کمتر از صفر
هیچ

81/0
2
مدیریت ارتباط با مشتری
79/0
3-8) روش تجزیه و تحلیل داده ها
اطلاعات خام استخراج شده از پرسش‌نامه با بهره گرفتن از نرم افزار رایانه ای SPSS و به اقتضای مورد از آمار توصیفی و استنباطی استفاده و داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

 
 
3-8-1- روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
در اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ، داده ﻫﺎی ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه را ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷـﺎﺧﺺ ﻫـﺎی‬‬‬‬‬‬آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ، ﺧلاﺻﻪ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﻣﻲ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ، در ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﺗﻮﺻـﻴﻔﻲ، ﭘﮋوﻫـﺸﮕﺮ‬‬‬اﺑﺘﺪا داده‎ﻫﺎی ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه را ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺟﺪول ﺗﻮزﻳﻊ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺧلاﺻﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ‬‬‬ﻧﻤﻮدار، آن‎ها را ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی آﻣﺎر ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ آﻧﻬﺎ را ﺧلاﺻﻪ ﻣـﻲ‬‬‬ﻛﻨﺪ (دلاور، 1387، ص 812). ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ روش ﻫﺎی ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻋﺒﺎرﺗﻨـﺪ از: ﻓﺮاواﻧـﻲ، درﺻـﺪ ﻓﺮاواﻧـﻲ، ‬‬‬ ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ، اﻧﺤﺮاف ﻣﻌﻴﺎر و وارﻳﺎﻧﺲ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
3-8-2- روش اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ و ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ای‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
درﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ای ﻋلاوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻃلاﻋﺎت ﺟﻤﻊ آوری ﺷﺪه ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﻣﻮرد‬‬‬ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ.(دلاور، 1387، ص 219) در روش اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ‬‬‬ ﺷـــﺎﺧﺺ ﻫـــﺎی آﻣـــﺎری (ﻣﻴـــﺎﻧﮕﻴﻦ، ﻣﻴﺎﻧـــﻪ، اﻧﺤـــﺮاف ﻣﻌﻴـــﺎر) ﺑـــﺎﻫـــﻢ ﻣﻘﺎﻳــﺴﻪ ‬‬‬ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و اﺧﺘلاف ﻣﻌﻨﻲ دار آﻣﺎری آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲ ﺷﻮد. ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ، ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎیﺗﺤﻘﻴﻖ دارای اﻋﺘﺒﺎر اﺳﺖ و ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺼﺎدف ﻧﻴﺴﺖ. در اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ، از روش ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ای و‬‬‬ اﺳﺘﻨﺒﺎﻃﻲ اﺳﺘﻔﺎده و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎی آﻣﺎری ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ و اﺧﺘلاف ﻣﻌﻨﻲ دار آﻧﻬـﺎ ﻣـﺸﺨﺺ و ﻧﺘـﺎﻳﺞ، ‬‬‬ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬‬‬.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
3-9-محدودیت های تحقیق
از مهم ترین محدودیت‌های این تحقیق می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
1- عدم همکاری صحیح بعضی از پاسخ دهندگان در تکمیل پرسش‌نامه
2- وجود عوامل مداخله گر و غیر قابل کنترل در جریان تحقیق
3- به نظر می رسد اگر کلیه کارکنان و همچنین کارکنان سازمان های دیگر مورد بررسی قرار می گرفت، نتایج صحیح تر و دقیق تری به دست می آمد.

فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها

مقدمه:در این فصل یافته های تحقیق در2 بخش :
الف)یافته های توصیفی(توصیف داده ها)
ب) یافته های تحلیلی فرضیه ها(تجزیه و تحلیل داده ها در ارتباط با فرضیه های تحقیق)
مورد بررسی و تفسیر قرار گرفته اند.
4-1- یافته های توصیفی(توصیف داده ها)
4-1-1- مشخصات فردی پاسخگویان
اطلاعات آماری با تفکیک اطلاعات کلی(متغیر های مستقل)
جدول4-1)فراوانی شاخص های توصیفی کلیه متغیرهای مستقل پرسشنامه
جنس
تحصیلات
سن
سابقه
کار
تعداد
254
254
254
254
میانگین
9370/1
8071/2
3701/2
9528/1
میانه
2
3
2
2
نما
2
3
2
2
انحراف معیار
2434/0
6459/0
7628/0
6755/0
کجی
619/3-
504/0-
123/0
057/0
خطای استاندارد کجی
153/0
153/0
153/0
153/0
حداقل
1
1
1
1
حداکثر
2
4
4
3

جدول4-2)فراوانی جنسیت پاسخگویان مورد مطالعه
فراوانی
درصد
درصدمعتبر
درصدتجمعی
زن
16
3/6
3/6
3/6
مرد
238
7/93
7/93
100
جمع
254
100
100

از نظر فراوانی جنسیت پاسخگویان مورد مطالعه بیشترین درصد با 7/93% مربوط به مردان و کمترین با 3/6% مربوط به زنان می باشد.
نمودار4-1- جنسیت پاسخگویان مورد مطالعه

جدول4-3)فراوانی میزان تحصیلات پاسخگویان مورد مطالعه
فراوانی
درصد
درصدمعتبر
درصدتجمعی
کمتراز فوق دیپلم
8
1/3
1/3
1/3
فوق دیپلم
58
8/22
8/22
26
لیسانس
163
2/64
2/64
2/90
فوق لیسانس و بالاتر
25
8/9
8/9
100
جمع
254
100
100
از نظر فراوانی تحصیلات پاسخگویان مورد مطالعه بیشترین درصد با 2/64% مربوط به دارندگان مدرک لیسانس و کمترین با 1/3% مربوط به دارندگان مدرک کمتراز فوق دیپلم می باشد.
نمودار4-2-میزان تحصیلات پاسخگویان مورد مطالعه

جدول4-4)فراوانی سن پاسخگویان مورد مطالعه
فراوانی